Z kuşağı hükümet devirdi: Nepal'de başbakan istifa etti

Sosyal medya yasağı pahalıya patladı

1990 ve 2000'li yıllara damga vuran Nepal İç Savaşı, 2008'de monarşinin kaldırılmasıyla sonuçlansa da cumhuriyet yolsuzluk sorununu çözemedi (Reuters)

Asya'nın güneyindeki Nepal'i sosyal medyaya erişim yasağı üzerine başlayan protestolar sarsıyor.

En az 22 kişinin yaşamını yitirdiği eylemlerin ardından önce İçişleri Bakanı Ramesh Lekhak, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ramnath Adhikari ve Su Tedarik Bakanı Pradeep Yadav görevlerini bırakmıştı. 

Son olarak bugün (9 Eylül) Nepal Başbakanı Khadga Prasad Sharma Oli de istifasını açıkladı. 

Federal parlamento binası ve yüksek mahkeme binasının ateşe verildiği ülkede ordu, polis ve üst düzey yetkililer, protestoculara itidal ve siyasi diyalog çağrısında bulunuyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Himalayalar'daki 30 milyonluk ülkede halk ekonominin gidişatı ve yolsuzluğa da tepkili. 

Z kuşağının başını çektiği göstericiler, Katmandu merkezindeki sokağa çıkma yasağına ve sosyal medya kısıtlamalarının "yakında" kaldırılacağının açıklanmasına rağmen bugün de sokaklara döküldü. 

Ülkedeki en büyük siyasi parti olan Nepal Kongresi'nin binası önündeki bir polis kulübesinin ateşe verildiği görüldü.

Reuters, başkentteki Tribhuvan Havalimanı'ndaki tüm uçuşların askıya alındığını duyurdu. 

Katmandu'nun güneyindeki Chandrapur'da da eylemciler sokağa çıkma yasağını çiğneyerek toplandı. CNN, bir polis otomobilinin ateşe verildiğini ve polis memurlarının kalabalıkları dağıtmak için havaya ateş açtığını bildiriyor. 

Nepal - AFP

Katmandu'daki hükümet binaları yakınlarındaki göstericilerin tüfek taşıdığı görülüyor (AFP)


Protestolar nasıl başladı?

Verilen süre aralığında Nepal İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı'na kayıt için başvurmadığı belirtilen Facebook, Instagram, WhatsApp, YouTube, X, Reddit ve LinkedIn gibi platformların perşembe günü erişime kapatılması öfkeye yol açtı.

Yalan haber ve nefret söylemiyle mücadele kapsamında bu adımı attığını savunan Bakanlık, gerekli izinleri alan platformların aynı gün erişime yeniden açılacağını bildirse de göstericiler parlamento binasına doğru yürüyüşe geçti.

Reuters haber ajansı, göstericilerden birinin şu sözlerini aktarıyor:

Tüm Nepalliler yolsuzluktan bıktı. Gençlerin tamamı yurtdışına gidiyor. Gençlerimizi korumak ve ülkenin ekonomisini düzeltmek istiyoruz.

Ülke ekonomisi, gurbetteki Nepallilerin ülkelerine gönderdiği paraya son 30 yıldır daha da fazla bel bağlıyor. 

Dünya Bankası verilerine göre 15-25 yaş grubundaki işsizlik oranının yüzde 20,8'i bulduğu ülkede siyasetçilerin çocuklarının yaşadığı lüks hayatlar tepki çekiyor. 

Nepal - Reuters

Sosyal medya platformlarına yeniden erişilebilen ülkedeki bir eylemci parlamentodan yağmalanan telefon ve monitörle poz verdi (Reuters)


Pazartesi günü kan döküldü

Polis, parlamento civarındaki göstericilere pazartesi günü tazyikli su, göz yaşartıcı gaz ve gerçek mühimmatla müdahale etti. 

Katmandu'da 17, doğudaki Itahari kentindeyse iki kişinin öldüğü, toplamda en az 400 kişinin de yaralandığı yerel makamlar tarafından bildirildi. Sonrasında ölü sayısının en az 22 olduğu açıklandı.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'nin de aralarında bulunduğu uluslararası kuruluşlar protestocuların ölümünün kendilerini şoke ettiğini belirterek bağımsız bir soruşturma yürütülmesi için Nepal yönetimine çağrıda bulundu. 

Ordu bakanları helikopterlerle kurtardı 

Nepal hükümeti, sosyal medya yasağının kaldırılacağını açıkladı ve bakanlar istifalarını verdi ancak gösteriler yatışmadı. 

Nepal Başbakanı Khadga Prasad Sharma Oli ve diğer bazı siyasetçilerin evlerine saldırıldı. Nepal ordusu, bakanları konutlarından helikopterlerle tahliye etmeye başladı. 

Nepal Kongresi Genel Sekreteri Gagan Thapa, Başbakan Oli liderliğindeki hükümete verdikleri desteği çekeceklerini duyurup istifa çağrısında bulununca beklenen hamle geldi. 

Daha önce "göstericilerin arasına sızan çıkar gruplarını" suçlayıp Z kuşağının taleplerine olumsuz bakmadıklarını söyleyen Başbakan Oli, istifa etmekten kaçamadı.

CNN'e konuşan kamu politikaları uzmanı Binay Mishra, Nepal Cumhurbaşkanı Ram Chandra Poudel'in yeni hükümetin oluşturulması için parlamentoyu toplaması gerektiğini hatırlattı. 

Mishra, hiçbir parti salt çoğunluğa sahip olmadığı için Z kuşağı temsilcilerinin kurulacak geçici hükümette söz sahibi olmasını muhtemel gördüğü yorumunu yaptı. 


Independent Türkçe, CNN, Reuters, AFP, AA

Derleyen: Eren Umurbilir

DAHA FAZLA HABER OKU