UFC'de çıktığı 4. maçında ilk mağlubiyetini alan İbo Aslan, maçtan 10 gün önce hastalanmasına rağmen 40 bin euro harcama yaptığı için dövüşmek zorunda hissettiğini açıkladı.
Gelecek hafta Abu Dabi'de Billy Elekana'yla dövüşecek Aslan'ın açıklamaları, akıllara yine aynı soruyu getirdi. UFC dövüşçüleri yeterince para kazanamıyor mu? Adrenalin'de bu hafta bu konuyu kapsamlı bir şekilde inceleyeceğiz.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
UFC'nin gelirleri son yıllarda katlanarak artarken, giderek daha fazla dövüşçü, taraftar ve analizci, sporcuların bu kârdan adil pay alıp almadığını sorguluyor. 2020'deki bir davaya göre UFC dövüşçüleri şirketin toplam gelirinin sadece yüzde 15 ila 20'sini aldı ve bu oran takım sporlarında yüzde 50.
Eleştirmenler bu durumun sıradan dövüşçülerin masraflarını karşılamakta zorlanmasına yol açtığını söylerken, üst düzey yıldızlar da katkılarına kıyasla korkunç derecede düşük ücretlere işaret ediyor. UFC Başkanı Dana White ve şirket yöneticileri ücret yapısının adil olduğunda ısrar etse de bu tartışma eski şampiyonların ve yükselen isimlerin de konuya girmesiyle giderek büyüyor.
UFC'de 45 maça çıkan 41 yaşındaki orta sıklet veteranı Jim Miller, 2021'deki UFC 258'de kiloyu yapmasına rağmen maçı iptal edildiğinde sadece "birkaç bin dolar" kazandığından yakınmıştı.
Dövüşçülerin sözleşmelerinde kiloyu tutturamamaları halinde ödeme yapılmayacağını kabul etmesine rağmen, UFC'nin maç iptallerini ele alış biçiminin kendisini neredeyse beş parasız bıraktığını belirtmişti. Yükselen isimlerden yarı ortasıklet şampiyonu Jack Della Maddalena, bu eleştiriler karşısında şirketi savunan dövüşçülerden.
Avustralyalı şampiyon, Instagram Hikayesi'nde şöyle yazdı:
Bu şirketi ve savunduğu her şey çok seviyorum. 12 yaşımdan beri hayatıma mutluluk katıyor. Sözleşmeyi beğenmiyorsanız imzalamayın. Aşağıdakiler yukarıdakiler kadar ödeme alırsa zirveye çıkmak için teşvik olmaz.
Başka bir deyişle, birçok UFC dövüşçüsü ücret hiyerarşisinin sözleşmelerinde yer aldığını belirtiyor: Dövüşçüler her maçın ne kadar kazandıracağını yazılı olarak onaylıyor.
Ancak tüm dövüşçüler bu mantığı kabul etmiyor. Ortasıklet Jared Cannonier, 2021'de yaptığı açıklamada, ilk 5 sırada yer almasına rağmen antrenman masrafları ve vergiler nedeniyle mali açıdan zorlandığını söylemişti. Cannonier, Ariel Helwani'ye şöyle konuşmuştu:
Ben elit seviyede bir sporcuyum. Elit düzeydeki bir sporcu gibi ödeme almak istiyorum. UFC'de ihtiyacımız olan şey bu. Hepimiz bunu istiyoruz.
Antrenörlük ücretleri (ki bu ücretler gelen paranın yüzde 50 ila 60'ı olabilir), vergiler ve diğer masraflardan sonra, bir ana etkinlik priminin bile dövüşçüleri zor durumda bıraktığını belirtmişti.
Cannonier şöyle devam etmişti:
Hesabımda harcamak zorunda kalmadığım 6 haneli rakamlar olmalı.
'Sakatlanırsam ve artık dövüşemezsem ne yaparım' diye endişelenmemeliyim. Fakat pek çok dövüşçü bu durumda.
