ABD, Şam yönetimi ile birlikte.

Somut projeler hayata geçiriliyor.

Bu yeni dönemin kodlarında ne var, birlikte bakalım.

Soğuk Savaş zamanında büyük ölçüde Sovyetler Birliği'nin etkisinde olan bir Suriye devleti, bugün tam olarak ABD'nin ortağı konumuna geldi. 

Uzun yıllar işte bu değişim sürecini kapsıyor.

Bir çok tecrübe ve acı yaşandı.

Güç mücadelesi içerisinde Suriye, bu ülkenin ve bölgenin bütün halkları, ülkeler güçlükler yaşadı. 

"Herkesin kabul edebileceği şartları hazırlamak!"

ABD stratejisinin ana teması bu cümleyle açıklanır.

Zannedilir ki; "durum buysa yapacak başka bir şey kalmadı, kabul ettim!"

Büyük güçler, bölgesel güçler ve yerel güçler hep bu süreçlerin içinde idi…

"Uluslararası politika zamanının icaplarına göre uygulanır."

Stratejinin ikinci cümlesi budur.

(Baba Bush zamanında) Körfez Savaşları, (Oğul Bush zamanında) ucu New York'taki İkiz Kuleler'e uzanan "küresel İslami terörizm" dedikleri bir süreç, (Obama zamanında) Arap Baharı ve Vekâlet Savaşları, (Trump zamanında) Ortadoğu'da normalleşmeler ve İbrahim Anlaşmaları, (Biden zamanında) İsrail'e tam destekle başlayan süreçte İran ve desteklediklerine (Direniş Ekseni) karşı açılan savaş…

İkinci dönem Donald Trump başkan (Aralık 2024'te seçim kazandı ve Ocak 2025'te Beyaz Saray'da).

Bugün gelinen noktada (Mayıs 2025) Şam'da Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçiliği açıldı.

Çiçeği burnunda Ankara Büyükelçisi Thomas Barrack, ki aynı zamanda Trump‘ın Suriye Özel Temsilcisi olarak atladığı kişi, bugün Şam'da Geçiş Dönemi Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile tokalaştı.

İki heyet geleceğe ilişkin planları gözden geçirdi. Büyükelçiliğe Amerikan bayrağı çekildi.
 

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara, Şam’daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda ABD’nin Suriye temsilcisi Thomas Barrack’ı resmi törenle karşıladı

Katar, Türkiye, Amerika ve Suriye ortaklığıyla 7 milyar dolarlık enerji anlaşması imzalandı. 

Ruble yok, dolar var.

Kalaşnikof yok, M1 var.

ABD banka hesapları, swift ile para gönderme dönemi başlıyor.

Yeni ortaklar ve yeni projeler…

Santraller, fabrikalar, limanlar, boru hatları, kentler, tarım ve ticaret…

Yeni dönem! Kavga bitti bitiyor…

ABD, Suriye'ye yaptırımlar uyguladı, bunlar kalktı.

Demek oluyor ki ABD her türlü giriş ve çıkışı yapabilecek, kendi önündeki engellerini kendi kaldırıyor.

Bundan hemen bir süre önce ABD, Suriye'den asker çekeceğini açıkladı ve bu bir plan dahilinde sürüyor. 

Sovyetler Birliği döneminden bugünün gerçekliğine bakılırsa, kim ne elde etti, ne kaybetti? 

Sonuçta (Baba ve Oğul) Esad döneminde Suriye'de hakim olan güçler Rusya ve İran idi.

Ahmed eş-Şara, Kasım 2024'te İdlip bölgesinden başlayan operasyonla, 10 gün gibi kısa bir süre içerisinde Aralık 2024'te Esad'ı devirdi.

Bu rejim değişikliği ile Rus ve İran güçlerinin ülkeyi terk etmeleri sağlandı. 

