Lanet virüs, çocuklara pozitif ayrımcılık yapıyor

Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta Independent Türkçe için yazdı

Fotoğraf: AA

Salgının ilk günlerinden itibaren KOVİD’e çocuklarda, erişkinlere göre çok daha seyrek rastlandığı biliniyor.

KOVİD teşhisinin çocuklarda daha az olması, önceleri, okulların erken dönemde kapatılması, bunlara daha az test yapılması gibi faktörlere bağlandı ise de testlerin yaygın olarak yapıldığı Güney Kore, İzlanda ve İtalya gibi ülkelerde elde edilen sonuçlar hastalığın çocuklarda hakikaten daha az olduğunu ortaya koydu.

Mesela, İtalya’da halkın yüzde 70’inin tarandığı Vo kasabasında, test pozitifliği genel nüfusta yüzde 2,4 iken, 10 yaşın altında olan hiçbir çocukta pozitif test çıkmadı. 1
 

c.jpg
Fotoğraf: Coronavirus; The Science Explained


Aynı şekilde KOVİD’in çocuklarda daha hafif ve hatta belirtisiz seyrettiği, yoğun bakım ve solunum cihazına çok az ihtiyaç duyulduğu, ölümlerin yok denecek kadar az olduğu da biliniyor.

Koronavirüslerin çocuklarda daha az hastalık yapması ve ağır klinik tablo ve ölümlerin az olmasının sebeplerinin bilinmesi hastalığın önlenmesi ve tedavisi için de önemli ipuçları sağlayabilir.


Çocuklarda ACE-2 reseptörü daha az

Koronavirüsün hücrelere girip çoğalabilmesi için ACE-2 reseptörlerine bağlanması gerekiyor.

Virüsün vücuda en çok girdiği yer olarak bilinen burun epitel hücreleri üzerinde yapılan bir çalışmada ACE-2 aktivitesinin, çocuklarda erişkinlere nazaran düşük olduğu ve aktivitenin yaşa bağlı olarak arttığı belirlendi.

Buna göre, çocuklarda hastalığın daha az görülmesi burun hücrelerinde ACE-2 reseptör aktivitesinin düşüklüğü ile izah edilebilir. 2

Diğer taraftan, yaşla beraber akciğer hücrelerindeki ve diğer dokulardaki ACE-2 aktivitesi azalmaya başlar ve bunun aslında akciğerleri koruyan bir mekanizma olduğu, yaşlıların akciğerlerinin daha dirençli olabileceği düşünülebilir.

Oysa ACE-2 aktivitesinin azalması tam aksine ağır klinik tabloların sebebi de olabilir; çünkü ACE-2 proteinlerinin akciğer dokusunu kılcal damarlardan sızıntıdan ve enflamasyondan koruyucu etkileri vardır. 3

Vücuttaki dengelerin ne kadar karmaşık ve hassas olduğunu görüyoruz. 
 

ap.jpg
Fotoğraf: AP


Diğer koronavirüslerin sağladığı bağışıklık etkili olabilir

Soğuk algınlığı tablolarının üçte bir kadarından SARS, MERS, KOVİD etkenleri dışında kalan diğer koronavirüslerin mesul olduğunu biliyoruz.

Çocukların diğer dört tür koronavirüsle geçirdikleri enfeksiyonların sağladığı bağışıklık KOVİD etkenine karşı da bir miktar korunma sağlıyor olabilir (çapraz bağışıklık).

Koronavirüslere karşı gelişen bağışıklığın uzun vadeli olmaması yani zamanla azalması erişkinleri bu koruyucu mekanizmadan mahrum bırakıyor olabilir.
 

unicef.jpg
Fotoğraf: UNICEF


Yaşla beraber bağışıklık da zayıflamaya başlar

Çocukların doğuştan bağışıklıklarının (innate immunity) sık geçirdikleri enfeksiyonlar ve canlı aşılar sebebiyle daha antrenmanlı olması, virüslerin vücuda girdikleri yerde daha erken dönemde kontrol edilmesini sağlayabilir.

Yaş ilerledikçe bağışıklık sistemi yeniden şekillenmeye başlar (immun senescence), özellikle lenfosit gelişim ve fonksiyonları ciddi şekilde etkilenir. 

Enfeksiyonlarla mücadelede kaynağı timüs bezi olan T hücrelerinin çok büyük rolü vardır.

Timüs, tıpkı kemik iliği gibi birincil bir lenf organıdır ve yaşlandıkça küçülmeye ve fonksiyonlarını kaybetmeye başlar.

