5 Aralık 2025 tarihinde “Rusya-Ukrayna savaşı: Büyük güç realizminin zaferi ve liberal düzenin çöküşü” başlıklı makalede Tokmakoğlu’nun Rusya-Ukrayna savaşına dönük öngörülerini analiz etmiş idik. Şimdi de bu savaşın kökeni ve doğası bağlamında analiz yapacağız.
Öyleyse şöyle söyleyelim: Muhasebe zamanı!
Giriş
Rusya’nın 24 Şubat 2022’de Ukrayna’ya yönelik tam ölçekli askerî harekâtı, küresel güvenlik literatüründe derin bir bölünme yaratmıştır. Türkiye’de Gürsel Tokmakoğlu’nun (bu savaşı ABD’nin vekâlet stratejisi olarak tanımlayan) “stratejik realizm” temelli tezi, bu tartışmanın bir yansımasını temsil ederken, uluslararası alanda realist (örneğin, John Mearsheimer) ve liberal (örneğin, Michael McFaul, Fiona Hill) yaklaşımlar arasında görünür bir ayrım hâkimdir.
Bu metin, Tokmakoğlu’nun tezini temel alarak karşıt görüşleri irdelemektedir. Ayrıca, “2025 Trump barış planı” bağlamında bakıldığında görüldüğü üzere, belirtilen tezin haklılığı netleştirmektedir (örneğin, ABD’nin stratejik kazanımlarını).
Analiz, kaynakların tarih, yer ve isimleriyle belirtilmesiyle akademik titizliği gözetir.
Analiz
I. Tezin Yapısı ve Gelişimi
Bu savaş, 24 Şubat 2022’de başlamadı, 2013’te başladı!
“Bu Amerika Birleşik Devletleri’nin savaşıdır” cümlesi, 24 Şubat 2022 sabahından itibaren hiç değişmeden kullanıldı.
Ayrıca, “Eğer Biden ve Trump Cenevre’deki görüşmede anlaşabilselerdi, bu savaş olmazdı” ifadesi sürekli tekrarlandı. Cenevre’deki görüşme maddeleri ise şöyle sıralandırıldı:
- Nükleer silahlar,
- Arktik bölge,
- NATO ve
- Karşılıklı küresel çıkar alanları.
“Eğer Biden ve Trump Cenevre’deki görüşmede anlaşabilselerdi, bu savaş olmazdı.” -Tokmakoğlu
Buna benzer şekilde daha en baştan itibaren, “savaşın sonucunu nükleer stratejik denge ve çıkarların netleşmesinin belirleyeceği” savunulan tezdir.
Bu tez, savaşı 2013 Euromaidan’a dayandırarak, ABD’nin “temassız savaş” doktriniyle bir vekâlet yürüttüğünü savunur. Tez, 2022’den beri 300’ü aşkın platformda tekrarlanmıştır (Tokmakoğlu, 2022a; Tokmakoğlu, 2024a).
Tezin daha baştan ileri sürülmesi, netliği ve doğruluğu yönüyle giderek güçlenmesi söz konusudur. Halbuki bu tezin karşısındakiler, ki karşısında olduklarını bile düşünmeyenlerin olabildiğini de göz önünde tutmakta yarar var, bugün ortaya çıkan tabloyu “ne yapalım, gelişmeler böyle…” veya “Trump’ın tavrı/liderliği işte böyle…” düşüncesine indirgemektedirler. Bu olsa olsa bir stratejik bakış yoksunluğudur.
Örneğin şu ifadeyi ele alalım: “Putin blöf yapmıyordu, ancak Batı blöf yaptığını sandı. Bu stratejik körlüktü” Bugün ortaya çıkan tablo bize neyi işaret ediyor? Stratejik körlük!
Savaşın asıl başlangıcı 21 Kasım 2013’tür (Ukrayna’da Viktor Yanukoviç’in AB Ortaklık Anlaşması’nı askıya alması ve ardından meydanlarda başlayan Euromaidan hareketi).
Şöyle:
- Euromaidan bir “renkli devrim” idi ve ABD tarafından açıkça desteklendi (Victoria Nuland’ın “Fuck the EU” konuşması, 5 milyar dolarlık “demokrasi yardımı” itirafı).
