1- Ulysses' Gaze (Ulis'in Bakışı) – Theo Angelopoulos
Yapım Yılı: 1995
Oyuncular: Harvey Keitel, Maia Morgenstern, Erland Josephson, Thanasis Beggos, Giorgos Mihalakopos, Dora Volanaki
Angelopoulos'un Ulis'in Bakışı filmini iyi anlayabilmek için Yunan mitolojisini bilmeyi gerektirir.
Time Magazine tarafından tüm zamanların en iyi 100 filmi arasında gösterilmiştir. Filmde kullanılan mekanlarla şiirsel bir atmosfer yaratılmıştır.
Filmin efsane haline gelen müziklerinde Eleni Karaindrou'nın imzası bulunmaktadır.
Filmin akıllarda kalan en kült sahnesi olarak eski bir kuru yük gemisiyle Tuna Nehri'nde ilerleyen geminin taşıdığı Lenin heykeli gösterilmektedir.
Eleni Karaindrou'nun harika müziğiyle birlikte lenin heykeli sahnesinde sosyalizmin yıkılmasıyla bir aydının yıkılan hayallerinin, sökülüp Tuna nehrinde gemiyle öylesine sürüklenip gittiğini sonuna kadar hissedebilirsiniz.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Kurduğumuz tüm hayallere rağmen hiç değişmeyen dünyaya içelim."
- "Evet ağlıyorum... Çünkü Seni sevemiyorum."
- "Ey tabiat! Çok yalnızsın değil mi? Ben de senin kadar yalnızım! Al sana büskivi."
- "Yok olup giden bütün giden bütün umutlara... Kurduğumuz büyün hayallere rağmen hiç değişmeyen dünyanın şerefine..."
2- Eternity and a Day (Sonsuzluk Ve Bir Gün) - Theo Angelopoulos
Yapım Yılı: 1988
Oyuncular: Bruno Ganz, Isabelle Renauld, Fabrizio Bentivoglio, Achileas Skevis, Alexandra Ladikou
Film, ölümcül bir hastalığa yakalanan yunan bir yazarın hastaneye yatmadan önceki son gününü anlatır.
Her sahnesi ayrı bir sinematografik planlarla dolu olan film, hayatın anlamı üzerine düşündüren muhteşem bir başyapıttır.
Bu başyapıt izleyenlerine dilinin şiirselliği ve felsefi çizgisiyle birçok sorgulanacak soru bırakmaktadır.
1998 yılında Uluslararası Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye ödülü kazanmıştır.
Theodoros Angelopoulos'un ustalık dönemi eseri olan bu filminde şiirsel gerçekliğin en usta işi örneklerinden birini veriyor.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Zaman dediğin nedir? Büyükbabam onun, plajda beş taş oynayan bir çocuk olduğunu söylüyor."
- "Son zamanlarda bünyayla tek bağlantım bana aynı müzikle karşılık veren karşıdaki yabancı. Kimdir? Nasıl biridir? Bir sabah onu bulmaya gittim. Ama fikrimi değiştirdim. Bilmemek ve hayal etmek daha iyi."
- "Belki de bilmemek ve hayal etmek daha iyidir."
3- Zorba The Greek – Mihalis Kakoyannis
Yapım Yılı: 1964
Oyuncular: Anthony Quinn, İrini Papas, Lila Kedrova, Alan Bates, Sotiris Moustakas
Filmin özgün adı Alexis Zorbas olmasına karşın İngilizce konuşulan Avrupa ülkelerinde Zorba the Greek olarak gösterime girmiştir. Ülkemizde ise İki Arkadaş adıyla gösterilmiştir.
Nikos Kazancakis'in senaryosunu aynı adlı romanından Mihalis Kakoyannis'in uyarlayıp yazdığı filmin yönetmenliğini de üstlenmiştir.
Zorba The Greek, 1965 yılında 7 farklı dalda Oscar'a aday gösterilmiş ve bunlardan üçünü almayı başarmıştır.
Filmin çekimleri Girit Adası'nda gerçekleştirilmiştir. Filmin 1968 yılında müzikali de yapılmış ve dünyanın birçok ülkesinde oynanmıştır.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
"Herkes kendi yolunu izler. İnsan bir ağaç gibidir, neden kiraz vermiyor diye incir ağacını hiç azarladığın oldu mu? Öyleyle sus!'
"Bugüne kadar senin hakkında ileri geri konuştuysam kusura bakma, insanız affet."
"Özgür değilsin, senin bağlı bulunduğun ip, öbür insanlarınkinden daha uzun, hepsi bu kadar."
"Sen çok düşünüyorsun, senin sorunun bu. Akıllı insanlar ve manavlar, her şeyi tartarlar."
4- Dogtooth (Köpek Dişi) – Yorgos Lanthimos
Yapım Yılı: 2009
Oyuncular: Mary Tsoni, Angelikli Papulia, Christos Passalis, Christos Stergioglou, Michele Valley, Anna Kalaitzidou
Yunan sinema tarihinde çekilmiş en başarılı distopik filmdir diyebiliriz.
