1 Temmuz 1987 günü Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından Dünya Nüfus Günü (WPD-Word Population Day) olarak ilan edildi.
Amacı küresel nüfus hakkında farkındalık yaratmaktı.
Ancak o zaman sorun 5 milyar kişiye ulaşan dünya nüfusunun hızlı artışıydı.
Bu gün ise sorun, tam tersine nüfusun hızla kriz seviyeye inecek kadar azalmasıdır.
Nüfus artış hızının gelişmiş ülkelerde 1,2'ye kadar düşmesi bu ülkeler için ekonomik, ulusal güvenlik ve soyun tehdit altında olduğu anlamına geliyordu.
Bu konuda en çok endişelenen ülkeler evlilik ve çocuk sahibi olma konusunda çeşitli program ve teşvikler uygulamaya koyduysalar da şimdilik olumlu bir sonuç görülmüyor.
II. Dünya Savaşı sonlarına doğru savaş ve kıtlık yüzünden nüfusu azalan Sovyetler Birliği bu konuda ilk adımı atan ülke oldu.
Stalin, 18 Temmuz 1944'de Sovyet Yüksek Başkanlığı'nın "Kahraman Anne" kararnamesini imzaladı.
Bu kararname gereği; on çocuk doğuran her anneye yüksek devlet görevlilerine verilen madalya eşdeğerinde "Üstün Hizmet Madalyası" ve para ödülü verildi.
Aynı yıl 400 bin anne bu madalyayı hak etti. 5-6 çocuklu kadınlara da daha düşük ödüller verildi.
Yıllar sonra, 1 Ocak 2023 tarihinde Rusya nüfusu yılda 550 bin azalınca Putin "Kahraman Anne" madalyasına benzer bir teşvik kararnamesi çıkardı.
10 çocuk doğurana 1 milyon ruble vereceğini ilan etti.
Sanılanın aksine henüz 1 milyon rubleyi kazanmaya istekli bir kadın ortaya çıkmadı.
Tarih boyunca savaş, kıtlık, salgın gibi nedenlerle azalan nüfusu çoğaltmak için zaman zaman çeşitli fikirler ortaya atılmıştır.
En çarpıcı örneğin bahsi İngiliz yazar Aldous Huxley'nin 1932'de kaleme aldığı "Cesur Yeni Dünya" adlı romanında geçmektedir.
Roman, laboratuvar ortamında genleri ile oynanmış insan üretme çalışmasını konu alır. Günümüzde bu tip çalışmaların yasak olduğunu biliyoruz.
Bu tip bir sosyal deney yasak ancak bundan daha tehlikeli ve daha vahşi bir nüfus çoğaltma yöntemini 30 yıl önce Sırplar, Bosna'da uyguladı.
Bugün "11 Temmuz 1995 Srebrenica Soykırımı" anma günü.
Sırplar tüm dünya seyirci olurken Müslüman Boşnak erkeleri öldürüp kadınları hamile bırakarak Sırp nüfusunu artırmaya çalıştı.
Uzun bir araştırmadan sonra yazdığım romanda Bosnalı Müslüman kadınlar ve DEAŞ'ın cariye pazarlarını işlemiştim (Savaş ve Kadın-Tecelli Sercan Sırma, İletişim yayınları )
Nüfus krizine yönelik henüz bir çözüm stratejisi oluşturulmuş gibi görülmüyor.
Yapılanlar da magazinsel bir mizahtan öteye geçemiyor. Bunların en ilgi çekeni ise Danimarka'nın 2014'te başlattığı "Do it for Denmark" (Danimarka için Yap) kampanyası.
Yapılan araştırmaya göre Danimarkalılar tatilde yüzde 46 oranında daha fazla seks yapıyor ve tatildeyken kadınlar yüzde 10 oranında daha fazla gebe kalıyor.
Bunun için devlet tatil yardımı yapıyor, internette yayınlanan tanıtım filmi milyonlarca kişi tarafından izleniyor. Güney Kore ise çalışma disiplinini aksatmayan, daha pratik bir yol izliyor.
