Tony Blair, Ortadoğu'ya dönüyor: "Filistinliler arasında itibarı yerlerde"

Birleşik Krallık'ı Irak savaşına sokan Blair'in Gazze'nin geçiş sürecinde yer alması tartışma yarattı

1997-2007'de Birleşik Krallık Başbakanı olan Tony Blair, 2003'te ABD'nin öncülüğünde başlatılan Irak işgaline verdiği destekle savaşın kilit isimlerinden biri olmuştu (AP)

ABD'nin Gazze savaşını sonlandırma planı kapsamında eski Birleşik Krallık (BK) Başbakanı Tony Blair, Ortadoğu siyasetinde yeniden aktif rol oynayabilir.

ABD Başkanı Donald Trump'ın bu hafta açıkladığı 20 maddelik planda, Gazze Şeridi'nin teknokrat bir Filistinli komite tarafından geçici olarak yönetilmesi öngörülüyor.

Trump'ın başkanlık edeceği "Barış Kurulu", bu komitenin faaliyetlerini denetleyecek. İsrail lideri Binyamin Netanyahu'nun da onayladığı plan kapsamında, kurulda Blair de yer alacak. Blair ve Trump'ın damadı Jared Kushner, planın şekillendirilmesinde önemli rol oynamıştı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

27 Haziran 2007-27 Mayıs 2015'te Blair, Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği, ABD ve Rusya'dan oluşan Ortadoğu Dörtlüsü'nün özel temsilciliğini yürütmüştü. İsrail-Filistin meselesinin çözümü için İspanya'nın başkenti Madrid'de düzenlenen toplantıyla 2002'de kurulan Ortadoğu Dörtlüsü'nün merkez ofisi Doğu Kudüs'te yer alıyor.

Ancak 72 yaşındaki siyasetçi, müzakere yoluyla iki devletli çözümü hedeflediğini belirtmesine rağmen somut bir ilerleme kaydedememişti. Ayrıca Blair'in müzakere sürecinde İsrail yanlısı bir tutum sergilemesi, Filistin Ulusal Yönetimi'yle gerginliğe de yol açmıştı.

Reuters'ın analizinde Filistinlilerin, bu geçmişi nedeniyle siyasetçiye şüpheyle yaklaştığı belirtiliyor.

Blair'in geçmişindeki en tartışmalı olay ülkesini 2003'te Irak savaşına sokması olmuştu. Ramallah'ta yaşayan siyasi analist Hani el-Masri, Irak işgalini bir savaş suçu olarak gören birçok Filistinlinin, Britanyalı siyasetçiyi bölgede istemediğini söylüyor:  

Bu süreçteki saçma şeylerden biri de Tony Blair. Filistinliler arasında itibarı yerlerde.

Hamas da Blair'in savaş sonrası Gazze senaryosunda yer almasına karşı çıkıyor. Hamas yetkilisi Tahir el-Nono, Filistinlilerin kendi kendilerini yönetebileceğini belirterek, Blair'in "dayatacağı yabancı vesayeti" kabul etmeyeceklerini söylüyor.
 


BBC'nin analizinde de BK Başbakanı Keir Starmer'ın, 28 Eylül-1 Ekim'de düzenlenen İşçi Partisi Yıllık Konferansı'nda Trump'ın planından övgüyle söz ettiğine ancak İşçi Partili Blair'in adını anmadığına dikkat çekiliyor.

Diğer yandan Blair'in, 1998'de Belfast Anlaşması'nın imzalanmasında oynadığı rolle kendini hâlâ "barışı sağlayan bir arabulucu" olarak gördüğü yazılıyor. Anlaşma, ayrılıkçı İrlanda Cumhuriyet Ordusu'nun (IRA) saldırılarını durdurmak amacıyla yapılmıştı. Kuzey İrlanda'da Belfast merkezli ve BK'ye bağlı bir hükümet kurulmuş, İrlanda Cumhuriyeti'yle sınır kontrolleri tamamen kaldırılmıştı.

Blair'in plan kapsamında Gazze'de oynayacağı rol henüz netleşmedi. Analizde, siyasetçinin Körfez liderleriyle Beyaz Saray arasında koordinasyonu sağlayabileceği fakat Gazze'nin yeniden yapılandırılması, güvenliği ve ekonomik kalkınmasının denetlenmesinden sorumlu olması halinde pürüzler çıkabileceği yazılıyor.


Independent Türkçe, BBC, Reuters

Derleyen: Yasin Sofuoğlu

DAHA FAZLA HABER OKU