Eski şampiyonlar ve kıdemli dövüşçüler de bu endişeleri yineliyor. Eski hafif ağırsıklet şampiyonu Luke Rockhold, 2022'de MMA Hour'da UFC performans primlerinin, şirketin değeri yükselirken bile onlarca yıldır 50 bin dolarda kaldığına dikkat çekmişti.
Burada ne halt ediyoruz biz? 50 bin dolarlık ikramiyeler... Yaklaşık 20 yıldır ödenen bu değil mi? Şirketin değeri milyarlarca dolar artıyor ve biz hala 50 bin dolarlık ikramiye çekleri mi alıyoruz?
Bellator ve UFC'de dövüşen Rory MacDonald da Business Insider'a Bellator'un "UFC'den çok daha fazla ödeme yaptığını" söyleyerek benzer açıklamalarda bulunmuştu. Ücret farkı endişelerinin UFC'ye özgü değil, tüm organizasyonlarda olduğunu vurgulamıştı. Öte yandan Bellator, Kasım 2023'te UFC'nin en büyük rakibi PFL'ye satıldı.
Eski horozsıklet şampiyonu Urijah Faber de toplu pazarlık hakkı olmadan dövüşçülerin güçsüz kaldığını savundu. Muhammed Ali Yasası'nın (boksörlerin haklarını ve refahlarını koruyan bir yasa) karma dövüş sanatlarında da uygulanmasının, organizasyonları her dövüş için teklif vermeye zorlayabileceğini öne sürdü.
UFC tarihinin açık ara en çok kazanan ismi Conor McGregor da bu konuda baskı yapmıştı. McGregor, 2022'de UFC'nin Reebok sponsorluk anlaşması ve dövüşçü sendikaları hakkında Twitter'da yaptığı paylaşımda, kendisi milyonlar kazanmasına rağmen, "Salonları dolduran bir UFC şampiyonu milyonlar kazanırken, daha düşük seviyedekilerin fakir gibi yaşaması delilik" diye yakınmıştı.
Khabib Nurmagomedov - Conor McGregor maçı, öde ve izle modelinde organizasyona tam 180 milyon dolar gelir getirmişti
Diğer taraftan, bazı dövüşçüler UFC'nin ödeme modelini savunuyor ya da sorumluluğun dövüşçülerde olduğunu vurguluyor. Ortasıklet Derek Brunson, Twitter'da dövüşçülerin çok maçlı sözleşmeler imzalayıp daha sonra şikayet etmemeleri gerektiğini savundu:
Dövüşçüler 10 dövüşlük sözleşme imzalayıp 2 dövüşten sonra şikayet etmez. Bu enerji daha önce neredeydi?
Brunson asıl ücret savaşının en üstteki yüzde 1'lik kesimde olduğunu da sözlerine ekledi:
Yüzde 1'in kendi savaşlarını vermesi gerekiyor. Zirvedeki birinin dövüşçülere daha fazla ödeme yapılması gerektiğini söylediğini asla duymadığını. Her zaman kendilerine daha fazla ödeme yapılması gerektiğini söylüyorlar.
Brunson, dövüşçülere sisteme saldırmak yerine kendi markalarını büyütüp ceplerini doldurmaya odaklanma çağrısı yaptı. Eski Bellator şampiyonu ve UFC yıldızı Michael Chandler da benzer bir noktaya değindi. Chandler, UFC'den daha yüksek ücret talep eden dövüşçülerin genellikle kendi pazarlarını maksimize edemeyenler olduğunu söyledi.
Her zaman mikrofonda UFC'nin daha fazla ödeme yapması gerektiğini söyleyen adamlar görürsünüz. Bunlar asla kendi YouTube kanalları olan, filmlerde rol alan, fitness programları oluşturan, ürün satan adamlar değildir.
Chandler, kafes dışındaki sponsorluklardan kâr edebildiğini ve UFC dövüşçülerinin "yaptıkları iş için makul bir ücret" kazandığını düşündüğünü söyleyerek, dövüşçülerin "bir sonraki basamağa" tırmanmak için çalışması gerektiğini savundu.
