Çin'in Tsinghua Üniversitesi'nde gerçekleştirilen araştırmaya göre yetkililer bu yıl Çin Komünist Partisi'nin 100. yıl kutlamaları öncesinde bulut tohumlama yöntemiyle havayı temizledi.
Çin Komünist Partisi, 1 Temmuz'da Tiananmen Meydanı'nda on binlerce kişinin katıldığı büyük törenler gerçekleştirmişti.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Yeni araştırmada törenden önceki saatlerde gerçekleştirilen kapsamlı bulut tohumlama operasyonu sayesinde gökyüzünün açık, hava kirliliğinin az olduğu belirtildi.
Çin, bilindiği kadarıyla 2008 Olimpiyatları'ndan bu yana tarım bölgelerini korumak ve önemli olaylar sırasında hava durumunu iyileştirmek için milyarlarca dolar harcayarak bulut tohumlama teknolojisini kullanıyor.
Bulut tohumlama küçük gümüş iyodür parçacıkları gibi kimyasalların bulutlara eklenmesiyle su damlacıklarının bulutların etrafında kümelenmesini ve yağış olasılığının artmasını sağlayan bir hava modifikasyon yöntemi.
South China Morning Post bulut tohumlama operasyonunun hava kirliliğinde belirgin bir düşüş sağladığına dair kesin işaretler bulan araştırmayı pazartesi bildirdi.
Hong Kong merkezli yayın kuruluşuna göre kutlamalar birçok zorlukla karşı karşıya kalmıştı ve bunlar arasında havayı kirleten unsurların beklenmedik artışı da yer alıyordu. Ayrıca bu sene kayıtlardaki en yağışlı yazlardan biri yaşandığı için tören öncesinde gökyüzü açık değildi.
Öte yandan etkinlikten önceki günlerde fabrikalar ve havayı kirleten diğer faaliyetler durdurulmuştu. Ancak düşük hava akışı kirliliğin dağılmadığı anlamına geliyordu.
Çevre bilimleri profesörü Wnag Can'ın yönettiği ve hakemli dergi Environmental Science'da yayımlanan çalışmada törenin öncesinde iki saatlik bulut tohumlama işleminin başlatıldığını ve yakındaki dağlık bölgelerde yaşayan kişilerin 30 Haziran'da gözkyüzüne roket atıldığını bildirdikleri ifade edildi.
Makalede roketlerin yağışı artırmak için gökyüzüne gümüş iyot taşıdığı belirtildi.
Araştırmacılara göre yapay yağmur, havayı kirleten unsurların seviyesini üçte ikiden fazla azalttı. Bu sayede Dünya Sağlık Örgütü standartlarına dayanan hava kalitesi endeksi "orta"dan "iyi" ye yükseltildi.
Araştırma ekibi yapay yağmurun "bu dönemdeki tek bozucu olay olduğunu" söyledi. Bu nedenle kirlilikteki düşüşün başka doğal bir nedeninin olmadığı ifade edildi.
Pekin geçen yıl hava modifikasyon programını Hindistan'ın 1,5 katına tekabül eden 5,5 milyon kilometrekarelik bir alana genişletmeyi planladığını duyurmuştu.
Devlet Konseyi 2025'e kadar dolu bastırma teknolojisini kullanan yarım milyon kilometrekarelik alanı da içerek şekilde gelişmiş bir hava modifikasyon sistemine sahip olmayı hedeflediğini söylemişti.
Teknolojinin başarılı olduğuna yönelik artan sayıda kanıt mevcut. Ancak bir yerde havayı manipüle etmenin başka bir yerde hava durumunu bozup bozmayacağına dair tartışmalar da sürüyor.
2017'ye kadar Çin'in 5 yılda teknolojiye 1,5 milyar dolardan (yaklaşık 20,7 milyar TL) fazla bütçe harcadığı belirtiliyor. Yetkililer 2019'da bu teknoloji sayesinde Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki tarım alanlarında dolu hasarının yüzde 70 azaltıldığını söylemişti.
Teknoloji 2008 Olimpiyatları, 2014 APEC (Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği) Zirvesi gibi önemli etkinliklerde de kullanılmıştı.
Independent Türkçe, The Guardian, South China Morning Post
Derleyen: Esra Güngör