Filmde, çocuklarını izole bir biçimde, dünyanın geri kalanı ile herhangi bir ilişki içine sokmadan sahip oldukları büyük bahçeleri ve havuzlu evleri içerisinde yetiştiren hastalıklı bir aile anlatılır.
Çok garip bir şekilde filmin hikayesi yönetmen Lanthimos'un arkadaşlarıyla sohbet ederken ortaya çıkmış. Ayrıca filmin çekimlerinden önce senaryo ile ilgili hiç araştırma yapılmamış.
Sapkınlık derecesinde çocuklarına bağlı bir ebeveyn olgusu üzerinden; otoriteyi, eğitim sistemini ve toplum düzenini eleştirilmektedir.
Yer yer güldüren kimi zamanda izleyenleri rahatsız eden olağanüstü bir film.
Dogtooth, 2009 Uluslararası Cannes Film Festivali'nde "Belirli Bir Bakış" ödülünü kazanmıştır.
83. Oscar ödüllerinde Yunanistan'ı temsilen en iyi yabancı film dalında aday gösterilmiştir.
5- Oiktos (Zavallı) – Babis Makridis
Yapım Yılı: 2018
Oyuncular: Makis Papadimitriou, Yannis Drakopoulos, Nota Cherniavsky, Evdroulidaki Androulidaki
Oiktos, sadece mutsuz olduğu zamanlarda mutlu olabilen tuhaf bir adamın hikayesi anlatılır. Ülkemizde TRT 2 kanalında daha önceden yayımlanmıştır.
Yunan yeni dalga akımının sembol filmlerinden bir tanesidir. Efthymis Filippou'nun yazdığı bu hikayede avukat, avını bir giysi gibi üzerinde taşıyabilmek için elinden gelen her şeyi yapıyor.
Ayrıca film, 36. Torino Film Festivali'nde "Fipresci Ödülü" almıştır.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
"Gözyaşlarımın midemden gözlerime takip ettiği yolu çok iyi biliyorum. Ciğerlerimden yemek boruma ve oradan şah damarıma çıkıp gözlerime ulaşıyor."
"Saçında tek bir beyaz yok, hepsi kafanın içinde."
"Hayır, bana acımaktan vazgeçmeleri bu insanların suçu değil. Eğer yorulmuşlarsa ya da dikkatlerini dağıtan daha trajik bir şey varsa bu onların suçu değil. Bu benim suçum."
6- Roza of Smyrna – George Kordellas
Yapım Yılı: 2016
Oyuncular: Evgenia Dimitropoulou, Leda Protopsalti, Tasos Nousias, Peny Agorastou
İsmail Kai Roza (İsmail ve Roza) isimli romandan uyarlanarak Christina Lazaridi tarafından senaryolaştırılıp beyazperdeye aktarılmıştır.
Ülkemizde pek bilinmeyen film, Yunanistan'da aylarca vizyonda kalmıştır. Filmde Ege'nin her iki yakasından kültürel izler bulunmaktadır.
Film, Türkiye'den Yunanistan'a göç etmiş Rumlar için sergi hazırlamaya karar veren Atinalı bir koordinatörün araştırma sırasında karşılaştıkları anlatılır.
Özellikle göçmen ailelerin yaşadıkları, değişen hayatlar ve geride kalanları anlamak adına duygu yüklü güzel bir filmdir.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
"Eğer bir şehir anılarımızda sağ kalıyor ise, bu aşk hikayeleri sayesindedir."
"Birinin çöpü başkasına hazinesidir."
7- Attenberg – Athina Rachel Tsangari
Yapım Yılı: 2010
Oyuncular: Ariane Labet, Evangelia Randou, Vangelis Mourikis
Yunan Tuhaf Dalga akımının öncü filmlerinden "Dogtooth" filminin yönetmeni Yorgos Lanthimos'un oyuncu olarak yer alıp, yapımcılığını üstlendiği filmdir.
Film, Yunan Yeni Dalga filmlerinden Hardcore ile Dogtooth filmlerinde olduğu gibi Yunanistan Sineması'nda yeni bir dil ve anlatım tarzı yaratmaya çalışmıştır.
Hastalık sebebiyle ölecek olan babasının durumuyla birlikte, yaşadığı şehrin sıkıcılığını fazlasıyla yaşayan depresif bir kızın bu faktörlerle ilişkilenen hayatını konu almıştır.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "20'nci yüzyılı boykot ediyorum. Fazla büyütüldü. Onu bıraktığım için de hiç üzülmüyorum."
- "Utangaç biri değilim, ama utanmak zorunda olduğumu hissediyorum."
8- Apples – Christos Nikou
Yapım Yılı: 2020
Oyuncular: Aris Servetalis, Anna Kalaitzidou, Alexandra Aidini, Costas Xikominos, Argyris Bakirtzis
Apples, ani hafıza kaybına neden olan bir salgını konu almıştır. Yönetmen Christos Nikou'nun ilk uzun metraj sinema filmidir.
Ülkemizde 2020 İstanbul Film Festivali'nde gösterilmiştir. Yunanistan’ın 92. Akademi ödüllerinde Oscar adayı ve aynı zamanda Yunan Yeni Dalga akımının son filmlerindendir.