2010 yılında her ayın üçüncü çarşambası "Aile Günü" ilan edildi. O gün işyerlerinin 19.30'da kapatılması zorunlu hale getirildi. Başka bir deyişle "Eve git ve çocuk yap".
Ulusal İstatistik Bürosunun (UİB) verilerine göre 2024 yılında Çin'de nüfus 1 milyon kişi azaldı.
Hong Kong, Singapur, Tayvan, Güney Kore'de doğurganlık oranı istikrarlı bir şekilde düşüyor.
Bugün en dramatik düşüş Japonya'da. Ülkenin en büyük bebek bezi üreticisi "Unicharm ve Oji Holdings" şirketleri yetişkin bezi satışlarının bebek bezlerini geride bıraktığını açıkladı.
Fabrikalar çocuk bezi yerine yetişkin bezi üretimine yöneldi.
Bunun yanında öğrenci sayısı azlığından her yıl 450 okul kapanıyor. 2022 yılında, nüfusu 800 bin azalan ülkede 18 yılda yaklaşık 10 bin okul kapandı (1 Nisan 2023, Cumhuriyet)
Şimdilik Avrupa ülkeleri, ABD, Kanada ve Avusturalya genç nüfuslarını göçlerle takviye ediyor ama bununda yarattığı uyum sorunları var.
Bu konuda çareler araştırılırken medyada örneğin; 21 Ocak 2010'da Hürriyet, 21 Nisan 2018 Posta gazetesinde yer aldığı üzere "Moğolistan azalan erkek nüfusu nedeniyle 20 bin damızlık Türk erkeği istiyor!" haberleri dolaşmaya başladı.
Bu konu birkaç yıl boyunca zaman zaman tekrar gündeme geldiyse bile bir süre sonra unutulup gitti, haberin arkası gelmedi.
Belki de ikinci bir Abdullah Cevdet vakasından çekindiler. Hemen olayı hatırlayalım:
Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında Dr. Abdullah Cevdet tarım ve nüfus politikasından bahsederken bir Fransız dergisine verdiği demeçte "Almanya, İtalya gibi Avrupa ülkelerinden kızlarımızla evlenecek erkek getirelim. Böylece hem azalan nüfusumuz artar hem de bu akıllı yeni nesille neslimiz ıslah olur ve kalkınırız…" diye belirtmişti.
Bu demeç "Damızlık adam getirmek istiyor" diye basında kıyamet kopardı.
Atatürk'ün önerdiği Elazığ milletvekilliği iptal edildi.
Kasım 1932'de öldüğünde Ayasofya'ya kaldırılan cenazesinde namaz kılmayı kabul edecek imam bulunamadı.
Peyami Safa'nın araya girmesiyle cenazesi bir hoca ve iki hamal eşliğinde kaldırıldı.
Aslında ithal damızlık erkek konusunun hala birkaç ülkenin gündeminde olduğu biliniyor.
Belki yabancı babalar ulus-soy birliğini bozar ama içinde doğup büyüdüğü ülkenin kültürü ve inancıyla büyüyecek çocuklar, ithal göçmelerin yarattığı sorunları yaşatmayacaktır.
Bunun yanında gün gelecek kadınların yurtdışında hamile kalıp vatana dönmeleri de teşvik edilecek mi?
Çünkü bu ülkeler de kadın sayısı erkeklerden daha fazla ve erkelerin hem sperm sayısında hem kalitesinde dramatik düşüşler var.
TUİK verilerine göre dünya doğurganlık ortalaması 2,42 iken, ülkemizde bu rakam 1,70 olarak belirlendi.
Her aileye 3 çocuk teşviki bundan dolayı.
Yaşamsal nüfus krizine ek olarak, gelişmiş ülkelerin iki can alıcı sorunu daha var: yalnız yaşamak ve yaşlanan nüfus.
Bu sorunun en çok yaşandığı ülke olan Japonya'da tek kişilik hane sayısının 25 yıl sonra 23 milyonu aşacağı tahmin ediliyor.
Yaşlanan nüfus giderek artıyor. Bu yılın ilk 6 ayında 40 bin kişi yalnız başına ölü bulundu.
