Arap ve Batı dünyasından askeri liderlerin art arda Cezayir'e yaptıkları ziyaretlerin arkasında ne var?

Ukrayna savaşındaki Rusya-ABD çekişmesi hem Washington hem de Moskova ile çatışan ülkeleri tehdit ediyor

Cezayir Genelkurmay Başkanı, Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı Uluslararası İşbirliği Dairesi Müdürü'nü kabul etti / Fotoğraf: Cezayir Radyosu

Cezayir'deki siyasi arena, Arap ve Batı dünyasından askeri figürlerin art arda ülkeye yaptıkları ziyaretlerle dikkat çekici bir hâl alıyor.

Ortak sorunların yanı sıra konunun askeri iş birliği ve güvenlik koordinasyonu çerçevelerinin tartışılmasıyla ilgili olduğu belirtilen verilerin zamanlaması ve aynı dönemde kaydedilmesi kafalarda soru işareti oluşmasına sebebiyet veriyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

'Gergin' bölgesel ve uluslararası durumun ortasında gerçekleşen ziyaretler

Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Sudan, Rusya, İngiltere ve ABD başta olmak üzere birçok ülkeden askeri liderler Cezayir'i ziyaret etti.

Bu durum 'tesadüfen' birbirine yakın zamanda hatta aynı dönemde ülkeyi ziyarete gelen askeri yetkililer hakkında okumalar ve açık tartışmalar yapılmasına sebep oldu.

Ziyaretlerin önemini artıran ise bu ziyaretlerin Fas ile gerginliğin yeniden başlaması, Sahel bölgesindeki durumun kötüleşmesi, Fransa ile ilişkilerin dalgalanması ve İsrail'in Afrika Birliği'nden (AfB) ihracıyla aynı zamana denk gelmesiydi.

Ukrayna'daki savaşın geriliminin artması ve Moskova ile yakınlaşmanın bir sonucu olarak Washington ile Cezayir arasındaki 'yanlış anlaşılma' ABD liderliğindeki Batı ile Moskova arasındaki çatışmayı yoğunlaştırdı.

Cezayir, Ukrayna'da devam eden savaşın neden olduğu kutuplaşma ışığında, siyasi ve askeri düzeyde, Moskova ile Batılı güçler arasında dengeli bir ilişki düzeyi sürdürmek ve eşit mesafede durmak için büyük çaba harcıyor.

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun'un Cezayir'in siyasi ve ideolojik olarak ne ABD'lilere ne de başka birine karşı önyargılı olmayan bir ülke olduğunu söyleyerek atıfta bulunduğu nokta buydu.

Cezayir Genelkurmay Başkanı Said Şangariha, Cezayir'in bağlantısızlık ilkesine bağlı kaldığını, bağımsızlık ve çıkarlarına hizmet etme çerçevesinde askeri ve ekonomik ilişkileri olan birçok dost ülkeyle masaya oturabileceğini açıkladı.


'Diplomatik' ifadeler ve açıklamalar

Gerçekleşen her toplantının ardından yapılan açıklamalar ve beyanlar, askeri iş birliği ve güvenlik koordinasyonunun ele alınmasına ve ortak konuların tartışılmasına odaklandı.

Söz konusu açıklamalar ve beyanlar iş birliği alanları düzenleyen ortak askeri koordinasyon komitelerinin toplantıları çerçevesinde gerçekleşti.

Cezayir Savunma Bakanlığı'nın açıklaması, Cezayir Genelkurmay Başkanı Said Şangariha'nın Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı Uluslararası İşbirliği Departmanı Müdürü Tuğgeneral Yusuf bin Abdurrahman et-Tasan'ı kabulü sırasında yaptığı açıklamaya dikkat çekti.

Askeri iş birliğinden sorumlu Cezayir – Suudi Arabistan Karma Komitesi'nin toplantısı, iki ülke arasındaki askeri iş birliğini tartışmaya ve ortak konular hakkında analiz ve görüş alışverişinde bulunmaya ayrıldı.

Katar Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Korgeneral Pilot Salim bin Hamad bin Akil en-Nabit'in ziyareti sırasında yapılan görüşmede, Arap bölgesi ve Afrika kıtasındaki ortak iş birliği ve güvenlik sorunları ele alındı.

Cezayir ve Katar arasındaki askeri iş birliğini iki ülke arasındaki aynı büyük siyasi yakınlaşma seviyesine yükseltme ihtiyacı konuşuldu.

BAE Savunma Bakanlığı Destek ve Savunma Sanayii Müsteşar Yardımcısı Tümgeneral Mubarak Said Gafan el-Cabiri'nin gerçekleştirdiği ziyarette askeri iş birliğinden sorumlu Cezayir – BAE Karma Komitesi toplantısında ele alınan zırhlı araçların askeri üretimi alanında bir iş birliği projesi konuşuldu.

Aynı durum, ülkesinin bölgedeki mevcut durumun gerekliliklerine yanıt vermek ve ortak güvenlik sorunlarını gündeme getirmek için Cezayir ile karşılıklı iş birliği faaliyetleri başlatma arzusunu dile getiren Sudan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Muhammed Osman el-Hüseyin'in ziyareti için de geçerli. 


