ABD yaptırımları, İran'ın petrol satışından para kazanmasını çok zorlaştırdı ancak Wall Street Journal (WSJ), Çin'in bu durumun üstesinden gelmeyi başardığını bildiriyor.
Aralarında ABD'nin de bulunduğu Batı ülkelerinin yetkililerine dayandırılan haberde Tahran'la Pekin'in petrol ticareti, takas sistemine benzetildi.
Çin'in devlet destekli şirketleri aracılığıyla Ortadoğu ülkesinde altyapı inşa ettiği bildirildi.
Devletin sahip olduğu finans mekanizması Chuxin ve ihracat kredi sigortası kuruluşu Sinosure'ın bu işlemlere aracılık ettiği aktarıldı.
Geçen yıl 8,4 milyar doları bulan petrol parasının bu yolla İran'daki altyapı işlerini üstlenen şirketlere aktarıldığı belirtildi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
AidData verilerine göre, Çin şirketleri 2000-2023'te İran'ın 25 milyar dolarlık altyapı işini üstlendi.
WSJ, Çin Dışişleri Bakanlığı'na gizli tutulan bu petrol ticaretini sordu. Bakanlık, durumdan haberdar olmadığını ifade ederken "hukuk dışı tek taraflı yaptırımlara" karşı çıktığını da vurguladı.
ABD Hazine Bakanlığı ise yaptırımlara tabi tutmadığı Sinosure ve Chuxin'in faaliyetlerine dair yorum yapmayı reddetti.
ABD Enerji Enformasyon İdaresi'nin (Energy Information Administration/EIA) tahminlerine göre İran geçen yıl 43 milyar dolarlık ham petrol ihracatı yaptı. Batılı yetkililer bu satışın yüzde 90'ının müşterisinin Çin olduğunu düşünüyor.
Donald Trump'ın ilk döneminde İran'la yapılan nükleer anlaşmadan çekilip yeniden yaptırım uygulamasıyla birlikte 2018 sonrasında İran petrolünün en büyük müşterisi Çin oldu.
79 yaşındaki ABD Başkanı bu yıl Beyaz Saray'a döner dönmez İran'ın petrol ihracatına karşı adımlar atmıştı.
Çin yurttaşları ve şirketleri de yeni yaptırımlardan etkilense de Tahran'la Pekin arasındaki petrol ihracatı büyük ölçüde aynı kaldı.
Asya devi, Washington'ın İran'a yönelik yaptırımlarını hukuka aykırı görüyor. Ancak İran'la iş yapan şirketlerin uluslararası finans sisteminden dışlanması ihtimali, büyük Çin şirketlerinin bu ticaretten çekinmesine neden oluyor.
Independent Türkçe, Wall Street Journal, AA
Derleyen: Eren Umurbilir
