Solunum cihazları dünya çapında edinilmeye ve stoklanmaya devam edilse de koronavirüs salgınıyla mücadelede ön saflarda çalışan bazı kişiler şimdi bu cihazların beklenilenden daha fazla zarar veriyor olabileceğinden şüpheleniyor.

Birleşik Krallık (BK) Ulusal Sağlık Hizmeti'nin (NHS) yeni raporu, solunum cihazına bağlanan koronavirüs hastalarının yüzde 67'sinden fazlasının öldüğünü gösteriyor. Normalde hastaların yaklaşık yüzde 40'ının mekanik solunum desteği alırken ölmesi bekleniyor.

Sıradışı biçimde yüksek olan bu ölüm oranları ABD'de de gözleniyor. Associated Press, eyalet ve şehir yetkililerine göre New York'ta solunum cihazına bağlanan koronavirüs hastalarının yaklaşık yüzde 80'inin öldüğünü bildirdi.

Vuhan'da yapılan küçük bir çalışma da mekanik solunum destek tedavisi alan 37 kişiden yalnızca yedisinin hayatta kaldığını gösterdi.

Oranların yeterince endişe verici olması ABD'deki bazı doktorların artık hastalarını mümkün olduğunca uzun süre solunum cihazlarından uzak tutmaya çalışmasına neden oldu.

Çarşamba günü Time dergisine konuşan, New York'taki koronavirüs koğuşlarında çalışan acil servis doktoru Dr. Joseph Habboushe şunu söyledi:

Hastaları entübe etmeden iyileştirebilsek, sonucun muhtemelen daha iyi olacağını düşünüyoruz.

Akademik tıp dergisi Intensive Care Medicine'de (Yoğun Bakım Tıbbı) yayımlanan editöre mektupta, Almanya'daki Göttingen Tıp Üniversitesi'nden anesteziyoloji ve yoğun bakım alanlarında uzman Dr. Luciano Gattinoni, İtalya'daki koronavirüs hastalarında belirtilerin yavaşça kendini gösterdiğini ancak bunların diğer hastalarda görülen solunum zorluklarından kayda değer biçimde farklı olduğunu yazdı. Şimdiye kadar doktorların koronavirüs hastalarının tedavisinde Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) için geliştirilen standart protokolleri kılavuz olarak izlediğini belirten Gattinoni, bu protokollerin zarar veriyor olabileceğini belirtti.

Solunum cihazları, sakinleştiricilerin etkisinde olan hastaların boğazlarından aşağıya inen bir boru aracılığıyla oksijeni akciğerlere pompalar. Verilen oksijenin basıncı, hacmi ve aynı zamanda verilme sıklığı ihtiyaca göre değişiklik gösterebilir. Standart yüksek basınçlı solunum desteği ARDS'li hastalarda işe yararken, koronavirüs nedeniyle akciğerleri zarar görmüş kişiler bunu kaldıramayabilir. Havayı akciğerlere böyle yüksek bir basınçla vermek, fazladan iltihaplanmaya neden olabilir ya da zaten aşırı hızla çalışan bağışıklık sistemini tahriş edebilir.

"Sabırlı olmamız gerekiyor" diye yazan Gattinoni, agresif ve yüksek basınçlı solunum desteğinin koronavirüsün neden olduğu zatürrede kötü sonuçlar doğurabileceğini belirtti. Gattinoni koronavirüsün yol açtığı zatürreden kaynaklı akciğer hasarının, zatürrenin diğer türlerinde olabileceğinden farklı biçimde kendini gösterdiğini ifade etti.

Gattinoni şunları ekledi:

Yapabileceğimiz tek şey bu hastalara asgari fazladan zararla solunum desteği uygulayarak 'zaman kazanmak': Mümkün olan en düşük PEEP (Pozitif Ekspirasyon-Sonu Basınç) ve hafif solunum desteği.

NHS'de koronavirüs pandemisiyle mücadelede ön saflarda yer alan bir acil servis doktoru The Independent'a şunları söyledi:

Başlangıçta bu hastalığının ARDS'ye çok benzer olduğunu varsaydık, bu nedenle ARDS'de standart olan solunum desteği stratejilerini kullandık ancak son günlerde bu benzerliklerin ilk başta düşünülen kadar güçlü olmadığına yönelik çok sayıda iddia bulunuyor.

Doktor şunları ekledi:

Herhangi bir solunum cihazı kullanmanın hiç solunum cihazı kullanmamaktan daha kötü olduğunu öne sürmek için solunum cihazı kullanmadan hastalara ne olacağını bilmeniz gerekir. Hiç kimse (klinik bir deney için) kimlerin solunum cihazı kullanacağını kimlerinse kullanmayacağını rastgele biçimde seçme konusunda etik onay alamaz, bu yüzden farkın nasıl olacağını kanıtlayamayız. Fakat uzmanların ortak fikri esasen solunum cihazına bağlanan herkesin bunu yaşayacağı çünkü oksijenasyondaki akciğerleri çok kötü çalıştığından ölmek üzeredirler. İnsanlar, herhangi bir kanıt olmadan, solunum cihazına ihtiyaç duyan kişilerin cihaza bağlanmadığı durumda ölüm oranının yüzde 100'e yaklaşacağını öne sürüyor. Dolayısıyla yüzde 60 ya da 80'nin (koronavirüs hastalarında bildirilen ölüm oranları) daha kötü olduğunu öne süremezsiniz.

Doktor sözlerini şöyle sürdürdü:

Mevcut sistematik olmayan veriler obezitenin gerçekten önemli olduğu yönünde. "Pek çok obez insanın son derece kötü hale geldiğini görüyoruz, özellikle de 55 ile 70 yaş arasındaki erkeklerin. Bunun tam olarak neden gerçekleştiği belirsiz.

The Independent'a konuşan, akciğer hastalıklarında uzmanlaşmış emekli NHS doktoru, başarılı bir solunum desteğinin genellikle "solunum cihazını kullananın yeteneğine" bağlı olduğunu söylüyor. Bu da solunum desteğinde hiçbir şekilde uzmanlaşmamış ama Kovid-19 koğuşlarına yardım etmesi için çağrılanların, deneyim eksikleri nedeniyle koronavirüs hastalarına istemeden zarar verebileceği anlamına geliyor.

NHS'in aşırı ihtiyaç nedeniyle dönmesini istediği önceden emekli olmuş pek çok doktordan biri olan eski uzman, normal yoğun bakın ünitelerinin Kovid-19'dan mustarip olanların şu anda ihtiyaç duyduğu kadar çok oksijeni sağlamak için doğru "boru ölçüsüne" sahip olmadığını ve dolayısıyla solunum desteğinin bu koşullarda daha az etkili olabileceğini ekledi. Bu tür servislerde genellikle solunum desteğine ihtiyaç duyan çok daha az hasta bulunuyor. Dahası, mekanik solunum desteği alan koronavirüs hastaları diğer zatürre hastalarının çoğuna kıyasla daha uzun süre solunum cihazına bağlı kalıyor.

"Nightingale Hastanesi gibi amaca yönelik inşa edilmiş hastanelerde, ihtiyaç duyulan miktarda oksijeni ulaştırmak için gerekli geniş çaplı borular bulunabilir" diyen uzman ekledi;

Ancak diğer hastanelerde, bu olağan değil.

Hakemli tıp dergisi BMJ'de yayımlanan makaleye göre, BK'de yoğun bakıma ihtiyaç duyan koronavirüs hastalarının üçte ikisi 24 saat içinde yapay solunum desteği alıyor.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren: Umut Can Yıldız