Cezayirli yetkililerin Fransızca konuşması halkı öfkelendirdi

Söz konusu durum, resmi toplantılar ve Cezayir medya organlarına Fransızca demeç veren eski Cumhurbaşkanı Buteflika dönemini akıllara getirdi

Fotoğraf: AFP

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun’un hükümetin kurulduğunu ilan etmesinin üzerinden henüz 24 saat geçmeden bakanlık çalışanlarının basın açıklamalarında Fransızca kullanmaları, ülke sokaklarında geniş çaplı bir eleştiri kampanyası başlamasına neden oldu. Durum, Abdulaziz Cerad hükümetini bekleyen zorlukların da bir göstergesi oldu.

Buteflika rejiminin uygulamaları… Öfke geri döndü

Eski rejimin uygulamalarının geri dönüş, halk hareketi arasında öfkeye yol açtı. Eski rejimin toplantıları sırasında bakanların halka hitap etmek için Fransızca konuştuğu biliniyor.

Cezayir’in Eski Cumhurbaşkanı’nın görevden ayrılması ve çete kalıntılarının parmaklıklar ardına girmesi sonrasında halk hareketinin yöneldiği Fransa’yı, takipçilerini, kurumlarını ve politikacılarını hedef alan uygulamaların ciddiyeti üzerinde de bazı soru işaretleri oluştu.

Cezayir anayasasına göre ülkenin resmi dili Arapça.

Eski Cumhurbaşkanı Liamine Zeroual da 1999 yılında Arapçayı benimsenmesine ve yaygınlaştırılmasına yönelik bir yasaya onay vermişti.

Söz konusu durum, resmi toplantılar ve Cezayir medya organlarına Fransızca demeç veren eski Cumhurbaşkanı Buteflika dönemini akıllara getirdi.

Zira eski Cumhurbaşkanı Zeroual’ın Arapça hususundaki yasasını askıya alan da Buteflika’ydı.

Kendisi, bazı sektörlerde de yazışmaları Fransızca yapma uygulamasını benimsemişti.

Yetkili düğümü

Cezayirli siyasi analist Emin es-Sadık, Cezayir halkının Fransa ile yaşadığı tarihi acılara rağmen Fransızcadan kopamadığını belirtti.

Sadık bu dili bilim ve teknoloji alanlarıyla sınırlı olarak nitelendirdiği açıklamasında şunları söyledi:

"Bazı politikacılar halen dünya ile iletişimlerinde ölü bir dile bağlı halde. Bazı kesimler, bu durumu kentleşme simgesi ve bağımsızlıktan bu yana Cezayirli yetkililerle ilişkili bir düğüm olarak görüyor. Halk yetkililerin, kendilerine ait olmayan bir dille hitap etmelerinden dolayı rahatsızlık duyuyor"

Sadık, Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun hükümetindeki bazı yetkililerin halen 22 Şubat gençlerinin dayattıkları yeni duruma uzak olması dolayısıyla da üzüntüsünü dile getirdi.

Emin es-Sadık, söz konusu yetkililerin halk hareketinin geçmiş uygulamalara dair köklü değişiklik talebini anlamadıklarına dikkat çektiği açıklamasını şöyle sürdürdü:

"Cezayir, dilsel çeşitliliğe ve kültürel zenginliğe sahiptir. Bu da insanları acı verici hatıralara ve tarihi trajedilere neden olan sömürgecilerin dilinden vazgeçmeye yönlendiriyor"

Anayasanın ihlali

Buteflika döneminde Fransızcanın kullanımı, ülkeyi iflasın eşiğine getiren yolsuzluk ve ekonomi ile de ilişkilendirilebilir. Bu çerçevede siyasi analist Emin es-Sadık, Fransız şirketlerin, Buteflika’nın görev süresi boyunca saygı gördüğünü ve birçok ekonomik projede öncelik sağladığını belirtti.

Sadık değerlendirmesini şöyle sürdürdü:

"Fransız dili ve kültürü, sömürge döneminde bile görmediği bir refah ve gelişme yaşadı. Halk hareketiyle patlayan Cezayir toplumunda tıkanıklığın artmasına yol açan başlıca nedenlerden biri de budur. Cezayirli yetkililer, özellikle de yeni hükümet üyeleri, Fransızcanın haksız ve abartılı kullanımını sürdürüyor. Bu durum vatanseverlikten ve halk hareketinin taleplerinden uzak ve anayasaya aykırı bir eylemdir. Hatta durum, yeni yönetim ve halk arasında zaten kırılgan olan güveni daha da zayıflatabilir"

Bahaneler ve akademik öğrenim

"Cezayir Üniversitesi’nin Fransızca yazışmalarının İngilizceyle değiştirilmesi, Cezayir Savunma Bakanlığı’nın tabelaları İngilizceye çevirmesi, Sonatrach petrol şirketinin Fransızcayla etkileşimini durdurması, Cezayir posta kurumunun tüm resmi belgelerde Fransızcanın kullanılmasını askıya alması ve bu belgeleri Arapça belgelerle değiştirmesi” kararı, rejimin geçici olarak halk hareketinin oyun sahasına sızmasından başka bir şey değildi. Her ne kadar sokaklar Fransa’dan ve dilinden kopuş yaşandığını ilan etmek ve yeni Cezayir’de yeni bir döneme başlamak için bu dönüşüm üzerinde bahis oynasa da yeni bakanlar halka Fransızca hitap ederek değişim yoluna ilişkin ‘şüpheleri’ yeniden gündeme getirdi"

Gazeteci Muhammed Lahvazi, Independenet Arabia’ya yaptığı açıklamada yeni bakanların Fransızca açıklamalarının akademik alanda çoğunlukla Fransız diliyle elde ettikleri başarının bir yansıması olduğunu söyledi.

Cezayir’deki eğitim ve üniversite sistemine Arapça, Fransızca ve az da olsa İngilizce hakim. Lahvazi, açıklamasında Fransızca meselesinin halk hareketinin patlak vermesinden bu yana birçok tartışmalara yol açtığını belirtti.

Başarısızlığın başlangıcı

Cezayirli yetkililerin Fransızca kullanması konusunda değerlendirmelerde bulunan Lahvazi, yeni Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun’un iki hafta önce Cezayir Üretim Fuarı’nın açılışında katılımcılara ‘Voltaire’ dilinde hitap etmesinin Arapçanın konumuna saygısızlık olarak nitelendiren takipçilerinin öfkelenmesine yol açtığını vurguladı. Muhammed Lahvazi ayrıca “Fransızca konuşma düğümü, Cezayir’deki yetkililer tarafından ihmal edilemez” değerlendirmesinde de bulundu.

Akademisyen Saad Saad de bakanların halka hitap ederken Fransızca konuşması hakkında şunları söyledi;

"Gerçekten üzücü bir durum. Gücü değil, kişilik zayıflığını yansıtıyor. Bana göre farklı bir dil kullanan bir bakan zayıf bir karaktere sahiptir. Bakanlar, hitap ettiği kişilere saygı göstermek ve Arapçanın resmi dil olduğunu belirten anayasaya uymak zorundadır"

Saad açıklamasında bunun ayrıca hükümetin hitap düzeyindeki eylemlerindeki ve halk hareketinin taleplerine karşı zayıf iletişimindeki başarısızlığın da temel nedenlerinden olduğunu vurguladı.

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Independent Türkçe için çeviren: Kübra Şahin

independentarabia.com/node/84206

DAHA FAZLA HABER OKU