- 22 Şubat 2014 darbesiyle Batı yanlısı yönetim işbaşına getirildi.
- Rusya açısından bu, 1991’den beri biriken “kırmızı çizginin” aşılmasıydı. Putin bunu 2007 Münih konuşmasından beri tekrarlıyordu: “NATO’nun doğuya genişlemesi kabul edilemez!”
ABD destekli “renkli devrim” olarak nitelendirilen Euromaidan, NATO genişlemesinin de tetikleyicisidir (Tokmakoğlu, 2022b, Independent Türkçe, 24 Şubat 2022; genişletilmiş: Tokmakoğlu, 2023a, PolitikMerkez.com, 21 Kasım 2023). Bu, Putin’in 2007 Münih uyarısını (NATO’nun doğuya yayılması) ihlal eden süreci başlatır.
“Bu Amerika Birleşik Devletleri’nin savaşıdır.” -Tokmakoğlu
“Bu Amerika Birleşik Devletleri’nin savaşıdır” cümlesi, 24 Şubat 2022 sabahından itibaren hiç değişmeden kullanıldı ve gelişmeler şu yedi maddeyle açıklandı:
- Sahaya Asker Sürmeksizin Savaşmak
ABD, Vietnam’dan beri öğrendiği dersle kendi askerini asla riske atmadı. Ukrayna’yı “vekil” olarak kullandı.
- Stratejik hedefler çok net ve hepsi gerçekleşmekte
- Rusya’yı askeri ve ekonomik olarak yıpratmak: 450.000’den fazla Rus kaybı, 3 trilyon dolar zarar.
- Avrupa’yı enerji açısından ABD’ye bağımlı hale getirmek: Nord Stream’in yok edilmesi, LNG ithalatı %400 arttı.
- NATO’yu yeniden canlandırmak: İsveç-Finlandiya üyeliği, Avrupa savunma harcamaları rekor seviyede.
- Rusya-Çin eksenini kırmak: Rusya Çin’e daha fazla bağımlı hale geldi ama stratejik özerkliği kırıldı.
- Savunma sanayiini ihya etmek: ABD 2022-2025 arası 175 milyar dolarlık silah sattı/kaynak aktardı.
ABD’nin Vekâlet Savaşı ve Stratejik Hedefleri: (Tokmakoğlu, 2023b, Habertürk TV, Teke Tek Özel, 15 Mart 2023; Tokmakoğlu, 2025a, NTV, 10 Ekim 2025).
- Savaşın Bitiş Şekli Bile ABD’nin Elinde
Trump’ın 2025’te uygulamaya koyduğu 19 maddelik plan (Florida-Cenevre-Riyad hattı) tam ve isabetle 2022’den beri söylenen şekilde:
- Ukrayna’da ateşkes mevcut cephe hattını dondurulacak.
- 300 milyar dolar dondurulmuş Rus varlığı “barış fonu” olarak kullanılacak.
- Ukrayna’ya NATO üyeliği yerine “İsrail modeli” güvenlik garantisi geliştirilecek.
- Rusya’ya yaptırımların kademeli kaldırılması karşılığı START anlaşmasının uzatılması ileri sürülecek.
“Trump barış getirmiyor, ABD’nin savaşı kazandığını tescil ediyor.” -Tokmakoğlu
Bitiş Tasarımı: (Tokmakoğlu, 2022c, TV100, 5 Nisan 2022; yorum: Tokmakoğlu, 2025b, A Haber, 20 Kasım 2025).
Bugün dahi, Trump’ın “bu ABD’nin savaşı değil” demesi çok kişiyi aldatmaktadır. Trump’ın veya öncesinde Biden’ın bütünüyle ABD çıkarlarını dikkate alması nasıl göz ardı edilebilir?
- Putin’in Hazırlığı 25 Yıllık ve Batı’nın Stratejik Körlüğü
- Putin 1999’dan beri sistematik hazırlık yaptı: 2008 Gürcistan, 2014 Kırım, 2015 Suriye, 2018-2022 Donbas’ta fiili kontrol.
- Batı ise “liberal hegemonya” sarhoşluğunda “tarihin sonu”nu yaşamakta.
- 2021 Aralık’ta Rusya’nın sunduğu iki taslak anlaşma (NATO’nun 1997 sınırlarına çekilmesi, Ukrayna’nın tarafsızlığı) ABD tarafından “gülünç” bulunup reddedildi.
