Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Ürdün (15-16 Aralık), Etiyopya (16-17 Aralık) ve Umman'ı (17-18 Aralık) kapsayan üç ülkelik dışişleri turuna 15 Aralık'ta Ürdün'de başladı.
Bu, Modi'nin Ürdün'e yaptığı ilk tam ikili ziyaret ve 37 yıl sonra bir Hindistan başbakanının yaptığı ilk ziyaret.
Modi, Şubat 2018'de Filistin'e giderken Ürdün'ün başkenti Amman'dan geçmiş ve Ürdün Kralı Abdullah onu özel sarayında ağırlamıştı. Ürdün Kralı aynı yıl Hindistan'a resmi bir ziyaret gerçekleştirmişti.
Hindistan Ürdün'ün üçüncü büyük ticaret ortağı. İkili ticaret hacmi 2023-2024 döneminde 2,8 milyar dolar seviyesindeydi ve Ürdün, Hindistan'a önemli miktarda gübre tedarik ediyordu.
Ürdün'ün Gazze'deki rolünü öven Modi, ziyaretinde ikili ticaret hacminin önümüzdeki beş yıl içinde 5 milyar dolara çıkarılmasını hedeflemeyi önerdi.
Ve Modi'nin Ürdün ziyareti ile iki taraf, kültür, yenilenebilir enerji, su yönetimi, dijital kamu altyapısı ve Petra ile Ellora arasında kardeş şehir anlaşması konularında mutabakat zaptlarını sonuçlandırdı.
16 Aralık'ta Ürdün'den Etiyopya'ya geçen Modi'nin bu ziyareti 10 yıldan uzun bir süredir bir Hint liderinin Afrika Boynuzu ülkesine yaptığı ilk ziyaret ve Hindistan'ın kıta ile bağlarını derinleştirme yönündeki yenilenmiş çabasını vurguluyor.
Etiyopya'yı ziyaret eden son Hint başbakanı 2011 yılında Manmohan Singh olmuştu.
Modi'nin, Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da, komşu Eritre ile sınır çatışmasının sona ermesinde önemli rol oynayan 2019 Nobel Barış Ödülü sahibi Başbakan Abiy Ahmed ile sağladığı görüşmelerin ardından Hindistan ve Etiyopya, ilişkilerini Stratejik Ortaklık seviyesine yükselttiklerini açıkladı.
"Bugün Hindistan-Etiyopya ilişkilerini Stratejik Ortaklık seviyesine yükseltiyoruz" diyen Modi, iki ülke arasındaki tarihi bağları ve Küresel Güney'in demokratik güçleri olarak paylaştıkları ortak kararlılığı vurguladı.
Modi ayrıca Etiyopya'nın Afrika Birliği Genel Merkezi'ne ev sahipliği yapması nedeni ile stratejik öneminin altını çizerek, burayı "Afrika diplomasisinin buluşma noktası" olarak nitelendirirken, Hindistan'ın Afrika Birliği'nin 2023'te G20'ye üye olmasında yani G20'nin G21 olmasında oynadığı rolü hatırlattı.
Bu arada ziyareti sırasında Modi'ye Başbakan Abiy tarafından Etiyopya'nın en büyük onuru olan "Etiyopya'nın Büyük Onur Nişanı" takdim edildi.
Hindistan, Etiyopya'nın küresel ticaretinin yüzde 23,7'sini oluşturan ikinci büyük ticaret ortağı. İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2024-25 döneminde 550,19 milyon dolar olarak gerçekleşti ve ticaret dengesi büyük ölçüde Hindistan lehine.
Hindistan ve Etiyopya, Güney-Güney işbirliğine dayanan güçlü bir kalkınma ortaklığına sahip.
Hint şirketleri Etiyopya'daki en büyük üç yabancı yatırımcı arasında yer alıyor ve Etiyopya Yatırım Komisyonu'na kayıtlı 675'ten fazla Hint şirketi 6,5 milyar dolardan fazla yatırımı temsil ediyor.