Ayrıca filmin ilk uluslararası gösterimi Venedik Film Festivali'nde gerçekleştirilmiştir. Filmde başaran sona kadar usta yönetmen Yorgos Lanthimos'un izlerini görmek mümkündür.
Genel olarak keyifli olan film kimi zaman dramatik bir yapı kurarak bir kimlik arayışı ve duygusal kopuşu nitelendirmektedir.
9- Alps (Alpler) – Yorgos Lanthimos
Yapım Yılı: 2011
Oyuncular: Angeliki Papulia, Ariane Labed, Aris Servetalis, Efthymis Filippou, Johnny Vekris
Yeni Yunan Sineması'nda ortaya çıkan Tuhaf Dalga akımının ilk filmlerindendir.
Farklı meslek gruplarında çalışan dört bireyin gizli bir grup kurmasıyla birlikte, ölen insanların yerine belirli bir para karşılığında "yedek" olarak geçip "onlarmış" gibi davranarak ölen kişilerin ailelerinin acısını hafifletmeye çalışmalarını anlatmaktadır.
31. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nin "Yunanistan'da Neler Oluyor" bölümünde gösterilmiştir.
68 Uluslararası Venedik Film Festivali'nde en iyi senaryo ödülü kazanmıştır.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Ölümün her şeyin sonu olmadığını aklınızdan çıkarmayın. Aksine, ölüm yeni ve çoğunlukla daha iyi bir başlangıçtır."
- "Daha popüler bir şeye hazır değilsin."
- "Yaşayanlar, ölenlerin boşluğunu doldurmak zorunda."
10- Landspace in the Mist (Puslu Manzaralar) - Theo Angelopoulos
Yapım Yılı: 1988
Oyuncular: Tanja Palaiologou, Michalis Zeke, Stratos Tzortzoglou, llias Logothetis, Mihalis Giannatos, Vasilis Kolovos
Filmdeki görüntüler adeta bir şiir gibidir. Uzun planlar, puslu atmosfer içinde metaforlarla dolu sahneler, sarı yağmurluklar, mükemmel kadrajlara sahip geniş ölçekle çekilmiş manzaraların olduğu bir başyapıttır.
Filmde babalarını arayan iki çocuktan hareketle hayata atılmalarının maceralı yolculuğu anlatılmaktadır.
Sisli sahnelerle dolu filmin anlatımını en çok destekleyen olgu kullanılan müzikler ve mükemmel sinematografisi olmuştur.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Asla varamayacaksak devam etmenin ne anlamı var?"
- "Ama biliyor musunuz, ruhumuz bir kuş gibidir."
- "Bir yere gitmiyorsunuz ama aslında bir yere gidiyorsunuz. Geçip giden zamanla ilgilenmiyor gibi yapıyorsunuz ama biliyorum ki aceleniz var."
11- Rembetiko – Costas Ferris
Yapım Yılı: 1983
Oyuncular: Sotiria Leonardou, Nikos Kalogeropoulos, Themis Bazaka, Michalis Maniatis, Konstantinos Tzoumas
Dönemin sosyolojik yapısını, tarihini müzikal şekilde tasvir eden muhteşem bir başyapıttır. Filmin hikayesi yalın ve etkileyici bir anlatı yapısına sahiptir.
İzleyenlere harika bir müzikal tat veren oldukça doğal ve içten bir filmdir. Filmin senaryosunu yönetmen Costas Ferris ve Sotiria Leonardou yazmıştır.
Filmin müziklerini ise Stavros Xarchakos yapmıştır. 1984 yılında Uluslararası Berlin Film Festivali'nde Gümüş Ayı ödülü kazanmıştır.
Filmin unutulmaz repliklerinden bazıları şunlardır:
- "Karmaşa olduğu zaman eğlenceye daha çok ihtiyaç vardır."
- "Eğer tuzağa düşersen kimsenin seni kurtarmayacağından emin ol, çıkışı kendin bul ve biraz şansla yeni bir başlangıç yap."
- "Birileri karar veriyor ve diğerleri de bedelini ödüyor."
12- The Travelling Players (Kumpanya) - Theo Angelopoulos
Yapım Yılı: 1975
Oyuncular: Eva Kotamanidou, Giannis Fyrios, Nena Menti, Aliki Georgouli, Giorgos Tzifos, Vangelis Kazan, Maria Vassiliou, Stratos Pahis, Petros Zakadis, Costas Messaris
Theo Angelopoulos'un tiyatrodaki Brechtyen yaklaşımının kendini fazlasıyla belli ettiği, epik sinemanın en yoğun hissedildiği eserlerden biridir.
Film, 1939 ile 1952 yılları arasında Yunanistan'da yaşanan tarihi olayları gezici bir tiyatro ekibi üzerinden anlatmaktadır.
Film, Yunanistan'daki iç problemleri sol yanlı bir bakışla ele alması bakımından bir hayli önemlidir.
Uluslararası Cannes Film Festivali'nde; Uluslararası Film Eleştirmenleri Birliği film için "sinema tarihinin en büyük filmlerinden biri" olarak bahsetmiştir.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
