New York'ta Birleşmiş Milletler'in Genel Kurulu vesilesiyle ülke liderleri temaslarını hızlandırdılar.
Bu arada halen devam eden Ukrayna-Rusya savaşı gibi büyük sorunlar için de tartışmalar doruk noktasında.
Acaba ABD veya Başkan Donald Trump bu önemli konuda bir U dönüşü mü yaptı?
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
24 Eylül'ün en çok konuşulan konusu, Ukrayna ve Avrupa'ya yönelik Rus tehdidi oldu.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski BM'de Genel Kurula seslendi, ABD Başkanı Trump ile bir görüşme yaptı ve medyaya demeçler verdi.
Ayrıca Zelenski, Avrupa liderleri ve önemli Avrupa organlarıyla da toplantılar yaptı.
BM'de Zelenski'yi daha özgüvenli buldum. Liderliği daha güçlenmiş halde. Zelenski Güvenlik Konseyi'ne hitap etti.
Zelenski şöyle söyledi:
Güvenlik Konseyi'nin daimî üyelerinden biri, II. Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'daki en büyük savaşı uzatmak için elinden geleni yapıyor. Rusya bunu veto yetkisini kullanarak, nüfuz satın alarak ve barışı askıya alarak cezasız bir şekilde yapıyor.
BM Güvenlik Konseyi'nin daimî üyeleri -ABD, Çin, İngiltere ve Fransa- uluslararası hukukun tek başına yeterli olmadığı durumlarda harekete geçmesi gereken dünyanın temel gücünü temsil ediyorlar. Rusya ise bunu yapmıyor; itibarını yitirdi. Putin'i henüz açıkça eleştirmeyenler bile, Rusya'nın varlığının hiçbir fayda sağlamadığını biliyor.
Her uluslararası kurumun arkasında, kararları uygulayacak gerçek bir güç olmalıdır. Bu, Güvenlik Konseyi ve BM'nin tamamı için geçerlidir. Bu savaşı sona erdirmek için birlikte hareket ederseniz, Rusya bile itaat etmek zorunda kalacaktır. Ancak bazıları harekete geçerken diğerleri ertelerse, savaş devam eder.
Çağrım: Harekete geçen güç olun! Birlikte hareket edin! Rusya'nın savaşını durdurmak için nihayet birleşin!
Güvenliği nasıl garanti edeceğimizi biliyoruz. Şimdi ihtiyacımız olan şey, Rusya'yı barışa zorlamak için güçlü bir itici güç.
Hatta Rusya ile ilgili askeri durumu da iyi çözmüş gibi duruyor. Şöyle diyor:
[Putin] Ukrayna'daki savaşın bitmesini beklemeyecek. Avrupa'da, NATO ülkelerinde zayıf noktalar bulmaya çalışacak. Bunu bulmak için hangi formatı seçeceğini bilmiyorum. Avrupa'nın ne kadar hazır olduğunu anlamak için farklı tipte uzun menzilli insansız hava araçları kullanıyor.
Zelenski basına yaptığı bir konuşmasında, Trump, Rusya Federasyonu ile toprak değişiminin kolayca yapılamayacağını anlıyor, dedi.
Bugün bütün eleştirileri almış ve ileri atılan bir Zelenski var. Şöyle diyor:
Seçime hazırız. Anayasaya göre zor da olsa, ateşkes olursa; Ukrayna ve diğer ülkeler Putin'e -Kazakistan'da bile- liderler düzeyinde görüşme teklif ettiler. ABD Başkanı, Şi Cinping'in savaşa yönelik tutumunu değiştirebilir. Çin'in savaşı sona erdirmek istediğini düşünmüyoruz. Trump'ın olumlu tavrı beni biraz şaşırttı ama bu, ABD'nin Ukrayna'ya savaşın sonuna kadar destek vermeye hazır olduğunun sinyalini veriyor. Hem kendisi [Jinping] hem de Trump, Rusya Federasyonu'nun istememesine rağmen, savaşın bir an önce sona ermesini istiyor.