Etiyopya, kıtadaki en büyük Hint imtiyazlı kredi alıcılarından biri ve projeler arasında demiryolları, şeker fabrikaları ve enerji iletimi yer alıyor. Ayrıca Hindistan Teknik ve Ekonomik İşbirliği programı kapsamındaki kapasite geliştirme programları, binlerce Etiyopyalı yetkili ve profesyoneli eğitti.
Modi'nin Etiyopya ziyareti ile iki taraf, ekonomik cephede, dijital kamu altyapısı, madencilik, kritik mineraller ve temiz enerji alanlarında işbirliğini görüşürken, öte yandan Birleşmiş Milletler Barış Gücü Operasyonları Eğitimi, Gümrük Konularında Karşılıklı İdari Yardım ve Etiyopya Dışişleri Bakanlığı'nda bir Veri Merkezi kurulmasına ilişkin üç Mutabakat Zaptı imzaladı.
Hindistan ve Etiyopya, genişletilmiş BRICS grubunun üyesi. Ve bu ziyaret kuvvetle muhtemel uzun zamandır ertelenen 4. Hindistan-Afrika Forum Zirvesi için bir ivme sağlayabilir. Ki Afrika Birliği'nin sekreterliği olan Afrika Birliği Komisyonu'nun Addis Ababa'da bulunduğunun yeniden altını çizelim.
Bu arada bu tür zirvelerin sonuncusu 2015'te Delhi'de, ondan önce ise 2011'de Etiyopya'da gerçekleşmişti.
Kısacası Modi'nin Etiyopya ziyaretinin odak noktası kalkınma ortaklığı ve daha güçlü Afrika bağlarıydı. Kİ Hindistan, 2026'da 4. Hindistan-Afrika zirvesine ev sahipliği yapabilir.
Son olarak Modi, üç ülkelik ziyaretinin üçüncü ve son ayağı olarak 17 Aralık'ta Etiyopya'dan Umman'a geçiş yaptı.
Savunma işbirliğinin güçlendirilmesi ve stratejik ortaklığın ilerletilmesi konularında stratejik ve ticari ilişkileri geliştirmeye odaklanan bu ziyaret, Hindistan ve Umman'ın diplomatik ilişkilerinin kurulmasının 70. yıl dönümünü kutladığı bir döneme denk gelmesi nedeni ile büyük önem taşıyor.
Umman, Hindistan'a yeni pazarlara, lojistik ağlarına ve denizcilik iş birliklerine erişim sağlayarak daha geniş bölgesel iş birliği için bir kapı görevi görüyor.
Modi'nin Umman ziyaretinin en önemli çıktısı, iki ülkenin Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması imzalaması oldu.
Hindistan için Umman ile yapılan ticaret anlaşması, Körfez İşbirliği Konseyi bölgesine, Doğu Avrupa'ya, Orta Asya'ya ve aynı zamanda Afrika'ya açılan bir kapı görevi de görüyor.
Burada önemli bir nokta daha, bu, Hindistan'ın Birleşik Krallık'tan sonra son 6 ayda imzaladığı ikinci Serbest Ticaret Anlaşması olurken, 2022'deki Birleşik Arap Emirlikleri anlaşmasının ardından Körfez bölgesindeki ikinci Kapsamlı Serbest Ticaret Anlaşması.
iki ülke arasındaki ticaret hacmi 2025 yılı itibarıyla 10 milyar dolar dolaylarında; Hindistan'ın ihracatı 4,1 milyar dolar, ithalatı ise büyük ölçüde enerji ürünlerinden oluşan 6,6 milyar dolar seviyesinde.
Ancak anlaşmanın amacı, rakamlarda ani artışlar sağlamak değil. Ticaret Bakanlığı yetkilileri, anlaşmanın değerinin kalıcı ekonomik ve stratejik bağlar kurmak, öngörülebilir pazar erişimi sağlamak ve yatırım ve hizmet akışlarını mal ticareti ile entegre etmekte yattığını savunuyor.
Hindistan'ın pek çok sektörü Umman'da yalnızca bir pazar değil, aynı zamanda daha geniş Körfez bölgesine açılan stratejik bir kapı buluyor.
Umman ile imza edilen Serbest Ticaret Anlaşması Hindistan'ın ticaret diplomasisinde temkinli ve kademeli yaklaşımdan stratejik çok yönlü ekonomik ortaklıklara doğru temel bir değişimi yansıtıyor.