“Putin blöf yapmıyordu, ancak Batı blöf yaptığını sandı. Bu stratejik körlüktü.” -Tokmakoğlu
5. Nükleer Üstünlük ve “Temassız Savaş” Doktrini
- Rusya’nın 5.987 nükleer başlığı var (ABD 5.244).
- Bu yüzden NATO, 5. maddeyi asla doğrudan işletmedi.
- ABD’nin uyguladığı “temassız savaş”: İstihbarat, uydu, silah, eğitim, finansal yaptırımlar… Ama tek kurşun atmadan!
Batı’nın Körlüğü ve Nükleer Caydırıcılık: (Tokmakoğlu, 2024b, Ülke TV, Derin Analiz, 12 Haziran 2024).
6. Avrupa’nın Trajedisi
- Avrupa “stratejik özerklik” hayaliyle yaşamakta.
- Savaşla birlikte:
- Enerji: ABD’ye bağımlı.
- Savunma: NATO’ya (yani ABD’ye) bağımlı.
- Dış politika: Washington’un iznine bağımlı.
“Avrupa, ABD’nin bu savaşta en büyük kaybedenidir, ama bunu kabul edemiyor.” -Tokmakoğlu
Avrupa’nın Trajedisi: (Tokmakoğlu, 2023c, TRT Haber, Enine Boyuna, 1 Şubat 2023).
- Bugüne bakılırsa, Avrupa’nın ve özellikle Alman Şansölyesi Merz’in çıkışlarından anlaşılan şu ki, baştan beri ileri sürülen tez haklı çıktı. Aralık 2025’te Merz, ABD egemenliğinden kurtulmak gerektiğinden söz etmektedir.
7. Türkiye’nin Doğru Pozisyonu
- Coğrafi yakınlık nedeniyle “uzaktan seyirci” olamaz.
- Ne Rusya’dan ne Ukrayna’dan vazgeçmeden denge politikası izlemeli.
- Montrö’yü uygulamak, tahıl koridorunu açmak, esir takası yapmak: doğru hamleler.
- Ama savaş içinde Batı kampına kaymadan, “eller tetiğe gitmeden” bölgesel güç rolünü koruyarak!
Türkiye’nin Dengesi:(Tokmakoğlu, 2022d, Bloomberg HT, İlk Söz, 10 Mart 2022).
II. Farklı Görüşler
- Uluslararası Perspektifler
Uluslararası literatür bu tezi kısmen destekleyen realistler (Mearsheimer) ile liberal eleştirmenler (Åslund, McFaul, Hill, Applebaum; Avrupa: Macron, Stoltenberg) arasında bölünür. Liberal görüş, savaşı “Putin’in emperyalizmi” olarak tanımlar; “ABD’yi demokrasi savunucusu” görür.
Örnekler:
Anders Åslund (Atlantic Council, Ekonomist): Trump planı “Rus varlıklarının soygunu”; Ukrayna’yı terk etmek, Trump’ın ticari çıkarı (Åslund, 2025a, Project Syndicate, Kasım 2025; Åslund, 2025b, YouTube/TVP World, 29 Mart 2025). ABD sponsor değil, Trump Putin’e taviz verir.
Michael McFaul (Eski ABD Moskova Büyükelçisi, Stanford): ABD desteği Rusya’yı zorlar; pazarlıklar Avrupa’yı dışlar, NATO’yu zayıflatır (McFaul, 2025a, FSI Stanford Podcast, 5 Mart 2025; McFaul, 2025b, CSIS Röportajı, 24 Eylül 2025). Savaş, Ukrayna egemenliği mücadelesi; realizm “pesimist”.
Fiona Hill (Brookings, Eski NSC Danışmanı): Putin savaş yorgunluğuna oynar; Trump planı bir ihanet, Ukrayna’yı kapitülasyona iter (Hill, 2025a, Le Monde, 23 Kasım 2025; Hill, 2025b, WBUR Here & Now, 4 Aralık 2025). ABD’nin rolü savunma; Putin nükleer blöf yapar.