Batılı yetkililer

Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patruşev'in Cezayir'e gelişinde Cezayir ile Moskova arasındaki askeri iş birliği, gelişmeler ve ortak çıkar konuları ele alındı.

Cezayir Savunma Bakanlığı tarafından İngiltere Silahlı Kuvvetlerden Sorumlu Devlet Bakanı James Stephen Heappey'in ziyareti sonrasında yapılan açıklamada, genel olarak dünyanın ve özel olarak Afrika kıtasının bildiği güvenlik sorunlarının tartışıldığına ve terörle mücadele ve eğitim alanında karşılıklı deneyim alışverişi yapıldığına işaret edildi.

Ayrıca, ABD Afrika Kuvvetleri Komutanlığı (AFRICOM) Komutanı General Michael Langley ile ABD Ulusal Güvenlik Konseyi'nin Ortadoğu ve Kuzey Afrika İşlerinden Sorumlu Koordinatörü Brett McGurk'un Afrika ve Sahel'deki güvenlik sorunlarını ele alırken ortaya koydukları çözümler üzerine konuşuldu.


Önem ülkeden ülkeye değişir

Uluslararası ilişkiler araştırmacısı Adnan Muhtali, gerçekleşen ziyaretlerin birbiriyle bağlantılı gibi göründüğünü ancak gerçekte öyle olmadığını söyledi.

"Söz konusu ziyaretlerin art arda gelmesinin tek nedeni, askeri nitelikteki bir krizin şiddetlenmesi olarak tanımlanabilecek dünyanın şu anda tanık olduğu jeopolitik durumdur" diyen Muhtali, bu ülkelerin Cezayir'e olan ilgisinin, Cezayir'in güvenlik - askeri açıdan önemli bir ülke olmasından kaynaklandığının altını çizdi.

Bu ilginin ülkeden ülkeye değiştiğini, örneğin Rus heyetinin Cezayir ziyaretinin Moskova'nın Batı yaptırımlarını aşmak için müttefik olarak gördüğü ülkelerle yoğunlaşan koordinasyon çabaları çerçevesine girdiğine işaret etti.

Patruşev'in Cezayirli yetkililerle görüşmesi Çinli ve İranlı yetkililerle benzer görüşmelerin ardından geldi. Daha sonrasında Venezüellalılarla bir görüşme gerçekleşti.

"ABD'lilere gelince, onların bugün bütün çabaları Rusya'yı dünyadan tecrit etmeye çalışmak. Bu nedenle AFRICOM komutanının ziyareti, Cezayir'i Ruslardan daha da uzaklaştırmaya ikna etmeye çalışmak bağlamında gerçekleşiyor" diyen Muhtali, "İngilizlerin hedeflerinin ise farklı olduğunu, Akdeniz'in yanı sıra İngilizlerin Afrika'da Fransızlar ve Ruslarla rekabet halinde olduğu Sahel bölgesindeki güvenlik eksenleri etrafında odaklandığını" ifade etti.

Muhtali, İngilizlerin Cezayir'in Moskova ile büyük ve kaliteli deniz teçhizatı elde edeceği büyük bir anlaşma yapmak üzere olduğunu da biliyor olmalarının muhtemel olduğunu belirtti.

Muhtali sözlerini şöyle sürdürdü:

Bu nedenle İngiltere, Cezayir'i bir yandan Akdeniz Havzası üzerinde rekabet etmek yerine iş birliğine olanak sağlayacak ortaklıklara çekmenin, diğer yandan da Cezayir'in Fransa veya Rusya ile iş birliği yapmak yerine Afrika'daki İngiliz etki alanını genişletecek şekilde iş birliğine gitmenin yollarını arıyor. İlginç olan ise İngiltere'nin reddetmesi zor cazip bir teklifi masaya koyması. Şayet bu teklif kabul edilirse Cezayir, yüksek kaliteli askeri teçhizat ve teknoloji üretme kabiliyeti elde edebilecek.


Fransa ile gergin ilişkilerden yararlanmak

Almanya'da ikamet eden ve uluslararası ilişkilerle ilgilenen gazeteci Rochdi Chiahy ise, Cezayir meselesini takip edenlerin ülkenin son haftalarda Arap ve bölge ülkelerinden gelen askeri yetkililer için bir varış noktası haline geldiğinin gayet farkında olduğunu belirtti.

Cezayir'in önceki hükümet döneminde Arap ülkeleri ve diğer önemli ülkelerin gündemlerinin dışında kaldığını, diplomatik rolündeki gerilemenin birçok sektör ve alandaki tüm koordinasyon ve iş birliği projelerini etkilediğini söyleyen Chiahy "Belki de güvenlik dosyası ve askeri koordinasyon, Cezayir'in normal diplomatik statüsüne dönmesiyle yeniden tartışılan konuların başında geliyor. Belki de son haftalarda askeri liderlerin ülkeye yaptığı ziyaretler, Arap dünyası ve Afrika'da ilk sıralarda yer alan Cezayir ordusunun sahip olduğu konumun bir göstergesi" dedi.

Chiahy, Fransa-Cezayir ilişkileri siyasi gerilimlere tanık olurken büyük güçler arasında Cezayir'in gözüne girmek ve mevcut durumdan yararlanmak için bir rekabet olduğuna dikkat çekti.

 

 

Independent Arabia

DAHA FAZLA HABER OKU