Zelenski ile Avrupa Birliği ülkeleri ortak hareket ettiklerini gösterdiler.
Ukrayna ve Avrupa Birliği (Arnavutluk, Andorra, Avustralya, Avusturya, Belçika, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Kanada, Hırvatistan, Kıbrıs, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, İrlanda, İtalya, Japonya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Monako, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç ve Birleşik Krallık) tarafından yapılan ortak açıklama var.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrei Sybiha ve AB Yüksek Temsilcisi/Başkan Yardımcısı Kaja Kallas tarafından 23 Eylül 2025 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Merkezi'nde gerçekleştirilen Ortak Gözlem Toplantısı'nda yapılan konuşma şöyle:
Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü saldırgan savaş insani acılara yol açmaya ve küresel barışı istikrarsızlaştırmaya devam ederken, burada hep birlikte duruyoruz. Dördüncü yılına giren bu yasadışı, sebepsiz ve haksız tam kapsamlı işgal, BM Şartı'nın açık bir ihlalidir.
Uluslararası toplum, uluslararası hukukun bu ağır ihlallerine karşı birlik olmalı ve Ukrayna'nın uluslararası alanda tanınan sınırları içindeki özgürlüğünü, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü desteklemelidir.
Bu nedenle dayanışma içinde birleşiyor ve Rusya Federasyonu'nu katliamı durdurmaya ve Ukrayna ile anlamlı müzakerelere girmeye çağırıyoruz.
Sivillere veya sivil hedeflere yönelik kasıtlı saldırıların veya orantısız sivil zararına yol açmanın bir savaş suçu olduğunu tekrar vurgulamak istiyoruz. Rusya, Ukrayna şehir ve kasabalarına yönelik ayrım gözetmeyen füze ve insansız hava aracı saldırılarını derhal durdurmalıdır. Uluslararası hukuk kapsamında en ciddi suçların hesap verebilirliğinin sağlanması gerektiğini yineliyoruz.
Rusya son aylarda tırmanış yolunu seçti; maksimalist pozisyonlar benimsedi, masum sivillere yönelik saldırıları artırdı ve insansız hava araçları ve uçaklarla AB üye ülkelerinin hava sahasını eşi benzeri görülmemiş ve kasıtlı bir şekilde ihlal etti. Rusya, Avrupa ve küresel barış ve güvenliği baltalıyor.
Bu eylemler, barış umutlarını baltalayanın Rusya olduğunu gösteriyor. Barışı Ukraynalılar kadar kimse istemiyor.
Tüm küresel ortakları, Rusya'nın bu hukuksuz saldırganlığına derhal son vermesi ve adil ve kalıcı bir barış için çalışması için nüfuzlarını kullanmaya ve baskıyı en üst düzeye çıkarmaya çağırıyoruz.
Ukrayna'ya desteğimiz sarsılmaz. Askeri, ekonomik, siyasi ve diplomatik olarak Ukrayna'nın yanındayız. Uluslararası hukuka ve BM Şartı'na dayalı adil ve kalıcı bir barışı destekliyoruz. Ukrayna'ya desteğimiz, barışı gerçeğe dönüştürmekle ilgilidir.
Savaşın icrasındaki değişim Ukrayna'yı hırpalıyor, özellikle de sivil yerleşim yerlerini.
Savaşın Donbas cephesinde Rusya bir hat oluşturdu ve "burası benim" dediği yerde fazla kıpırdamadan pozisyonunu muhafaza etmek istiyor.
Ancak hemen her gün uzaktan Rusya drone ve füze saldırılarıyla bütün Ukrayna sahasına baskı uyguluyor.
Bu da sivil kayıpları arttırıyor, diğer yandan Ukrayna'nın acil hava savunma gücüne hem de modern silahları durduracak olanlarına ihtiyacını artırıyor.