KOVİD etkeni koronavirüsler tıpkı AİDS hastalığı etkeni HIV gibi T hücrelerini harap ederler.

Çocuklarda timüsün aktif olması, yeterli T hücrelerinin yapımını sağlarken bu, erişkinlerde mümkün olmaz. 4

İmmun senescence, bir taraftan bağışıklığın baskılanmasına bir taraftan da aşırı bağışıklık cevaplarına yol açabilir.
 

ap-.jpg
Fotoğraf: AP


Çocukların bağışıklık sistemlerinin çok kuvvetli tepkiler vermemesi

Çocukların hastalığı daha hafif atlatmalarında bağışıklık sistemlerinin aşırı tepkiler verememesinin de etkisi olabilir.

Enfeksiyonlarla mücadelede bağışıklık sisteminin rolü çok önemlidir; ama bağışıklık cevabının aşırıya kaçması vücudun aleyhine de olabilir (bir tür orantısız güç kullanılması).

Erişkinlerde KOVİD’de başlıca ölüm sebebi, sitokin fırtınası adı da verilen bu aşırı bağışıklık cevabının yarattığı akciğer hasarı, sistemik enflamasyon ve çoklu organ yetersizliğidir.

Çocukların bağışıklık sistemlerinin bu tür aşırı tepkileri verememesi, onları bu sitokin fırtınasından ve sebep olduğu zararlardan koruyor olabilir.

Daha fazla oku

Çocukları damarları koruyor olabilir

Yeni koronavirüslerin bazı hastalarda kan damarlarını enfekte ettiklerini, pıhtılaşmayı artırdıklarını ve bunun da felç, kalp krizi, ensefalit, böbrek hasarı, ayak parmaklarında ağrılı, kırmızı şişlikler gibi birçok enfeksiyon hastalığında görülmeyen “acayip” tabloları açıkladığını yazmıştım. 5

Çocukların KOVİD’i hafif atlatmalarında damarlarının endotel tabakasının erişkinlere göre daha pırıl pırıl olmasını da dikkate almak gerekir.

Endotel hücrelerinin hasarında diyabet olmasa bile sadece insülin direncinin, obezitenin ve sigaranın çok önemli rolleri olduğunu da bu vesile ile hatırlatmakta yarar var. 

Burada, çocuklarda akciğer alveol hücrelerinin rejenerasyon kapasitelerinin erişkinlere göre çok yüksek olmasının rolü de gözden kaçırılmamalıdır.


Melatonin hormonunun etkisi olabilir

Melatonin hormonunun bağışıklık sisteminin tam çalışması ve güçlü olmasında önemli rolü vardır.

Melatoninin KOVİD’de akciğer ödemi ve hasarını başlatan NLRP3 inflamazomu baskılaması buna delil olarak gösteriliyor.

Bu hormon seviyelerinin çocuklarda erişkinlere göre çok yüksek olmasının da etkisi olabilir. 7


Çocuklarda kronik hastalıklar çok az

Çocuklarda, yaş ilerledikçe görülme oranları da giderek artan obezite, tip 2 diyabet, hipertansiyon gibi kronik hastalıkların ve insülin direnci, ateroskleroz, sigara-alkol gibi risk faktörlerinin bulunmaması da çocukları koruyan mekanizmalardan biri olabilir.

KOVİD’de ağır hastalık tabloları, yoğun bakım ihtiyacı ve ölümlerde bu kronik hastalıkların katlanan etkileri vardır. Her bir ek kronik hastalık riski daha da artırır.
 

AA-.jpg
Fotoğraf: ​​​​​​​AA


Gelelim neticeye

KOVİD’in çocuklarda daha hafif seyretmesi ve ölümlerin çok az olması kimseyi yanıltmasın.

Çocukların da virüse karşı korunma tedbirlerine uyması hem kendi hem beraber yaşadıkları aile fertlerinin sağlığı için çok önemlidir.

Lanet KOVİD virüsünün çocuklara pozitif ayrımcılık uygulamasından mutluyum.

 

 

Kaynaklar:

1. https://coronavirusexplained.ukri.org/en/article/und0008/
2. https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2766524
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7221011/
4. https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.05.20.106401v1 
5. https://www.indyturk.com/node/199021/türkiyeden-sesler/kovid-bir-damar-hastalığı-olabilir
6. https://www.nature.com/articles/d41586-020-01692-z
7. https://www.evolutamente.it/covid-19-pneumonia-inflammasomes-the-melatonin-connection/

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU