Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği (FODER) Yönetim Kurulu Başkanı Attila Köksal, biraz bilinçli vatandaşın döviz tarafında bedava bir opsiyon aldığı için kur korumalı TL mevduat ürününe döndüğünü dile getirerek, "Ama bunlar çok suni enstrümanlar, yani GES de öyle. GES'te de getirinin enflasyonun altında kalacağını görüyor vatandaş" diye konuştu.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
"Vatandaş zor yaptığı birikimi eritmek istemiyor"
DÜNYA'dan Burcu Göksüzoğlu'nun sorularını yanıtlayan FODER Başkanı Atilla Köksal, "Türk hane halkının geçmişte yatırımlarına baktığımızda birikiminin 3'te 1'ini TL mevduata yatırırdı, 3'te 1'ini döviz mevduata yatırırdı. Diğer 3'te 1'i de çeşitli yatırım araçları arasında dağılırdı. Başta altın gelmek üzere, işte biraz hisse senedi yüzde 5-6 civarında hisse senedi. Bireysel emeklilik yatırımları son yıllarda oransal olarak arttı. Uzun yıllar boyunca TL mevduatın reel getirisine yani enflasyondan arındırılmış getirisine baktığımızda bu hep artı 1-2 ile eksi 1-2 arasında oynadı. Yani paranızı TL mevduatta değerlendirdiğinizde biliyordunuz ki birikiminiz enflasyona karşı korunurdu. Enflasyon hızlı bir yükselişe geçip faizler yüzde 17'lerde-18'lerde tutulunca bu değişti" diyor.
Vatandaşın reel olarak TL mevduatın birikimini korumadığını görünce panikle dolar ve altına yöneldiğini söyleyen Köksal, "Çünkü vatandaşın amacı belli. Vatandaş zaten zar zor birikim yapıyor. Onu da reel olarak eritmek istemiyor. Bunun için de reel bir faiz oranına yani enflasyonun üzerinde faiz oranına ihtiyacı var. Bunu bulamadığı zaman maalesef altın ve dövize yöneliyor veya borsada macera arayışına giriyor" diye konuştu.
"KKM ve GES çok suni enstrümanlar"
Köksal, KKM, GES gibi uygulamaların vatandaşın yatırım davranışını nasıl etkilediği yönündeki soruya ise şöyle cevap verdi:
Kur korumalı TL mevduat devreye girince, TL mevduattan önemli bir kayış oldu. Çünkü biraz bilinçli olan vatandaş, döviz tarafında bedava bir opsiyon aldığı için o yatırım aracına döndü ama bunlar çok suni enstrümanlar. Yani GES de öyle. GES'in getirisinin enflasyonun altında kalacağını görüyor vatandaş. Belki TL mevduata göre biraz daha iyi ama yine de bu yüksek enflasyon ortamında reel bir getiri vermeyeceğini tahmin ettiği için ben çok tutacağına inanmıyorum. KKM de çok sürdürülebilir bir ürün değil. Çünkü Hazine'ye çok büyük bir maliyet yüklüyor. Belki faiz düşük tutulmuş gibi gözüküyor ama sonuçta kur artışından gelen getiriyle birlikte vatandaş aslında yüksek bir getiri elde ediyor. Bu parası olan vatandaş açısından olumlu bir şey ama ülke ekonomisi için olumlu değil. Bir de bilinçsiz vatandaş, bilmeyen vatandaş hala parasını yüzde 17 ile Türk lirası mevduatta değerlendiriyor. Ve maalesef o kişilerin birikimleri enflasyona karşı eriyor. Bu da hoş bir durum değil maalesef
"Ay sonunu zor getiren nasıl birikim yapsın"
Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği'nin ana prensibinin vatandaşlara doğru yatırım yapmayı öğretme olduğunu söyleyen Atilla Köksal, şöyle ekliyor:
Toplumun çok önemli bir kısmı sabit gelirli olduğu için hadi gelirinizi artırın diye bir şey söylememiz gerçekçi değil. Ama giderinizi kontrol edebilirsiniz. Tabii bunu söylerken de çok dikkatli olmaya çalışıyoruz. Çünkü toplumun çok önemli bir kısmı yoksulluk sınırında, çok düşük gelirli. Şimdi durum böyleyken çıkıp işte birikim yapın dememiz gerçekten bizi biraz zorluyor ve bazen vicdanen de açıkçası sıkıntı içine düşüyoruz. Çünkü zar zor ay sonunu getiren insanlara tasarruf edin birikim yapın demek de biraz garip oluyor
Dünya
