Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), "Su ve Atıksu İstatistikleri, 2024" bültenini yayımladı. Veriler; 50 ve üzeri çalışanı olan imalat sanayi işyerlerinden, kurulu gücü 100 MW ve üzeri olan termik santrallerden, altyapısı tamamlanmış Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) müdürlüklerinden, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne referans yıl için üretim beyan eden maden işletmelerinden ve tüm belediyelerden derlendi.
Su kaynaklarından 20,3 milyar metreküp su çekildi
Belediyeler, imalat sanayi işyerleri, termik santraller, OSB müdürlükleri, maden işletmeleri ve köyler tarafından 2022 yılında su kaynaklarından 19,2 milyar metreküp su çekilirken 2024 yılında bu miktar 20,3 milyar metreküpe yükseldi. 2024 yılında çekilen suyun yüzde 54,6’sı denizden, yüzde 23,6’sı yeraltı sularından ve yüzde 21,8’i yüzey sularından olmak üzere toplam yüzde 45,4’ü tatlı su kaynaklarından temin edildi. Denizden çekilen suyun yüzde 93,8’i soğutma amaçlı kullanıldı.
Tatlı su kaynaklarından çekilen suyun yüzde 81’i belediyeler, yüzde 7,3’ü imalat sanayi işyerleri, yüzde 5,8’i maden işletmeleri ile OSB müdürlükleri, yüzde 4,3’ü köyler ve yüzde 1,6’sı termik santraller tarafından temin edildi.
Alıcı ortamlara 17,2 milyar metreküp atıksu deşarj edildi
2024 yılında belediyeler, imalat sanayi işyerleri, termik santraller, OSB müdürlükleri, maden işletmeleri ve köyler tarafından doğrudan alıcı ortamlara toplam 17,2 milyar metreküp atıksu deşarj edildi.
Doğrudan alıcı ortamlara bırakılan atık suyun yüzde 75,9’u denizlere, yüzde 19,5’i akarsulara, yüzde 1,1’i barajlara, yüzde 0,8’i foseptiklere, yüzde 0,6’sı göl ve göletlere, yüzde 0,2’si araziye ve yüzde 1,9’u diğer alıcı ortamlara deşarj edildi. Denize bırakılan atıksuyun yüzde 80,1’i soğutma suyundan oluştu.
Toplam atıksuyun yüzde 50,2’si termik santraller, yüzde 31,9’u belediyeler, yüzde 13,8’i imalat sanayi işyerleri, yüzde 1,7’si OSB müdürlükleri, yüzde 1,6’sı maden işletmeleri ve yüzde 0,8’i köyler tarafından doğrudan alıcı ortamlara deşarj edildi.
Soğutma suyu hariç atıksuyun yüzde 78,3’ü arıtıldı
Soğutma suyu hariç doğrudan alıcı ortamlara bırakılan atıksuyun yüzde 78,3’ü arıtıldı. Deşarj edilen toplam atıksuyun yüzde 60,9’unu soğutma suyu, yüzde 39,1’ini ise diğer atıksular oluşturdu.
Belediye nüfusunun yüzde 98,8’ine içme ve kullanma suyu şebekesi hizmeti verildi
Toplam 1.401 belediyenin 1.397’sinde içme ve kullanma suyu şebekesi bulundu. Şebeke hizmeti verilen belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranı yüzde 98,8 olarak hesaplandı. Belediyeler tarafından su kaynaklarından çekilen 7,5 milyar metreküp suyun yüzde 39,8’i barajlardan, yüzde 29,8’i kuyulardan, yüzde 16,8’i kaynaklardan, yüzde 9,6’sı akarsulardan ve yüzde 3,9’u göl, gölet veya denizlerden sağlandı.
Çekilen toplam suyun 4,4 milyar metreküplük kısmı içme ve kullanma suyu arıtma tesislerinde arıtıldı. Arıtılan suyun yüzde 96,7’si konvansiyonel, yüzde 2,9’u gelişmiş ve yüzde 0,4’ü fiziksel arıtma ile işlendi.
Belediye nüfusunun yüzde 92,8’ine kanalizasyon hizmeti verildi
Bin 401 belediyenin 1.379’unda kanalizasyon şebekesi bulundu. Kanalizasyon hizmeti verilen belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranı yüzde 92,8 oldu. Kanalizasyon şebekesi ile toplanan 5,8 milyar metreküp atık suyun yüzde 48,5’i akarsulara, yüzde 37,9’u denize, yüzde 3,1’i barajlara, yüzde 1,9’u göl ve göletlere, yüzde 0,4’ü araziye ve yüzde 8,3’ü diğer alıcı ortamlara deşarj edildi.
Deşarj edilen atık suyun 4,9 milyar metreküplük kısmı atık su arıtma tesislerinde arıtıldı. Arıtılan atık suyun yüzde 53,8’ine gelişmiş, yüzde 24,5’ine biyolojik, yüzde 21,4’üne fiziksel ve yüzde 0,3’üne doğal arıtma uygulandı. Arıtılan atık suyun yüzde 1,3’ü sanayi, tarımsal sulama gibi alanlarda yeniden kullanıldı. Atık su arıtma tesisi hizmeti verilen belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranı yüzde 76,9 olarak belirlendi.
Belediyeler tarafından içme ve kullanma suyu şebekesine çekilen kişi başı günlük ortalama su miktarı 255 litre oldu. Üç büyük şehirde bu miktar İstanbul’da 203 litre, Ankara’da 270 litre ve İzmir’de 215 litre olarak hesaplandı.
Belediyeler tarafından kanalizasyon şebekesi ile deşarj edilen kişi başı günlük ortalama atık su miktarı ise 210 litre olarak belirlendi. Üç büyük şehirde günlük kişi başı ortalama atık su miktarı İstanbul’da 291 litre, Ankara’da 209 litre ve İzmir’de 186 litre olarak tespit edildi.
Independent Türkçe