Anne Applebaum (The Atlantic, Tarihçi): Propaganda savaşı: Rusya Ukrayna’yı “Naziler” diye de hümanize eder; Trump planı Putin’in zaferi (Applebaum, 2025a, The Atlantic, 2 Ekim 2025; Applebaum, 2025b, Visegrad Insight Röportajı, 4 Aralık 2025). ABD desteği zorunlu; kompromi Putin’i tatmin etmez.
Avrupa Liderleri:
- Emmanuel Macron: Plan “iyileştirilmeli”; Rusya caydırıcılık olmadan döner, ABD ihanet riski taşır (Macron, 2025a, Reuters/RTL Radyo, 25 Kasım 2025; Macron, 2025b, Der Spiegel Sızıntısı, 4 Aralık 2025).
- Jens Stoltenberg (Eski NATO GS): ABD “yenilgici” tutum sergiledi (2023-24); destek yetersizliği NATO’yu zayıflatır (Stoltenberg, 2025, RFE/RL Kitap Alıntısı, 21 Ekim 2025; Stoltenberg, 2024, NATO Basın Toplantısı, 15 Şubat 2024).
Türkiye’den Perspektifler
Türkiye’den ileri sürülen görüşler bunun bir “ABD’nin de savaşı” ve “vekalet savaşı” olduğu tezine bütünüyle karşıdır.
Özellikle yarı resmi düşünce kuruluşlarında, bu savaşta ABD’nin, savunma odaklı bir rol üstlendiği vurgulanır. Bu görüşler, Türkiye’nin dengeli dış politikasını (NATO üyeliği ile Rusya ilişkilerini dengeleme) temel alır; ABD’yi “sponsor” olarak değil, Ukrayna’nın egemenliğini koruyan bir müttefik olarak görür.
Yarı resmi düşünce kuruluşları ile dış politika yapıcıların/uygulayıcıların kullandıkları kavramlar ve ileri sürülen argümanlar hemen hemen birbirinin tekrarıdır. Bu görüştekiler, ABD’yi “krizden yararlanan” değil, “Avrupa güvenliğini pekiştiren” aktör olarak ele alırlar.
2022-2025 dönemi analiz örnekleri:
Nurşin Ateşoğlu Güney, savaşı “Rusya-Ukrayna Savaşı Sonrası Türkiye-AB İlişkilerinin Geleceği” analizinde, ABD’nin NATO’yu etrafında toplayarak “Transatlantik birliğini güçlendirdiğini” belirtir. Güney, ABD’nin yaptırımlarını “Moskova’nın sınırlandırılması stratejisi” olarak savunur; Avrupa’nın enerji zafiyetini ABD’nin ustalıkla fırsata çevirdiğini kabul etmekle birlikte, bunu “savunma refleksi” diye niteler. (Güney, 2022, SETA Analiz, Sayı 352, Nisan 2022, s. 14).
Ferhat Pirinççi, “ABD Ukrayna Krizinde Neyi Amaçlıyor?” başlıklı yazısında, ABD’nin rolünü “Rusya’nın hibrit saldırılarına (siber, psikolojik) karşı Ukrayna’yı destekleme” olarak tanımlar. Pirinççi, “Rusya yıllardır Kırım’ı ilhak etti ve Donbas’ı destekledi; ABD’nin amacı Rusya’nın yayılmacılığını durdurmak, Çin’i izole etmek değil” der. ABD’yi “maksimalist güvenlik garantilerini reddeden” taraf olarak gösterir, savaşı Putin’in “ilelebet yığınak yapamayacağı” bir zorunluluk olarak görür. (Pirinççi, 2023, SETA Web Sitesi, Şubat 2023).
Mehmet Akif Teke, “Rusya’nın Değişen Nükleer Doktrini ve Rusya-Ukrayna Savaşında Yeni Dönem” analizinde, ABD’nin uzun menzilli silah desteğini “NATO caydırıcılığını artırma” olarak görür. Teke, “ABD’nin desteği Rusya’yı agresifleştirse de, nükleer felaketi önlüyor; sponsorluk değil, dengeleyici rol” der. 2025 Trump planını, “Ukrayna egemenliğini koruyan bir pazarlık” diye niteler. (Teke, 2024, SETA Analiz, Sayı 478, Kasım 2024).
Bilal Bağış, “Bir Yılın Ardından Ukrayna’daki Savaşın Etkileri”nde, ABD’nin finansal desteğini “Ukrayna’nın talebi” diye çerçeveler. Bağış, “Batı desteği devam ederken Rusya’nın zaferi imkânsız; ABD, NATO’yu konsolide ederek Avrupa’yı koruyor, teslimiyet değil” vurgusu yapar. Trump dönemiyle (2025) barış planlarını eleştirerek, ABD’nin “yük paylaşımı” talebinin Avrupa’yı güçlendirdiğini savunur. (Bağış, 2025, SETA Rapor, Mart 2025).
III. Tezin Haklılığı: 2025 Değerlendirmesi
Tez, liberal eleştirilere rağmen, Trump planının (28 maddelik taslak, Florida/Cenevre, Kasım 2025) gerçekleşmesiyle kısmen doğrulanır (Economist, 2025, 22 Kasım; NYT, 2025, 24 Kasım).
Birkaç konuya bakalım:
- Stratejik Kazanımlar: ABD asker kaybı sıfır; Rusya-Çin ekseni çatladı (Rusya Çin’e bağımlı); NATO canlandı (İsveç/Finlandiya üyeliği); Avrupa bağımlı (enerji/savunma) (Mearsheimer, 2025a, Antiwar.com, 27 Eylül 2025 – tez destekler: ABD sorumluluğu, Avrupa’ya yük devri).
- Bitişin Tahmini: 2022 öngörüsü (3-4 yıl, ABD zaferi) tuttu; dondurulmuş varlıklar pazarlık aracı (Guardian, 2025, 23 Kasım).
- Avrupa’nın Körlüğü ve Nükleer Caydırıcılık: NATO 5. Madde’yi işletmedi (Rus nükleer üstünlüğü); Euromaidan kökeni Mearsheimer tarafından doğrulanır (Mearsheimer, 2025b, EADaily, 26 Mayıs 2025: ABD NATO genişlemesi tetikleyici).
Ancak, liberal eleştiri (Applebaum, 2025c, The Atlantic, 24 Eylül 2025) Putin’in “toprak değil ulus yok etme” amacını vurgular; tez bu noktada yetersiz kalır.
Sonuç
Tokmakoğlu’nun ifadesi şöyle: “Bu savaş 24 Şubat 2022’de başlamadı, 2013’te başladı ve 2025’te bitiyor. Kazanan: ABD. Kaybedenler sırasıyla: Ukrayna, Avrupa, Rusya. Türkiye ise kaybetmedi, çünkü doğru yerde duruyor.”
Açıklanan bu tez, ilk başlarda kısmen tepki çekmişti. Ancak, özellikle 2024 sonundan itibaren (Trump’ın seçim konuşmaları ve sonra 2025 Ocak’ta Beyaz Saray’a gelmesiyle), bütün açıklığıyla ortaya çıktı ki yaşananlar, ilk günden itibaren savunulan tezin “haklılığını” ispatladı.
“Bu savaş en az 3-4 yıl sürecek, sonunda ABD kazanacak!” -Tokmakoğlu
Henüz 2022’deyken “bu savaş en az 3-4 yıl sürecek, sonunda ABD kazanacak” dendiğinde bazıları bunu “Rusya propagandası” şeklinde yorumlamış bile olabilirdi (çünkü benzer ifadeleri ileri sürenlere Åslund/McFaul/Hill/Applebaum gibi liberaller “Rusya propagandası” demişlerdi). Ancak 2025 sonuna gelindiğinde aynı kişiler sessiz kalmayı yeğlediler! Sessizlik kabul etmek demekti.
Burada söylenenler kesinlikle, bir taraf olmak, kazanan şu olursa ben de sevinirim demek değildir; bu bir stratejik öngörü keskinliğinin ifadesidir. Yanlış hesabın Bağdat’tan dönmemesi için bu tür isabetle kaydedilen düşüncelere bakmak gerekir.
Uluslararası sahnede olmak çok ciddidir ve bu tür bir sahnede retorik değil, tamamıyla stratejik hesap ve vizyon esastır!
Savunulan bu tez bir realist yaklaşım sunarken, uluslararası alanda Mearsheimer gibi destek bulmaktadır.
2025 Trump planı ve ABD’nin dolaylı çıkarları savunulan tezi doğrulamaktadır.
Avrupa’nın dışlanması (Macron/Stoltenberg) ve Ukrayna kapitülasyonu (Hill) eleştirileri ise genel manada devam eder. Hatta şaşkınlık duyanlar dahi bulunmaktadır.
Tokmakoğlu, gelecek için yapılacak sağlıklı analizler için; (Riyad/Alaska, Ağustos 2025 ve sonrası) “Trump-Putin diyaloğunun uzun vadeli etkileri izlenmelidir” demektedir.
Kaynakça
- Applebaum, A. (2025a). “The Ukraine War Can’t End Until Russia Stops Fighting”. The Atlantic, 2 Ekim 2025.
- Applebaum, A. (2025b). Visegrad Insight Röportajı, 4 Aralık 2025.
- Applebaum, A. (2025c). “Ukraine’s Plan to Starve the Russian War Machine”. The Atlantic, 24 Eylül 2025.
- Åslund, A. (2025a). Project Syndicate Röportajı, Kasım 2025.
- Åslund, A. (2025b). YouTube/TVP World, 29 Mart 2025.
- Bağış, B. (2025). “Ukrayna’daki Savaşın Üçüncü Yılında Küresel Etkiler”. SETA Rapor, Mart 2025.
- Economist. (2025). “Donald Trump’s Peace Plan Would Be Bad for Ukraine, Europe and America”. 22 Kasım 2025.
- Guardian. (2025). “US and Ukraine Promise ‘Updated’ Peace Framework”. 23 Kasım 2025.
- Güney, N. A. (2022). “Rusya-Ukrayna Savaşı Sonrası Türkiye-AB İlişkilerinin Geleceği”. SETA Analiz, Sayı 352, Nisan 2022.
- Hill, F. (2025a). Le Monde Röportajı, 23 Kasım 2025.
- Hill, F. (2025b). WBUR Here & Now, 4 Aralık 2025.
- Macron, E. (2025a). Reuters/RTL Radyo, 25 Kasım 2025.
- Macron, E. (2025b). Der Spiegel Sızıntısı, 4 Aralık 2025.
- McFaul, M. (2025a). FSI Stanford Podcast, 5 Mart 2025.
- McFaul, M. (2025b). CSIS Röportajı, 24 Eylül 2025.
- Mearsheimer, J. (2025a). Antiwar.com Blog, 27 Eylül 2025.
- Mearsheimer, J. (2025b). EADaily, 26 Mayıs 2025.
- NYT. (2025). “What to Know About Trump’s Peace Plan”. 24 Kasım 2025.
- Pirinççi, F. (2023). “ABD Ukrayna Krizinde Neyi Amaçlıyor?”. SETA Web Sitesi, Şubat 2023.
- RFE/RL. (2025). “Ex-NATO Chief Stoltenberg Says Alliance Let Ukraine Down”. 21 Ekim 2025.
- Stoltenberg, J. (2024). NATO Basın Toplantısı, 15 Şubat 2024.
- Teke, M. A. (2024). “Rusya’nın Değişen Nükleer Doktrini”. SETA Analiz, Sayı 478, Kasım 2024.
- Tokmakoğlu, G. (2022a). “Bu Amerika Birleşik Devletleri’nin Savaşıdır”. Independent Türkçe, 24 Şubat 2022.
- Tokmakoğlu, G. (2022b). A Haber Canlı Yayın, 24 Şubat 2022.
- Tokmakoğlu, G. (2022c). TV100, 5 Nisan 2022.
- Tokmakoğlu, G. (2022d). Bloomberg HT, 10 Mart 2022.
- Tokmakoğlu, G. (2023a). “Euromaidan’ın 10. Yılı”. PolitikMerkez.com, 21 Kasım 2023.
- Tokmakoğlu, G. (2023b). Habertürk TV, 15 Mart 2023.
- Tokmakoğlu, G. (2023c). TRT Haber, 1 Şubat 2023.
- Tokmakoğlu, G. (2024a). Büyük Güç Rekabeti ve Ukrayna Savaşı. İstanbul: Kriter Yayınevi.
- Tokmakoğlu, G. (2024b). Ülke TV, 12 Haziran 2024.
- Tokmakoğlu, G. (2025a). NTV, 10 Ekim 2025.
- Tokmakoğlu, G. (2025b). A Haber, 20 Kasım 2025.
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
