Devlet hastanelerinde muayene olmak için geçmişte sabah erkenden gidilir, kimi zaman saatler süren bekleyişin ardından doktora görünmek mümkün olurdu.

Kuyruğa ve doktorların kapılarında bekleyen kalabalıklarına dönüşen, hoş olmayan görüntülere son verildi.

Bunun yerine daha medeni bir yöntem olarak son yıllarda telefonla veya internet üzerinden randevu alma sistemine geçildi.

Vatandaşlar, Sağlık Bakanlığı'na bağlı olarak internet üzerinden MHRS sisteminden veya Alo182'den randevu alarak devlet hastanelerinden randevu alıyor.

Gerçi yıllardan beri özellikle büyükşehirlerde kimi zaman yine randevular günler sonrasına verilse de bile sistem bir şekilde yürüyordu.

Taa ki pandemiye kadar. Pandemi döneminde birçok hastanenin Kovid-19 hastalarına ayrılması ile ertelenen randevular normalleşmeyle birlikte yeniden başlasa bile sisteme yönelik eleştiriler geçmişe oranla çok daha arttı.

Son dönemde artan şikayetler, dün sosyal medyada gündem oldu. Bu durum, Twitter'da  #RandevuAlınamıyor ve #MHRS hashtagleri altında tepki gördü.

Atılan yüzlerce mesajda vatandaşlar alamadıkları randevulara dair örnekler paylaştı, görüşlerini, tepkilerini dile getirdi.

Randevu alınamadığı iddialarına dair şu ana kadar Sağlık Bakanlığı'ndan bir açıklama yapılmadı.

Hekim temsilcileri randevu alınmada yaşanan sıkıntıları doğruladı

Peki yaşanan sıkıntının nedeni ne?

Bu soruya Türk Tabipleri Birliği (TTB) Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı ile İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Recep Koç cevap verdi.

Her iki isim de Twitter'da gündeme getiren iddiayı doğrulayarak devlet hastanelerinden randevu almada büyük sıkıntı yaşandığını söyledi. Fincancı ve Koç, öncelikle pandemi döneminde birçok polikliniğin Kovid-19 hastalarına ayrılmasının yine farklı branşlarda olan çok sayıda hekimin buralarda görevlendirilmesinin diğer sağlık sorunlara dair verilen hizmetlerde aksamaya neden olduğunu hatırlattı.

Şebnem Korur Fincancı / Fotoğraf: Independent Türkçe

"İlk neden kamu hastanelerindeki hekim sıkıntısı"

TTB Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, daha o günlerde Sağlık Bakanlığı'na "Kovid-19'u engelleyemezseniz diğer sağlık hizmetlerini karşılamakta çok zorlanacaksınız uyarısında bulunduklarını" anımsattı. 

Fincancı'ya göre randevu alınma sorununun nedenleri arasında ilk sırada devlet hastanelerinde gittikçe azalan hekim sayısı var. Ağır çalışma koşulları, emeğin karşılığının yeterli derecede verilmemesi gibi nedenlerde sıkınıtı artırıyor.

Bu sebeplerden dolayı 18 ayda 8 bin hekimin istifa veya emeklilik yoluyla kamu hastanelerinden ayrıldığını ifade eden Fincancı, özellikle pek çok genç hekimin de yurtdışına gittiğini kaydetti.

"Arşiv araştırması adı altında aylarca bekletilen atamalar var"

Sayısal azalmaya karşın istihdamın da yetersiz olduğunu öne süren Fincancı, eski adı "güvenlik soruşturması" olan ancak tepkiler üzerine adı "arşiv araştırmasına" çevrilen sürecin aylar sürdüğünü belirterek, geçen yıl atanması gereken 500 hekimin halen atanmadığını vurguladı.

Pandemi sürecinde birçok poliklinik Kovid-19 hastalarına ayrıldı / Fotoğraf: AA

"Özel hastanelere yönlendirmek için randevu zorlaştırılıyor" iddiası

Sosyal medyadaki kimi vatandaşların, "insanları özel hastanelere yönlendirmek için devlet hastanelerinde randevu verilmesinin zorlaştırıldığı" iddiası konusunda Fincancı, şunları söyledi:

Sağlık Bakanlığı'nın sağlığı piyasaya açma davranışı da böyle bir düzenlemede özellere yönlendirme davranışını destekler nitelikte. Böyle bir yanı da var işin. AK Parti, iktidara geldiğinden beri özellere yönlendirme politikası vardı. Başta özellerden fark alınmıyordu. Sonra alınmaya başlanınca insanlar yeniden kamu hastanelerine yöneldi. Ancak pandemiyle birlikte birçok poliklinik Kovid-19 polikliniğine dönüşünce insanlar randevu alamıyor. Sağlık Bakanlığı da buna itiraz etmiyor.

"Randevu alınamamasının sorumlusu hekimler değil yanlış sağlık, salgın politikası"

Şehir içindeki ulaşabilir hastanelerin kapatılarak insanların şehir hastanelerine yönlendirilmeye çalışıldığını savunan Fincancı, "Özellikle Ankara Numune Hastanesi gibi merkezdeki kamu hastaneleri kapatıldı. Yeni kurulan şehir hastaneleri ise insanların gidebileceği noktalardan uzakta, şehir dışlarında. Randevu alamıyoruz derken bazı insanlar bunun sorumlusunun hekimler sanıyor ama sorumlu yanlış sağlık ve salgın politikasıdır. Bu kadar yığılma olmasaydı 2. ve 3. basamaklarda hastanelerde randevu almakta bu kadar sorun yaşanmayacaktı. Ayrıca kışkırtılmış sağlık talebini de göz ardı etmemek gerekiyor" diye konuştu. 

Dr. Recep Koç / Fotoğraf: Twitter

"Pandemi yasakları kalkınca birçok hastalık öne çıktı, hastane talebi arttı"

İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Recep Koç da pandemi sürecindeki kapanmalar nedeniyle durdurulmuş bir sağlık sistemi oluştuğunu, vatandaşların hastaneye gidemeyerek evde oturduklarını hatırlattı.

Fincancı gibi önce pandemi sürecinde kamu hastanelerinde oluşan doktor açığına, buna karşın pandemi sonrasında artan hasta akışına dikkat çeken Koç, şöyle konuştu:

Yasaklar kalkınca birçok hastalık öne çıktı. Vatandaşların hastaneye talebi arttı. Bu süre zarfında zor koşullardan dolayı kamu hastanelerinden 8 bine yakın hekim ayrıldı. İstifa edenlerin birçoğu özel hastanelere geçti. 1000 kadar meslektaşta yurtdışına gitti.

En ufak rahatsızlıkta hastanelere başvuru arttı

Koç da Fincancı gibi randevu alınamaması ve hastanelere yoğun yönelişin nedenlerinden birinin "kışkırtılmış sağlık talebi" olduğunu söylüyor.

Peki nedir bu kışkırtılmış sağlık talebi? 

Koç, "kışkırtılmış sağlık talebini" şöyle açıkladı:

Vatandaşın en ufak şeyde hastanelere, doktorlara başvurması, basit bir olay için bile hastane hastane, doktor doktor dolaşması. Bu eskiden de vardı. Ancak son dönemlerde pandemide yaşanan ruhsal sıkıntıların da etkisiyle iyice arttı. Önceden çocuğun burnu akınca birkaç gün bekleyen aileler, şimdi ilk hapşırmada doktorun yolunu tutuyor veya ilaç kullanıyor. Bu açıdan bakınca ilaç kullanımı da arttı. 

Devlet hastanelerindeki muayene amaçlı randevu süreleri beş dakikaya indirildi / Fotoğraf: AA

"Beş dakikalık muayene çözümü sorunu ağırlaştırır, özel hastanelere yönelişi artırır"

Koç, bakanlığın çare olarak geçen hafta hastanelere randevu aralıklarının beş dakikaya düşürülmesi yönünde genelge yayınladığını kaydederek bunun soruna çare olmak bir yana daha da artırabileceğini söyleyerek, "Beş dakikada hasta derdini bile anlatamaz. Böyle bir muayene ne doktoru ne hastayı tatmin eder, gerginliklere hatalara neden olur. Tatmin olamayan hastalar bu sefer başka doktor arayacak bu da özel hastanelere ve şehir hastanelerine gidişleri artıracak" ifadelerini kullandı. 

Devlet hastanelerinden randevu almadaki sorunlar özel hastanelere yönelişi artırdı / Fotoğraf: Twitter

"Sağlık sistemi çöktü" 

Türkiye'de sağlık sisteminin çöktüğünü öne süren Koç, şöyle devam etti: 

Özellikle kamu, eğitim araştırma ve üniversite hastaneleri çökmüş durumda. Üniversite hastanelerindeki hocalar şartların tatmin edici olmamasından dolayı buralardan ayrılıyor. Hekim açığı, kışkırtılmış sağlık talebi gibi nedenlerde eklenince randevular alınamıyor. 15-20 gün öncesinden randevu alamayanlar var. Özel hastanelere gidemeyenler aile hekimliklerine ve acil servislere artan bir şekilde geliyor. Buralara başvurularda da artış var.

"Biz hekimler bile kamu hastanelerine gidemez hale geldik"

Devlet hastanelerinden randevu alınamaması halinin kendilerini de etkilediğini aktaran Koç, "Gitsek bile yoğunluktan röntgen çektiremiyoruz, laboratuvara gidemiyoruz. Eksiden özellikle üniversite hastaneleri donanımlıydı her şeyi halledebiliyordun. Şimdi buraların da içi iyice boşaltıldı" dedi.

İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Recep Koç, son olarak iktidarın sağlık sistemini propaganda amaçlı kullandığını ileri sürerek, "Doktoru ayağınıza getirdik. Hastaneler uygun" gibi söylemlerinin de kamu hastanelerine yoğun bir yönelişte etkili olduğunu sözlerine ekledi.