ABD'de radikal sağcı Aryan Özgürlük Ağı (Aryan Freedom Network -AFN) örgütü, Donald Trump'ın ikinci döneminde güç kazanmaya başladı.
Reuters'ın görüştüğü neo-Nazi AFN lideri Dalton Henry Stout, Trump'ın kapsayıcılık karşıtı söylemlerinin, göçmenlik meselesindeki sert tutumunun ve "Batı değerleri" vurgusunun örgütlerine ilgiyi artırdığını belirtiyor:
Trump yıllardır dile getirdiğimiz meseleleri insanların gündemine soktu. Başımıza gelen en iyi şey.
Analizde, 6 Ocak 2021'deki Kongre baskınına katılan sanıklara af çıkarılmasının ve federal güvenlik kurumlarının odağının göçmenliğe kaydırılmasının, radikal sağ üzerindeki baskıyı hafiflettiğine dikkat çekiliyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Araştırmacılara göre radikal sağla anaakım muhafazakarlık arasındaki sınırlar da bulanıklaştı. Nefret suçlarına karşı faaliyetler yürüten sivil toplum kuruluşu (STK) Nefret ve Aşırılık Karşıtı Küresel Proje'den araştırmacı Heidi Beirich, "Aşırılıklar artık normalleşti" diyor. Uzman, Kongre baskınının önde gelen radikal sağcı gruplarından Proud Boys'un kamuoyuna "eskisi kadar ürkütücü gelmediğine" işaret ediyor.
Siyasi şiddet ve ayaklanma olaylarını takip eden ABD merkezli STK Silahlı Çatışma Konumu ve Olay Verileri'ne (Armed Conflict Location and Event Data -ACLED) göre, 2020'de ABD'deki siyasi şiddet olaylarının yüzde 13'ünde beyaz aşırılıkçılar yer almıştı. Bu oranın 2024'te yüzde 80'e fırladığı vurgulanıyor.
Analizde, AFN'nin kurucusu Stout ve arkadaşı Daisy Barr'ın Ku Klux Klan (KKK) kökenli ailelerden geldiğine dikkat çekiliyor. 1865'te Tennessee eyaletinde kurulan KKK, beyaz üstünlükçü ve göçmen karşıtı bir örgüt. 1920'lerde 6 milyon üyesi olduğu tahmin edilen KKK, bugün 2 ila 3 bin üyeye sahip.
Stout, üyelere geceleri el ilanları dağıtmaları talimatı verdiklerini söylüyor. Bu eylemlere, KKK'in siyahlara karşı yürüttüğü tarihi terör faaliyetleri için kullanılan "gece gezintileri" ("night rides") adını veriyor. KKK'ye benzer şekilde AFN üyeleri de haç veya gamalı haç yaktıkları özel toplantılar düzenliyor.
Örgütün, 2021'den itibaren konferanslar, broşürler ve LGBT etkinliklerine karşı protestolarla görünür olduğu aktarılıyor. AFN, 2023'te ülke çapında 23 şubeye sahipti. Örgüt bunun en az iki katına çıktığını savunuyor. Bine yakın AFN üyesi olabileceği düşünülüyor fakat net rakam bilinmiyor.
Federal dava kayıtlarına göre örgüt, silah eğitimi ve taktik çalışmaları da yapıyor. Eski AFN üyesi Andrew Munsinger, AR-15 tüfeği parçaları üretiyor, patlayıcı yapıyor, mühimmat stokluyordu. Daha sonra FBI'ın operasyonuyla yakalandı ve geçen yıl yasadışı silah bulundurmaktan hapis cezası aldı.
KKK'nin kollarından Trinity Knights'ın lideri William Bader, AFN üyelerinin Klan toplantılarına katıldığını söylüyor. Bader, Cumhuriyetçi liderin radikal sağı tekrar hareketlendirdiğini belirtiyor:
Trump beyaz milliyetçiliği canlandırdı.
Hem Nazi ideolojisini hem de KKK ritüellerini sentezleyen AFN'in kurucularından Stout da Trump'ın zaferine dair "Seçimi bizimkiler kazandı" diyor.
Beyaz Saray Sözcüsü Harrison Fields ise neo-Nazi'lerin desteklendiğine yönelik iddialara tepki göstererek, "Başkan Trump tüm Amerikalıların başkanıdır ve nefretin ülkemizde yeri yoktur" ifadelerini kullanıyor. Trump da seçim kampanyasında kendisine yöneltilen Nazi destekçiliği eleştirilerine "Ben Nazi değilim, Nazi'nin tam tersiyim" demişti.
Independent Türkçe, Reuters, NBC News
Derleyen: Yasin Sofuoğlu