Mevcut modelin savunucuları, UFC'nin zaten küresel bir sahne sunduğunu ve dövüşçülerin gelirlerini artırmak için çok sayıda yolu olduğunu öne sürüyor.
UFC yönetimi ücretlendirme sistemini defalarca savundu. UFC Başkanı Dana White dövüşçülere sözleşmeye göre ödeme yapıldığını her zaman belirtiyor. Bu ödemelerin içinde galibiyet bonusları ve izleme başına ödeme paylarının olduğunu da vurguluyor.
White ve diğer yöneticiler en iyi UFC yıldızlarının izleme başına ödeme ve sponsorluk yoluyla büyük meblağlar kazanabileceğinin altını çiziyor.
Dana White, dövüşçülerin ücretlerinin artıp artmayacağı konusunda da "Ben buradayken asla olmayacak" demişti.
White, en büyük yıldızların "büyük iş" yaptığını savunarak cazip izleme başına ödeme paylarının zaten en iyi performans gösterenleri ödüllendirdiğini ima ediyor.
Bağımsız bir analiz, UFC dövüşçülerinin çoğu büyük ligdeki sporculara kıyasla gelirlerden daha az pay aldığını ortaya koyuyor. Gizli bir iç çalışmaya dayanan 2024 MMA Fighting raporu, UFC'nin toplam gelirinin sadece yüzde 18,6'sını dövüşçülere ödediğini ortaya koymuştu. Bu, NFL, NBA veya MLB'deki oyunculara ödenen yaklaşık yüzde 50'nin çok altında.
Buna karşılık, ABD'nin futbol ligi Major League Soccer, gelirinin yaklaşık yüzde 76'sını futbolculara ödüyor.
Dövüş sporlarında boksun kendine has bir yeri var. Merkezi olmayan modelinde dövüşçüler, özellikle önemli maçlar için gelirin yaklaşık yüzde 62,5'ini alıyor. Boksun Muhammed Ali Yasası, UFC dövüşçülerinin sahip olmadığı şeffaflık ve pazarlıkların uygulanmasına imkan veriyor.
Sportskeeda'nın tahminlerine göre, ortalama bir UFC dövüşçüsü yılda 100 bin doların altında kazanıyor. Birinci sınıf bir UFC sözleşmesi genellikle maça çıkmaya 10 bin dolar ve kazanmaya 10 bin dolar veriyor. Buna karşılık, NFL ve NBA'deki ortalama maaşlar birkaç milyon dolar.
UFC ise dövüşçülerle özel sözleşmeler imzalıyor, etkinliklerin genel giderlerini ödüyor ve sponsorluk ve medya gelirlerinin çoğunu alıyor.
Eleştirmenler, Ali Yasası tarafından düzenlenen boksun aksine, karma dövüş sanatlarının organizatörler üzerinde federal bir gözetiminin olmadığını ve dövüşçülerin UFC sözleşmesinde belirli haklardan (örneğin farklı bir organizasyona geçme) vazgeçtiklerini belirtiyor. Dana White bu birleşik modelin nihayetinde dövüşçülere istikrar ve marka gücü sağladığını savunurken, karşıtları bunun UFC'nin tekel oluşturmasına olanak tanıdığını söylüyor.
UFC, patlama yapan gelirinin yalnızca mütevazı bir dilimini dövüşçülere ödemeye devam ediyor. Şirket yöneticileri modellerinin sürdürülebilir ve adil olduğunu savunuyor ve hiçbir büyük spor liginin karma dövüş sanatları gibi sendikasız olmadığına dikkat çekiyor. Ancak Dana'nın mütevazı dövüşçülerinden milyonlarca dolarlık megastarlara kadar tüm isimler daha yüksek ücret ya da yapısal değişiklikler talep ediyor.
Milyarlarca doların söz konusu olduğu ve yeni rakiplerin ortaya çıktığı bir ortamda, dövüşçü ücretlerine ilişkin anlaşmazlık gündemde kalmaya devam edecek gibi görünüyor.
Yararlanılan kaynaklar: BJPENN, MMAMANIA, Business Insider, ESPN
© The Independentturkish
