Cidde Zirvesi'nde uzlaşma mümkün mü?

Ya Suudi Arabistan'ın yaptığı gibi beklentilerini bir kenara bırakmaya veya düşürmeye, uzlaşmaya razı olup aynı yolda yürüyecekler ya da diken, kan ve acılarla dolu diğer yolda devam edecekler

Fotoğraf: AFP

Bu, Suudi Arabistan Krallığı'nda 10 ay içerisinde düzenlenen üçüncü zirve.

Bugün Cidde'de yapılacak Arap zirvesinin öncesinde önemli iki zirve gerçekleşmişti.

Bunlardan ilki, yine Cidde'de birkaç bölge ülkesiyle yapılan Amerikan zirvesiydi.

Diğeri ise Riyad'da, biri Çin ile Körfez ülkeleri, diğeri Arap ülkeleri liderleriyle olmak üzere iki tur halinde düzenlenen zirveydi.  

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Aralardaki olayların bağlantısını görmek mümkün.

Bu zirveler, "Güvenlik ve Kalkınma" başlığı altında barış içinde bir arada yaşamanın ve grupların çıkarlarını korumanın mümkün olduğu bölgesel ve uluslararası bir sistem geliştirmeye çalışıyor.

ABD Başkanı'yla birlikte dikkatler, Kızıldeniz ve Körfez'deki deniz yollarını içerecek şekilde bölgedeki güvenliği güçlendirme arayışına odaklandı.

Çin lideriyle yapılan Riyad zirvesinde ise odak noktası, ekonomik iş birliği ve bölge istikrarı oldu ve bu zirve daha sonra Suudi Arabistan-İran anlaşmasının yolunu açtı.

Arap Devletleri Ligi (Arap Birliği), Cidde'deki zirvesinde ne yapabilir?

Son on iki yıldan beri devam etmiş ve halihazırda etmekte olan yangınları söndürecek pratik çözümleri araştırmak.

Ancak Arap zirvelerinin kayıt ve sonuçlarına bakarsak, bu önermenin gerçekçi olup olmadığından şüphelenip sorgulamak mümkündür.

Ev sahibi ülke Suudi Arabistan'a soruyoruz: Çatışmaları bitirmek, gerçekçi bir önerme mi?


Bizzat Riyad'ın İran, San'a'daki Husiler, öncesinde Katar ve Türkiye ile derin ve bazen de şiddetli husumetleri var. Son üç senede bu boşluk onarıldı ve ilişki iyileştirildi.

Uzun, en çetrefilli ve zorlusu olan İran düzeyinde ise Pekin Anlaşması'nın yürürlüğe girmesi kapsamında uzlaşma adımlarının ilerlediğini görüyoruz.

Uzlaşma, Cidde Zirvesi'nin ruhudur. Suudi Arabistan, akan kana ve 9 yıllık savaşa rağmen Husi muhalefeti ve İran örneklerinde olduğu gibi düşmanlarına yaklaşmada gerçekçi bir siyaseti kabullenerek, kendisini örnek olarak takdim ediyor.

Muhalifleriyle masaya oturup onlarla müzakere etmeyi kabul etti ve yakın bir zaman öncesine kadar mümkün olduğuna inanmadığımız anlaşmalara vardı.

Bu, uzlaşmaya karşı çıkanların acısını hafife almayan ve "Bu, onların aleyhinedir" demeyen samimi bir arzudur.

Libyalılar, Suriyeliler, Somalililer, Sudanlılar ve diğerleri, rejimler ve muhalefetler şuna karar verebilir:

Ya Suudi Arabistan'ın yaptığı gibi beklentilerini bir kenara bırakmaya veya düşürmeye, uzlaşmaya razı olup aynı yolda yürüyecekler ya da diken, kan ve acılarla dolu diğer yolda devam edecekler.

Kan yürüyüşünü tamamlamayı tercih ederlerse hedeflerine varacaklarını ispatlayan bir şey yok. Uzun yıllar ve bugün gerçeklik sahasındaki mevcut sonuçlar, bunun ispatıdır.
 


Arap zirveleri ve bunların arasından Cidde Zirvesi, katılımcı ülkelere kararlarını dikte etmiyor. Bu ülkelerin kendi egemenlikleri var.

Bu zirve, ilgili 22 ülkeye hizmet eden toplu anlaşmalara varmayı hedefleyen diplomatik bir harekettir.

Arap bölgesinde, savaşın bölgesel ve yabancı farklı güçler arasında şiddetle cereyan ettiği II. Dünya Savaşı'ndan bu yana, bugün yaşanan huzursuzluğun benzerine rastlanmadı.

Sürekli gerilim ve şiddet, ülkelerimizin eğitimsiz, fırsatsız, bugünü ve geleceği olmayan nesillerimizin yeteneklerini yok ediyor.

Çatışma alanları her geçen yıl genişliyor ve daha da yayılmakla tehdit ediyor. İşte şimdi de Sudan'da.

Başladığım şeyle bitiriyorum: Temennim, bu Arap zirvesinin, kendi kaderine hükmeden, çekişmeleri sonlandırmaya çalışan, güvenlik ve kalkınmayla yeni bir sayfa açan bölgesel bir sisteme doğru umut verici pratik sonuçlarla, önceki iki Amerika ve Çin zirvesini taçlandırmasıdır.  

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Aybüke Gülbeyaz

Şarku'l Avsat

DAHA FAZLA HABER OKU