Eski bir çocuk işçi, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin her yıl yaklaşık 500 ton atık gönderdiği Türkiye'deki bir plastik geri dönüşüm tesisinde çalışmanın sağlık üzerindeki kalıcı etkileri hakkında konuştu.

Şu anda 20 yaşında olan ve Adana'da yaşayan atık toplayıcısı, İnsan Hakları İzleme Örgütü'ne (Human Rights Watch/HRW), "Nefes aldığımda ciğerlerim sıkıştırılıyormuş ve onlara basınç uygulanıyormuş gibi hissediyordum" dedi. 

İki ay önce orada çalışmayı bıraktım ama hâlâ nefes almakla ilgili sorun yaşıyorum.

Geri dönüşüm sürecinde plastik atıklar parçalanıyor, yıkanıyor, yüksek sıcaklıklarda eritiliyor ve ardından pelet haline getiriliyor. Bu süreç, havayı kirleten maddeler ve toksinler yayıyor.

İşçiler HRW'ye akut solunum sorunları yaşadıklarını, tıbbi bakıma erişimde zorlandıklarını ve yetkililere şikayette bulundukları takdirde tesis sahiplerinin misilleme yapmasından korktuklarını söyledi.

HRW, Türkiye hükümetinin geri dönüşüm tesisleri ve iş sağlığı için sıkı ruhsatlandırma ve düzenli, kapsamlı denetimler gerektiren yasa ve yönetmelikleri uygulamadığını iddia ediyor.

Eski çocuk işçinin Avrupa'dan gelen atıkları işleyen bir tesiste çalışıp çalışmadığını bilmek zor olsa da Greenpeace 2021’de, Adana'ya yakın bir bölgede yasadışı olarak dökülmüş ve yakılmış Alman plastik atıkları bulmuştu.

Avrupa Parlamentosu'nun bir komitesi dün, AB dışına plastik atık ihracatının yasaklanması için oy kullandı.

AB üyesi ülkeler, kendi atıklarını işlemek ve azaltmak yerine her yıl bin tondan fazla plastik atığı geri dönüşüm için başka ülkelere gönderiyor. Bu plastik atıkların neredeyse yarısı Türkiye'ye gönderiliyor. HRW araştırması plastik geri dönüşüm tesislerinin, işçilerin ve çevredeki toplulukların sağlığını tehdit ettiğini ortaya koydu.

Avrupa Parlamentosu Çevre Komitesi, AB Atık Sevkiyat Yönetmeliği'nin gözden geçirilmesi önerisi kapsamında, AB dışına plastik atık ihracatının yasaklanması yönünde oy kullandı.

İnsan Hakları Komitesi'nden bir sözcü şöyle dedi: 

Ancak önerilen yasağın hayata geçirilebilmesi için Avrupa Parlamentosu ve AB üyesi ülkelerin, Avrupa Konseyi aracılığıyla, Komite tarafından kabul edilen değişiklikleri takip etmesi ve benimsemesi şart.

Nihayetinde bu, AB'de plastik üretimi ve tüketiminin azaltılmasına yönelik bir taahhüt anlamına gelecek: Halk sağlığını ve çevreyi korumak için çok gecikmiş bir adım.

Birleşik Krallık Parlamentosu bünyesindeki Çevre, Gıda ve Köyişleri Komitesi kısa bir süre önce, ülkenin küresel plastik atık kirliliğine katkısını azaltmak için 2027'ye gelindiğinde Birleşik Krallık'tan tüm plastik atık ihracatının yasaklanmış olması çağrısında bulunmuştu.

Komite bir raporunda, bu yasağın daha az plastik kullanımına, daha fazla yeniden kullanmaya ve geri dönüşümün artırılmasına yönelik stratejinin parçası olması gerektiğini belirtmişti.

Bu komiteye göre dünya genelinde her yıl tahmini 380 milyon ton plastik üretiliyor. Genellikle tek kullanımlık tasarlanan plastik ürünlerin dayanıklı doğası, özellikle tüketim ve sanayi mallarının plastik ambalajları nedeniyle büyük bir atık sorununa yol açıyor.

* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/climate-change

Independent Türkçe için çeviren: İpek Uyar