Çin'in uzay araçlarından gelen verileri inceleyen bilim insanları yapay zeka alanındaki makine öğrenimi yöntemini kullanarak Ay'da daha önce fark edilmeyen 109 binden fazla krater belirledi.

Çin'deki Jilin Üniversitesi'nden araştırmacıların liderliğinde yürütülen çalışma saygın bilim dergisi Nature Communications'ta yayımlandı.

Göktaşlarının çarpmasıyla oluşan kraterler, Ay yüzeyinin en belirgin özelliklerinden biri ve yüzeyin önemli bir kısmını kaplıyor. Ancak geleneksel yöntemler, uydunun erken dönemlerinde oluşmuş ve büyük oranda bozulmuş çarpışma kraterlerini bulmakta genellikle yetersiz kalıyor.

Söz konusu kraterleri bulmak ve yaşlarını hesaplamak isteyen araştırmacılarsa transfer öğrenimi tekniğini uyguladı. Bu yöntem, belirli bir görev için eğitilmiş bir modelin, benzer bir diğer görevde yeniden tasarlandığı bir makine öğrenmesi tekniği. Bu teknik kapsamında araştırmacılar önceden tanımlanmış kraterlerin verilerini bir sinir ağını eğitmekte kullandı.

Araştırmacılar, Çin'e ait Chang'e-1 ve Chang'e-2 Ay sondalarının topladığı verileri birleştirerek, 109 bin 956 yeni krater belirledi.

Ayrıca, çapı 8 km'den büyük olan ve yeni keşfedilen 18 bin 996 kraterin yaşını tahmin etmeyi de başardı. Bu kraterlerin, Ay'ın 5 jeolojik dönemini kapsadığı ve bazılarının yaklaşık 4 milyar yıl önce oluştuğu saptandı.

Araştırmanın sonucunda Ay'ın orta ve alt enlemlerindeki kraterleri içeren bir veri tabanı da oluşturuldu. Jilin Üniversitesi'nden araştırmacı ve çalışmanın baş yazarı Yang Chen, söz konusu veritabanının Ay'daki bilimsel araştırmalar için büyük değer taşıdığını söyledi.

Burada benimsenen strateji, kraterlerle ilgili çalışmalarda uygulanabilir ve gezegen araştırmaları için de güvenilir öneriler sunar.

Yang'a göre çarpışmalarla meydana gelen bu kraterler, Güneş Sistemi'nin tarihinin kaydedildiği “fosillerin" Ay'daki eşdeğerleri olarak düşünülebilir.

Independent Türkçe, Xinhua, Space.com

Derleyen: Çağla Üren