Gazze diplomasisi: Trump, Biden'ın yapamadığını nasıl başardı?

"ABD tarihinde İsrail'e böyle baskı yapan bir başkan yok"

Trump, İsrail'in Katar'a saldırısı nedeniyle Netanyahu'ya tepki göstermişti (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump'ın, Mısır, Katar ve Türkiye'yle ortak hareket ederek Gazze'de ateşkesi sağlamasının yankıları sürüyor.  

BBC'nin analizinde anlaşmanın bozulmaması durumunda Trump'ın, selefi Joe Biden'ın yapamadığını yaparak büyük bir diplomatik başarıya imza atmış olacağı belirtiliyor. 

Biden'a kıyasla Trump'ın hem İsrail'le hem de Arap ülkeleriyle daha yakın ilişkileri olduğuna dikkat çekiliyor. 

Washington merkezli düşünce kuruluşu Carnegie Uluslararası Barış Vakfı'ndan Aaron David Miller, Trump'ın bu süreçte Tel Aviv yönetimine büyük baskı uyguladığını söylüyor: 

Bir Amerikan başkanının İsrail başbakanına, 'ya sözüme gelirsin ya da karışmam' dediği başka bir örnek yoktur.

Ayrıca analizde Biden'ın Demokrat tabanının bir kısmının Gazze savaşına ve İsrail'le işbirliğine karşı çıktığı, eski ABD Başkanı'nın her adımda parti içindeki ihtilafı körükleme riskiyle hareket ettiği belirtiliyor. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Cumhuriyetçilerin bu konuda birlik olduğu, bunun da Trump'a "daha fazla manevra alanı" sağladığı yazılıyor. 

Bunlara ek olarak Trump ve ailesinin Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'yle iş ilişkilerinin de Cumhuriyetçi liderin ateşkes görüşmelerinde elini güçlendirdiği ifade ediliyor. 

Gazze savaşının uzamasıyla özellikle Avrupa'da İsrail'e yönelik artan tepkilerin de Trump'ın karar sürecinde önemli rol oynadığı belirtiliyor. 

Birleşik Krallık, Avustralya, Kanada ve Portekiz 21 Eylül'de; Fransa, Belçika, Lüksemburg, Malta, Monako ve Andorra ise 22 Eylül'de Filistin Devleti'ni resmen tanımıştı. Washington ve Tel Aviv bu kararlara tepki gösterse de İsrail'e yönelik uluslararası tutumun değiştiği açıkça görülüyordu.
 


Reuters'ın analizindeyse İsrail ordusunun, 9 Eylül'de Katar'a saldırı düzenlemesinin sürecin gidişatını değiştirdiğine işaret ediliyor. İsrail ordusuna ait jetler, Doha'da Hamas müzakere heyetinin bulunduğu binayı vurmuş, Hamas Siyasi Büro üyesi Halil el-Hayye'nin oğluyla 4 Hamas mensubu ve bir Katar polisi olmak üzere 6 kişi yaşamını yitirmişti. 

Netanyahu daha sonra Trump'la görüşmesinin ardından Washington'ın müttefiki Doha yönetiminden saldırı nedeniyle özür dilemişti. Analizde, Beyaz Saray'ın bu olayın ardından Tel Aviv üzerindeki baskıyı iyice artırdığı yazılıyor. 

Wall Street Journal'ın analizinde de Trump'ın baskı politikasının Gazze anlaşmasının ilk evresinde işe yaradığı fakat sonraki süreçlerde bu kadar etkili olmayabileceği belirtiliyor. 

Hamas ve İsrail'den heyetlerin dün imzaladığı ve bugün yürürlüğe giren anlaşma kapsamında, uzun vadede Hamas'ın silah bırakması ve bölgeye uluslararası bir polis gücünün konuşlandırılması öngörülüyor. Bunun gibi karmaşık meselelerde Trump'ın daha farklı bir strateji izlemesi gerekebileceği ifade ediliyor.


Independent Türkçe, Wall Street Journal, Reuters, BBC

Derleyen: Yasin Sofuoğlu

DAHA FAZLA HABER OKU