NASA'nın Mars yörüngesindeki uzay aracı MAVEN, yıllardır topladığı veriler doğrultusunda Kızıl Gezegen'in ultraviyole ışıktaki görüntülerini oluşturdu.

MAVEN'in Görüntüleme Ultraviyole Spektrograf (IUVS) cihazı, görünür spektrumun mavi tarafının ötesinde 110 ila 340 nanometre arasındaki dalga boylarını gözlemlemek için kullanılıyor.

İşlenen görüntülerde bu dalga boyları insan gözünün seçebildiği renklere dönüştürülüyor. Böylece incelenen nesnenin en ince ayrıntılarının ortaya çıkmasını sağlıyor.

Örneğin Mars'ın Dünya'ya kıyasla çok az miktarda barındırdığı ozon tabakası ultraviyole ışık altında mor görünüyor. Tabakanın gezegenin kutup noktalarında yoğunlaştığı da göze çarpıyor.

Sol taraftaki görüntüde yer alan pempe puslu yer şekli, Mars'ın Güney Kutbu'nda yer alan ve gezegenin en derin kraterlerinden biri olan Argyre Havzası. Söz konusu havza Temmuz 2022'de görüntülendi.

Sağdaki görüntü ise Ocak 2023'te kaydedildi. Bu görüntüde de mevsimsel değişiklikler nedeniyle Kuzey Kutbu'nda bol miktarda bulut oluştuğu ve ozon salındığı görülüyor.

Mars'ta da tıpkı Dünya gibi mevsimler var. Ancak bir Mars yılının Dünya'nın yaklaşık iki katı uzunluğunda olması nedeniyle mevsimler de yaklaşık iki kat daha uzun.

MAVEN uzay aracı, son 9 yıldır gezegenin üst atmosferini ve bu tabakanın Güneş'ten gelen radyoaktif parçacıklarla etkileşime girdiği iyonosferi inceliyor.

Bu incelemelerin amacı Mars'ın atmosferini nasıl kaybettiğini anlamak.

Geçmişte Kızıl Gezegen'in çok daha kalın ve yoğun bir atmosfere sahip olduğu düşünülüyor.

O dönemde gezegenin şimdiye kıyasla çok daha yaşanabilir bir ortama sahip olduğu ve yüzeyde sıvı halde su barındırdığına inanılıyor.

Ancak Mars'ın bu yoğun atmosferinin zamanla uzaya savrulduğu ve bunun sonucunda gezegenin çorak hale geldiği tahmin ediliyor.

Bu yüzden söz konusu uzay araçlarının bulguları, Mars'ta geçmişte veya gelecekte yaşam olup olmadığını tespit etmek için önemli olabilir.

Independent Türkçe, IFL Science, Science Alert

Derleyen: Çağla Üren