Son dört yılda Hindistan, geçici ticaret anlaşmalarından Birleşik Arap Emirlikleri, Avustralya, EFTA (Avrupa Serbest Ticaret Birliği) ülkeleri, İngiltere ve şimdi de Umman ile kapsamlı anlaşmalara doğru ilerledi; bu anlaşmaların her biri Hindistan'ın pazar erişimini genişletirken yatırım, hizmet ve tedarik zincirlerinde entegrasyonu derinleştirdi.
Umman ile imza edilen Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması, coğrafi çeşitlilik, stratejik erişim ve alternatif lojistik rotalar sağlayarak ve de Birleşik Arap Emirlikleri ile imza edilen Serbest Ticaret Anlaşmasını tamamlayarak Hindistan'ın Körfez'deki konumunu sağlamlaştırıyor.
Umman'ın Hürmüz Boğazı'na yakın konumu Hindistan'a küresel deniz ticaretinde kritik bir dayanak noktası sunarken Afrika, Doğu Avrupa ve Orta Asya'ya yeniden ihracat ve bölgesel dağıtım potansiyeli taşıyor.
2020'den bu yana üç kattan fazla artan ve yeşil çelik ve alüminyumdan lojistik ve yenilenebilir enerjiye kadar çeşitli sektörleri kapsayan Hindistan'ın Umman'daki yatırımları, ikili ilişkiye ve daha geniş Körfez pazarına duyulan uzun vadeli güveni vurguluyor.
Umman pazarı Avrupa veya Amerika Birleşik Devletleri ile karşılaştırıldığında mütevazı olsa da Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması bölgesel entegrasyona yönelik stratejik bir yatırım.
Gerçek değeri, Hint firmalarının güvenilir ortaklar olarak kendilerini nasıl konumlandıracakları, Umman'ı bir merkez olarak nasıl kullanacakları ve Körfez ve daha geniş bölgelerdeki varlıklarını kademeli olarak nasıl genişletecekleri ile ölçülecek.
Hindistan için, yerleşik oyunculardan gelen rekabet, kalite beklentileri ve sürekli düzenleyici katılım ihtiyacı gibi zorluklar devam ediyor ve edecek, ancak Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması ile sağlanan çerçeve, sürdürülebilir büyüme ve entegrasyon için temel oluşturuyor.
Umman'ın başkenti Maskat'taki tören salonunda kalemler kağıda değdiğinde ve salon alkışlarla dolduğunda o an yalnızca rakamlar veya tarifeler ile ilgili değildi; güven, iş birliği ve ortak gelecekler ile ilgiliydi. Umman'daki Hint diasporası (Umman yaklaşık 675 bin Hint'e ev sahipliği yapıyor), uzun süredir orada yaşayanlar ve iş dünyası için Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması, katkılarının tanındığını ve hem vatandaş hem de ekonomik aktör olarak ikili rollerinin değer gördüğünü teyit etmiş oldu.
Kısacası bu anlaşma çok bekleniyordu ve ziyaretin en merakla ve heyecanla beklenen ve en önemli çıktısı oldu: Hindistan için, ekonomik hesaplamalardan çok insani özlemler ile ilgili; politikayı fırsata, ticareti geçim kaynağına dönüştüren bir anlaşma ve bu anlamda anlaşma bir ticaret aracından daha fazlası oluyor; bir köprü, bir niyet beyanı ve Körfez'de ve ötesinde daha derin, daha bütünleşik bir etkileşimin habercisi...
Yani Modi'nin Umman ziyareti rutin bir diplomatik ziyaretten daha fazlasıydı ve yıl biterken Hindistan'ın Batı Asya olarak ifade ettiği bu yoğun Ortadoğu turu, bölgesel gerilimlerin arttığı bir dönemde Hindistan'ın Körfez ve Levant'taki artan stratejik ve enerji çıkarlarını vurguluyor, ancak aynı zamanda G20 dönem başkanlığı sırasında 2023'te "Küresel Güney'in Sesi" olarak G20'yi G21'e dönüştüren Hindistan'ın Afrika ilişkileri hala çok zayıf kalıyor.
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
