Ukrayna'daki barajın yıkılması savaş sahasında kime avantaj sağlayacak?

Rusya Ukrayna'yı, Ukrayna Rusya'yı suçluyor

Kahovka Barajı, 1955 yılında inşa edilmişti (Reuters)

Ukrayna'nın güneyinde Rusya'nın kontrolündeki bölgede yer alan Kahovka Hidroelektrik Enerji Barajı'na yönelik sabotajın ardından Dinyeper Nehri'nin kıyılarında yer alan alçak bölgelerde yaşayan binlerce kişi tahliye edildi.

Dinyeper Nehri üzerindeki 6 barajdan biri olan ve Sovyetler Birliği döneminde inşa edilen baraj, Rus işgali altındaki Nova Kahovka kentinde bulunuyordu.

Barajdaki hasarın tam olarak ne zaman oluştuğu bilinmese de uydu görüntüleri son bir haftadır barajın durumunun kötüleştiğini ortaya koyuyor.

Barajın idaresinden sorumlu UkrHydroEnerho isimli kurum, Kahovka Barajı'nın tamamen yıkıldığını ve onarılmasının mümkün olmadığını açıkladı.

Kahovka Barajı'nın yıkılmasının sebebi henüz netlik kazanmasa da Ukrayna ve NATO konuyla ilgili Rusya'yı, Rusya ise Ukrayna'yı suçluyor.

Barajın yıkılması savaş sahasında kime avantaj sağlayacak?

Kahovka Barajı'nın yıkılarak, Dinyeper Nehri çevresindeki yüzlerce köy ve tarım arazilerinde su baskınlarına neden olması savaşın gidişatını değiştirme potansiyeli taşıyor.

Mevcut durumda Dinyeper Nehri'nin güney kıyılarını Rus güçleri kontrol ederken, kuzey kıyılarındaysa Ukrayna'nın hakimiyeti bulunuyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Ukraynalı yetkililer Moskova'nın Ukrayna karşı taarruzunda Dinyeper Nehri'nin geçilmesi için baraj çevresindeki yolların kullanılmasından endişe ettiğini belirtirken, Kremlin ise bunun Kırım yarımadasını susuz bırakmak için gerçekleştirilmiş bir sabotaj eylemi olduğunu öne sürüyor.

Barajdaki hasarın su altında olması uydu görüntülerinden olayın gerekçesini anlamayı imkansız kılsa da, görüntüler baraj gölünde biriken su miktarının son aylarda keskin bir şekilde yükseldiğini ve bunun da yıkımın etkisini artırdığını ortaya koyuyor.

Uzmanlar savaş sahasında yaşanan çatışmaların da barajın mimari yapısına zarar vermiş olabileceğini belirtiyor.

Barajın yıkımının Rusya'ya sağladığı avantajlar

- Rusya'nın sivil altyapıyı çökertme stratejisiyle uyumlu

Kremlin yönetimi Ukrayna savaşının başından bu yana Ukrayna'da sivil altyapıyı çökertmek için çeşitli saldırılar düzenledi. 

Ukrayna'daki elektrik ve su şebekesini çökertmeye yönelik bu saldırılar geçen yılın son aylarında yoğunlaşmış ve soğuk kış ayları öncesinde Ukrayna kentlerinin bir süre karanlıkta ve soğukta kalmasına neden olmuştu. 

Karovka Barajı'nın yıkımı da bu stratejiyle uyumlu.

Zira yıkılan hidroelektrik santral uzun yıllardır Kryvyi Rih ve Zaporijya kentlerindeki ağır sanayi bölgelerinin ana enerji kaynağı durumundaydı. Baraj ayrıca, bölgenin bir diğer önemli enerji kaynağı olan Zaporijya Nükleer Güç Santrali'nde reaktör soğutma işlemleri için Dinyeper Nehri'nin sabit ve kontrollü bir şekilde akmasını sağlıyordu.

Uzmanlar barajın yıkımıyla birlikte, Ukrayna'nın endüstriyel enerji üretim kapasitesinin yıllar boyunca 4'te 1 oranında azalacağını öngörüyor. Bu durum savaş sonrası için de Ukrayna sanayisinin yıkımdan etkilenmesi anlamına geliyor.

tekne3.jpg
Su baskını yaşanan bölgelerde yerli halk ulaşım için küçük tekneler kullanmaya başladı (Reuters)


- Ukrayna ordusunun Dinyeper Nehri üzerinde gerçekleştirdiği amfibik saldırılar önlendi

Ukrayna ordu medyası nisandan bu yana Dinyeper'deki düşük su seviyesinden faydalanan Ukrayna birliklerinin nehrin karşı tarafına küçük saldırılar ve baskınlar düzenlendiğini bildiriyor.