Artık Batı dünyası, başka kimseler, basket potasına üçlük atış yapan Geçici Başkan Şara'nın geçmişinden söz etmiyor.

Bu bile başlı başına bir değişimin özet açıklamasıdır. 

Bugünden sonra belki içinde Türkiye de olacak anlayışla Doğu Akdeniz ve Ortadoğu'da birçok konuya bu şekilde bakılacaktır…

Artık Suriye'de, Ortadoğu'nun ve Doğu Akdeniz'in bu çok önemli ülkesinde, Rusya ve İran nüfuzu değil, Amerika'nın nüfuzu var. Bu gerçeklik bize yeni bir dönemi işaret ediyor. 

Kim kazandı, ne kazandı, ne yaptı da bunlar yaşandı?

Demokrasi ve özgürlük mü kazandı?

Devrim mi kazandı?

İdeoloji veya din mi kazandı?

Kapitalizm veya emperyalizm mi kazandı?

Bildiğiniz bütün kavramlarla bu tür soruları sorabilirsiniz… 

Cevabınız ne? Uluslararası politika, güç mücadelesi, bölgesel etkileşimler, Ortadoğu siyasetinin ve liderlerinin birçok hataları ile birlikte iş başında olmaları…

Bu coğrafyayı en iyi analiz eden, ki I. Dünya Savaşı'ndan önceki dönemden veya Osmanlı'dan başlayarak yürüttükleri çalışmalar ile öne çıkan İngiltere, 1948'den bu yana öne çıkan İsrail ve diğerleri…

Derken hepsine dair analizlerini yapabilmiş bir Amerika Birleşik Devletleri... 

Şurası açıktı, Esad rejimi halkına zulmetmiş idi.

Bunu söylemiyoruz, uluslararası güçler bakımından düşünürsek, hatta 1990'lardan 2025'e bakarsak, değişen çok!..

Halklar ve yerel politik liderler bir şekilde bu değişim süreçlerinin içindeydiler, hatta zorluklar bu merkezdeydi, ancak belirleyici konu veya güç neydi?

Bugün artık şu gerçeklik karşımızda duruyor:

ABD kontrolünde bir Suriye yönetimi var, birçok konuda; özellikle güvenlikte, Türkiye ve Ürdün'ün desteği var; ekonomik açıdan Suudi Arabistan ve Katar önde olmak üzere Körfez Ülkeleri'nin Amerika ile işbirliği halinde desteği var; jeopolitik değeri yüksek bu ülke yeniden inşa edilecek safhaya geldi. 

Sorunlu bir çok konu var, terör, çıkar örgütleri, etik ve mezhepsel farklılıklar, kindar birçok güç ortağı, ama hepsinin üstünde bugün bir irade var, ABD iradesi ve bu irade Suriye "normalleşecek" diyor.

Burada ABD projesi SDG ve İsrail'in genişleme politikaları bahisleri üzerine bir şey yazmadım.

Mesela Gazze ne olacak?

ABD eksenli düşünülürse ne tür gelişmeler beklenebilir, sanki tahmin yürütmek zor olmayacaktır.

Zira bugün büyük bir konu olan Suriye ele alınmış oldu. 

Türkiye'nin uzun zamandır maruz kaldığı buradan kaynaklı sorunları da biliniyor, saymayayım.

Bunlar çözüm safhasına girdi, bir biçimde.

Normalleşmeler devam ediyor.

Sahadaki somut projeler hayata geçiriliyor.

Terörden kurtulma zamanı başladı.

İstikrardan söz ediliyor.

Herkes yerini biliyor olmalı…

ABD, Türkiyesiz Suriye'yi Batı normlarına (her yönden: askeri, ekonomik, politik, sosyal, iletişim, ulaşım…) entegre edemeyeceğini biliyor.

Entegrasyon için Türkiye şart.

Bu gerçek bile bazı açıklamaların kolay yapılabilmesi için anahtar sözcüktür.

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.