Sadece tüketici olan bu yaş gurubunun sağlık ve diğer giderleri bütçeye yük oluyor.
Yaş ortalaması giderek artıyor. Gençler azalıyor.
Çözüm yok. Yapay zeka bile çaresiz.
Nüfus azalması tek kutuplu dünyanın da önünü açıyor gibi görünüyor.
Kısaca "tek kutuplu dünya"dan söz edecek olursak, ABD bu projeye körfez savaşında başladı.
I. ve II. Dünya savaşlarında özellikle İngiltere tarafından çizilen sınırlar günümüzde karşılığını bulmuyor.
Yanlış çizilen sınırlar sürekli olarak ya iç savaşlara ya ülkeler arası savaşlara neden oluyor.
Amerika, Ortadoğu'dan başlayarak mevcut devletleri daha küçük devletlere bölecek.
Bu varsayım kendi görüşüm değil.
Tam 14 yıl Irak'ta uluslararası bir petrol şirketinde "Ülke Müdürü" olarak çalıştığım sürede her kıtadan ve ülkeden insan ile konuştum.
Bir gün Fransız bir araştırmacı-gazeteciyle sohbet ederken; "Suriye, Irak, İran, Afganistan, Pakistan ve gerisinde kalan devletler daha küçük devletlere bölünecek. Son durak Çin olacak. O da 13-17 devlete bölünecek. Bütün dünya devletleri Washington'dan yönetilecek" dediğinde ya Türkiye diye sormuştum.
Üzülmenize gerek yok. Gelecekte tüm dünya Washington'a bağlandığında ABD adına idareci olarak diğer küçük devletleri idare edecek beş ana devlet kalacak. Bunlardan biri de Türkiye olacak. Doğu'da Hindistan, Güney Amerika'da Brezilya gibi…
Karşımdaki kişi bana o gün bir fal açıyor gibi gelmişti.
Bugün bu söylenenleri biraz daha ciddiye almak gerekir diye düşünüyorum.
Günümüzde, iş adamlarından oluşan Trump yönetimi devlet yönetimini şirketler konfederasyonuna çevirdi.
Bundan sonra ulusal, dini, liberal, sosyalist idareler tarihe karışıyor.
Yerlerini şirket devletler alacak gibi görünüyor.
Başkanlık yemin töreninde birlikte poz veren Google, Meta, Amazon ve X'in tepe yöneticileri yeni devlet düzeninin habercileri gibi duruyor.
Nüfus krizi, yaşlılık, yalnız yaşamak derken maalesef dünyanın başı siyasi dertten kurtulmuyor.
Kaynaklar:
Aytekin, Emre. Çin'in Nüfusu 2024'te Azalma Eğilimini Sürdürdü. 17 01 2025. 2025 <https://www.aa.com.tr/tr/dunya/cinin-nufusu-2024te-azalma-egilimini-surdurdu/3453159>.
BBC. Japonya'da bu yılın ilk altı ayında yaklaşık 40 bin kişi evlerinde yalnız başına öldü. 31 08 2024. 2025 <https://www.haberturk.com/japonya-da-bu-yilin-ilk-alti-ayinda-yaklasik-40-bin-kisi-evlerinde-yalniz-basina-oldu-3716054>.
BBC Türkçe. Japonya nüfusu yaşlanıyor: Bir bebek bezi firması yetişkin pazarınayöneldi. 27 03 2024. 2025 <https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/japonya-nufusu-yaslaniyor-bir-bebek-bezi-firmasi-yetiskin-pazarina-2190266>.
Özyurt, Ahu. Trump'ın "Zenginler Kabinesi" ne iş yapar? 10 02 2025. 2025 <https://fikirturu.com/jeo-politika/trumpin-zenginler-kabinesi-ne-is-yapar/>.
Sudworth, John. South Koreans Told to Go Home and Make Babies. 20 01 2010. 2025 <http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/8469532.stm>.
TUİK. Dünya Nüfus Günü,2024. 09 07 2024. 2025 <ty.tuik.gov.tr>.
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish