Bilim insanları Dünya'da tespit edilen bir dizi yoğun radyo dalgası patlamasının kaynağını buldu.

"Hızlı radyo dalgası patlamaları" (FRB) olarak bilinen sinyaller yoğun fakat çok kısadır: Bir saniyeden kısa sürdükleri halde Güneş'in bir yıl içinde yaydığından daha fazla enerji içerirler.

Patlamalar ilk kez 2007'de keşfedildi. Araştırmacılar o zamandan beri binden fazlasını kayıt altına alsa da patlamalar gizemlerini büyük ölçüde korudu. Patlamaların aşırılığı, dünya dışı teknolojiden bilinmeyen fizik fenomenlerine kadar birçok şeyden kaynaklanabilecekleri yönünde spekülasyonlara yol açmıştı.

Fakat yeni çalışmada araştırmacılar bu patlamalardan 8'inin kaynağını kesin konumlarına kadar izledi. Bunlardan 5'i sarmal galaksilerde, galaksilerin uzayan kıvrımlı kollarında bulunuyordu.

Bu keşif sadece patlamaların konumuna dair araştırmalara değil, onların nedenine yönelik araştırmalara da yardım ediyor. Keşif, muhtemel açıklamaların sayısını azaltmaya katkıda bulunuyor.

Northwestern Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Wen-fai Fong "FRB'lere neyin sebep olduğunu bilmiyoruz, dolayısıyla bulduğumuz zaman bağlamı kullanmak gerçekten önemli" dedi.

Sarmal kollar yıldızların doğumunu gösteren işaretler olduğu için bu bir sürprizdi ve FRB'lerin yıldız oluşumuyla ilişkili olması gerektiğine dair önemli bir ipucu sağladı.

Farklı kurumlardan gökbilimciler tarafından Hubble Uzay Teleskobu kullanılarak yapılan yeni araştırma, The Astrophysical Journal adlı bilimsel dergide yayımlanmak üzere kabul edildi. Çalışmanın önceki bir hali ArXiv.org'da yayımlandı.

Kaliforniya Santa Cruz Üniversitesi'nden çalışmanın baş yazarı Alexandra Mannings "Sonuçlarımız yeni ve heyecan verici. Bu, bir grup FRB'nin yüksek çözünürlüklü ilk görüntüsü ve Hubble bunlardan beşinin bir galaksinin sarmal kollarının üstünde veya civarında konumlandığını ortaya çıkardı" dedi.

Galaksilerin çoğu büyük, nispeten genç ve hâlâ yıldız oluşturuyor. Görüntüleme, yıldızları barındıran galaksinin kütlesi ve yıldız oluşum hızı gibi genel özelliklerine dair daha iyi fikir edinmemize ve FRB konumunda tam olarak neler olup bittiğini araştırmamıza olanak tanıyor çünkü Hubble çok yüksek çözünürlüğe sahip.

Çalışma, patlamalarının en genç ve en büyük yıldızların ölümlerinden kaynaklandığı önerisini geçersiz bırakıyor gibi görünüyor. Patlamaların süpernovalarda ölen yıldızların ezilmiş çekirdekleri olan nötron yıldızların birleşmesinden kaynaklanmadığını da gösteriyor çünkü bulundukları galaksiler çok genç ve bu tarz yıldızlar sarmal galaksilerin kollarında bulunma eğilimine sahip değil.

Bununla birlikte çalışma, hızlı radyo dalgası patlamaları veya FRB'lere dair başlıca teorinin, yani bu patlamaların genç magnetarlardan veya çok güçlü manyetik alana sahip nötron yıldızlardan kaynaklanan patlamaların sonucu olduğu teorisinin geçerli olduğunu öne sürüyor.

Fong "Güçlü manyetik alanları sayesinde magnetarlar epey öngörülemezdir" dedi.

Bu durumda FRB'lerin genç bir magnetarın ışımalarından geldiği düşünülüyor. Büyük yıldızlar yıldız evriminden geçer ve nötron yıldız haline gelir. Bunlardan bazıları güçlü bir şekilde manyetize olabilir, bu da yüzeylerinde radyo ışığı yayabilen ışımalara ve manyetik süreçlere yol açar. Çalışmamız bu resme uyuyor ve FRB'lerin öncüllerinin çok genç veya çok yaşlı olma ihtimalini eliyor.

Çalışma FRB'lerle büyük, yıldız oluşturan galaksiler arasındaki bağı güçlendirmeye de yardım ediyor. Önceki çalışmalar patlamaların daha büyük bir galaksi tarafından gizlenen cüce galaksilerden gelmesi olasılığını eleyememişti fakat yeni çalışma araştırmacıların böyle gizli cüce galaksiler ihtimalini elemesini sağladı.

* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/space

Independent Türkçe için çeviren: İrem Oral