Bu tür bir desteği daha çok kim yapabilir? ABD.
Zelenski, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile görüştü.
NATO'ya üye ülkelerin mali desteğiyle Amerikan silahlarının satın alınmasını sağlayan girişimin bütçesi daha fazla kullanılabilir.
Bu kanalın başlatılmasından bu yana geçen sadece 2 ayda 2,1 milyar dolarlık hacme ulaşıldı.
Bu manada hem katkıların hem de katılımcı ülke sayısının artırılması önem taşıyor.
Zelenski ve Rutte görüşmesinde, Rusya'nın artan saldırganlığının yol açtığı tehditleri de ele alındı.
Malum, Rusya son dönemde Baltık ve Polonya bölgelerinde bazı ihlallere sebep olan girişimleriyle dikkat çekti.
Rusların NATO üyesi ülkelerin hava sahasını ihlal etmeleri bir hata değil, kasıtlı eylem olarak nitelendirildi.
İttifak bu Rus ihlallerine karşılık Polonya ve Estonya bölgelerinde NATO'nun 4'üncü maddesinin gereğini yerine getirdi ve bölgeye daha fazla kuvvet yığdı.
İttifakta Trump yönüyle endişeler devam ediyor.
"Zelenski ve Trump için Ukrayna savaşından kötü haber" başlıklı yazıda The Telegraph şöyle yazdı:
İlk bakışta şaşırtıcı bir geri dönüş gibi görünen şey, aslında Zelenski için kötü bir haber olabilir. Trump, Ukrayna'ya yeni destek sözü vermek veya Rusya'ya karşı harekete geçmek yerine, her şeyi Avrupa ve NATO'ya bırakıyor gibi görünüyor. Ukrayna'ya ek destek sağlanacağına veya Moskova'yı daha fazla cezalandıracağına dair hiçbir ipucu yok. Tek taahhüdü, müttefiklerine silah satmaya devam etmektir. Oyunun kurallarını değiştirmesi pek olası değildir.
Sonunda Donald Trump da anlayabilecek mi? Rusya "kâğıttan kaplan" mı?
Trump bir yandan böyle düşünüyor, diğer yandan Putin'den somut ve büyük bir çıkar parçası kopartmak istiyor.
Ne de olsa o bir tüccar!
Oysa Trump şunu bilmeli:
- Putin'in çıkarcı politikalarını sert zeminde sürdürme kararlılığını ve
- Ruslarla ancak hak ettiği gibi karşılık verilirse gerçek konuşmanın yapılabileceğini.
Ben de bekliyorum, acaba Trump gibi diğer bazı liderler de bu gerçeği anlayabilecekler mi?
Ruslar kendilerinden korkulduğunu anladığında kazanmaya başlarlar.
Korkmamak gerekir. Ayı değiller!
Ruslar gerçek dostmuş gibi yaklaşırlar.
Eğer onların dost olduğuna inanılır ise kaybetmeye başlarsınız.
Çünkü Ruslar verirken bile almaya başlarlar.
Kazanmayacakları yere de bir şey vermezler.
Tarihte örnekleri var, örneğin Soğuk Savaş zamanında Ruslar birçok ülkeye ucuz ve miktarı çok silah sevk ettiler.
O gün bugün Ortadoğu, Güney Asya ve Afrika gibi coğrafyalarda hemen hemen sokaktaki insanların bile ellerinde silah görürsünüz.
Bu coğrafyalar bir türlü istikrara kavuşamadılar.
Maalesef bugüne kadar Trump zaman, Zelenski ise asker kaybetti.
Şimdi Zelenski, Trump'tan hak ettiği desteği alabilir mi, diye sormaya devam ediyoruz.
Putin bu Trump'ın kendisine armağan ettiği zamanı iyi değerlendirdi.
Olan bu!
Diğer nokta ise şu:
Bu Avrupa'nın üçüncü 30 yıllık savaşı!
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish