ABD’de “ikinci saldırı” tartışması: Sivilleri öldürme emrini kim verdi?

Trump yönetiminin Karayipler'deki askeri yığınağıyla başlayan Venezuela gerginliği sürüyor

Trump'la birlikte düzenlediği basın toplantısında Hegseth, sivillerin öldürülmesi talimatı verdiği iddialarını yalanlamıştı (Reuters)

ABD'nin uyuşturucu kaçakçılığını engelleme gerekçesiyle Venezuela açıklarında gemilere saldırısıyla başlayan kriz büyüyor. 

Son tartışmaların odağında, ABD donanmasının Karayipler'de 2 Eylül'de düzenlediği ilk saldırı yer alıyor. 

Washington Post'un geçen haftaki haberinde, uyuşturucu taşıdığı iddia edilen gemiye düzenlenen ilk saldırının ardından sağ kalanların tekneye tutunmaya çalıştığı belirtilmişti. 

Savunma Bakanı Pete Hegseth'in bunu görmesine rağmen "Hepsini öldürün" diyerek tekrar saldırı emri verdiği öne sürülmüştü. Beyaz Saray ise 11 kişinin öldürüldüğü olay hakkındaki bu iddiaları yalanlamıştı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Hegseth, 2 Aralık'ta yaptığı açıklamada Savunma Bakanlığı'nın yeni adını zikrederek "İlk saldırıyı canlı izledim. Savaş Bakanlığı'nda yapacak çok işimiz vardı, bu yüzden orada kalmadım. Bir sonraki toplantıma geçtim" demişti.

Sağ kalan birini görmediğini savunan bakan, "Amiral Bradley gemiyi batırıp tehdidi ortadan kaldırarak doğru karar verdi" ifadelerini kullanmıştı.

Beyaz Saray da daha sonra ikinci saldırı emrini ABD Özel Operasyonlar Komutanlığı'nın başındaki Amiral Mitch Bradley'nin verdiğini açıklamıştı.

ABD Başkanı Donald Trump, Hegseth'i savunarak "Pete bunun yaşanmadığını söyledi. Ona güvenim tam" demişti.

Amerikan gazetesi The Hill'in aktardığına göre Bradley ve Genelkurmay Başkanı Dan Caine, Temsilciler Meclisi ve Senato'ya olayla ilgili brifing verdi. 

Operasyondan sorumlu Bradley, ikinci saldırı hakkında Hegseth'in herhangi bir emir vermediğini iddia etti. 

Senato İstihbarat Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Senatör Tom Cotton da basına kapalı brifingin ardından yaptığı açıklamada Bradley'i savundu. Senatör geminin toplamda 4 kez vurulduktan sonra batırıldığını belirtti ve saldırıların hepsinin "yasal" olduğunu ileri sürdü.

Brifingde saldırı anlarının videosu da izletildi. Demokrat Kongre üyesi Jim Himes, olayı eleştirerek "Videoyu izledim ve çok, çok rahatsız edici" ifadelerini kullandı.
 

venezuela-abd saldırı
Trump, tartışmaların odağındaki saldırıdan bir kareyi sosyal medyada paylaşmıştı (@realDonaldTrump/Truth Social)


CNN'in aktardığına göre askeri yetkililer, ikinci saldırıyı gerekçelendirmek için ilk vuruştan sağ kalanların destek çağırmak amacıyla telsize sarıldığını savunuyor. Ancak brifingde Bradley'nin saldırıdan sağ kalanların herhangi bir radyo veya iletişim cihazı taşımadığını söylediği aktarılıyor. 

Kaynaklar, amiral ve komutasındaki askeri yetkililerin saldırıdan sağ kalan iki kişiyi 41 dakika boyunca izlediğini söylüyor. 

Buna göre brifingde Bradley, ilk vuruşun ardından geminin bir kısmının hâlâ kokain taşıdığı için su üstünde kaldığını, saldırıdan kurtulanların yüzerek güvenli bir yere ulaşabileceğini ve ileride uyuşturucu kaçakçılığına devam edebileceğini gerekçe göstererek saldırı emri verdiğini söylemiş.

Brifing hakkında bilgi sahibi başka bir kaynak, amiralin gerekçelendirmesini "akıl almaz" diye niteliyor. 
 


Saldırılar ABD'de "savaş suçu" tartışması da başlattı, özellikle Demokratlar sivillerin hedef alınmasının yasaların ihlali anlamına geleceğine dikkat çekiyor. Diğer yandan Reuters'ın analizinde, Trump yönetiminin saldırıları "uyuşturucu çeteleri ve silahlı örgütlerle mücadele" çerçevesinde gerekçelendirdiği belirtiliyor. 

Ancak yönetimi eleştirenler, kartellerin terör örgütü listesine alınmasının saldırıları yasal hale getirmeyeceğini söylüyor. Savaş ilan etme yetkisine sahip Kongre'nin uyuşturucu kartellerine saldırılarla ilgili herhangi bir resmi onayının olmadığı da hatırlatılıyor. 

Trump, çarşamba günkü Oval Ofis toplantısında, incelemeler sonucunda Hegseth ve Bradley hakkında işlem başlatılma ihtimaline yönelik yorum yapmamıştı. 

ABD Başkanı, "Yaralı iki kişinin ikinci saldırıda öldürülmesini destekliyor musunuz?" sorusunaysa şu yanıtı vermişti: 

Hayır ama teknelerin vurulması kararını destekliyorum. O tekneleri kullananlar, ülkemizde insanları öldürmeye çalıştıkları için suçludur.

Trump yönetimi uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele gerekçesiyle Güney Mızrağı Operasyonu'nu başlattığını geçen ay duyurmuştu. Amerikan ordusu, dünyanın en büyük uçak gemisi USS Gerald R. Ford'un da aralarında bulunduğu çok sayıda savaş gemisiyle birlikte 15 bin askerini bölgeye sevk etmişti.

ABD Dışişleri Bakanlığı, uyuşturucu kaçakçılığından sorumlu tuttuğu Güneşler Karteli'ni (Cartel de los Soles) terör örgütü ilan etmiş, liderinin Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro olduğunu öne sürmüştü.

Bölgede eylülden bu yana en az 21 operasyon düzenleyen Amerikan ordusu, uyuşturucu kaçakçılığına karıştığını iddia ettiği 83 kişiyi öldürdü. 


Independent Türkçe, CNN, Washington Post, Reuters, The Hill, AA 

Derleyen: Yasin Sofuoğlu

DAHA FAZLA HABER OKU