Ancak barajın yıkılmasıyla birlikte yükselen sular artık küçük teknelerle bu saldırıların bir süreliğine gerçekleştirilememesi anlamına geliyor. 

Saldırıların gerçekleştiği bölgelerde yaşam alanları sular altında kalan binlerce sivilin de bulunması Ukrayna ordusuna ek operasyonel yük getiriyor.

Dinyeper Nehri'nin geniş bozkırlarla çevrili olması ve barajın yıkılması nedeniyle su seviyesinin uzun süre daha kontrol altında tutulamayacak olması da Rusya'ya bölgeyi Ukrayna kuvvetlerinden koparmak için ayrı bir avantaj sağlıyor.

Barajın yıkımının Ukrayna'ya sağladığı avantajlar

- Rus siperleri ve mayın tarlaları sular altında kaldı

Rus ordusu, ana muharebe güçlerini Herson'un dışında Dinyeper'e yakın bölgelerde yoğunlaştırmış ve olası geçiş noktalarına yığınak yapmış durumdaydı.

Dinyeper Nehri vadisinin coğrafi yapısı gereği su akışındaki taşkın ağırlıklı olarak nehrin Rusya kontrolündeki güney kıyılarını vuruyor. Bu da Rusya'nın ön savunma hattının bazı bölgelerde sular altında kalması anlamına geliyor.

Barajın yıkılmasıyla birlikte bölgede, nehir çevresindeki bazı birliklerin tahliye edildiği ve daha önce yerleştirilen kara mayınlarının suda yüzdüğü görüntüler de ortaya çıkmış durumda.

Su baskınıyla birlikte Rusya'nın ne kadar cephane ve ekipman kaybı yaşadığı bilinmiyor ancak bölgede yeniden oluşturulacak savunma hattının, terk edilen hatta göre daha az hazırlanmış olacağı bir gerçek.

- Rus savunmasının nehir boyunda yoğunlaşma ihtimali azaldı

Ukrayna aylardır karşı taarruz hazırlıkları yaparken, Rusya'nın savaş alanına eğitimli asker ve ekipman taşıma konusundaki lojistik problemleri de çok konuşulmuştu. 

Barajın yıkılmasıyla birlikte Rusya'nın bölgedeki lojistik problemlerinin genişlemesi bekleniyor. Zira ön savunma hattını Dinyeper kıyılarına kuran Moskova güçleri, artık 100 kilometrelik bataklık ve çamurdan oluşan bir savunma hattında savaşmak zorunda.

Uzmanlar Ukrayna geçişini engelleyecek su yüksekliğinin geçici bir durum olduğunu ve gelecek haftalarda Dinyeper'deki akışın çok daha düşük ve tahmin edilebilir durumda olacağına dikkat çekiyor.

Ukrayna güçlerinin envanterinde köprüleme ekipmanlarının bulunduğu ve ordu içinde bununla ilgili tatbikatların da yapıldığı biliniyor.

Barajın yıkılması yerli nüfus ve çevre için ne anlama geliyor?

Dinyeper Nehri'nin sol tarafını kontrol eden Rus yetkililer, 14 bölgede 22 bin kişinin olası sel bölgelerinde yaşadığını ancak büyük nüfus merkezlerinde sel baskını riskinin olmadığını açıkladı. 

Ukrayna yönetimiyse nehrin diğer tarafındaki kritik sel bölgelerinde yaklaşık 16 bin kişinin yaşadığını duyurdu.

Ukrayna yönetimi, barajın yıkılmasının ardından 150 ton motor yağının nehre karıştığını ve bunun bir çevre felaketine yol açma potansiyeli taşıdığını da açıkladı.

277764603_2456669761133809_3243844236184554605_n-2.jpg
Kazkova Dibrova hayvanat bahçesinin su baskını öncesindeki sakinlerinden biri (Facebook)


Bölgede bulunan iki hayvanat bahçesinden gelen haberlerse pek iç açıcı değil. Yıkımın yaşandığı Nova Kahovka kentinde bulunan 260 hayvanın yaşadığı hayvanat bahçesi sular altında kalan ilk yerlerden biri oldu ve yetkililer buradaki hayvanların kaderi hakkında bilgi sahibi değil. 

Bölgedeki bir diğer hayvanat bahçesi olan Kazkova Dibrova'daki tüm hayvanlarınsa selden kaçamayarak hayatlarını kaybettikleri bildirildi.

Soğutma sistemleri için Kahovka Baraj Gölü'nün kullanıldığı Zaporijya Nükleer Güç Santrali'ndeyse bir nükleer güvenlik riski bulunmadığı açıklandı.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'ndan yapılan açıklamada durumun yakın bir şekilde gözlemlendiği ifade edildi.


Independent Türkçe, BBC, Moscow Times, Kyiv Post, Meduza

Derleyen: Barış Kaygusuz

DAHA FAZLA HABER OKU