Suriye rejimi yıllardır muhaliflerin kontrolündeki kritik öneme sahip kasabayı geri alıyor

Bölgede sadece üç ay içinde 540 binden fazla insan yerlerinden edilirken çatışmalarla daha fazla insanın evinden olmasından endişe ediliyor

Beyaz Miğferler İdlib bölgesinin kuzeyinde bulunan Beinin köyünde rejim yanlısı güçlerin gerçekleştirdiği hava saldırısının ardından çöken binaların altında kalan yaralı bir adamı taşıyor (AFP)

Suriye rejimi, muhaliflerin çekilerek unsurlarını daha güneye “konuşlandırdığını” duyurduğu, ülkenin kuzeybatısında stratejik öneme sahip kasabada kontrolü yeniden sağlamaya hazırlanıyor.

Bu son gelişme, sadece son üç ay içinde 500 bininin yer değiştirdiği yaklaşık 3 milyon insanın yaşadığı bölgede insani felaket endişesini artırdı.

Şam yanlısı kaynaklara ve savaşı takip eden bir gözlemevine göre, İdlib’in büyük bölümü üzerinde hakim olan El-Kaide bağlantılı Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ), gece yarısı Han Şeyhun’dan çekildi.

İngiltere merkezli savaş gözlemcisi kuruluş Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), “Radikal İslamcı silahlı gruplar, İdlib’in güney kırsalındaki Han Şeyhun kasabasından tamamen çekildi. (…) Rejim güçleri ve onlara bağlı milis kuvvetler şu anda kasabayı ele geçiriyor” açıklamasında bulundu.

Reuters’a konuşan Şam yanlısı askeri bir kaynaksa muhaliflerin çift taraflı kuşatmaya yakalanıp kaçtıktan sonra, ordunun Han Şeyhun’da kontrolü ele geçirdiğini söyledi.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Askeri kaynak, “Kuşatılmış bazı alanlar ve patlayıcı cihazlar mevcut, çekilmeyi reddederek ölmeyi seçen birkaç kişi bulunuyor” dedi.

Suriye devlet medyası da hükümet güçlerinin kasabadan geçen önemli bir otoyolu kontrolü altına aldığını bildirdi.

Öte yandan çatışmaların devam ettiğini belirten muhaliflerse kasabanın bir kısmını ellerinde bulundurduğunu bildirdi.

Muhalifler Telegram hesabından yayımladıkları açıklamada, “Düşman güçlerinin vahşi bombardımanı sonrası… savaşçılarımız Han Şeyhun’un güneyinde yeniden mevzilendi” ifadesini kullandı.

Gözlemevi, HTŞ muhalif grubunun, Han Şeyhun’un güneyinde bulunan ve pazartesi günü hava saldırısına uğrayan Hama ilindeki Morek yerleşim yerinde bulunan Türk askeri noktasına çekildiğini söyledi.

İdlib ve Hama vilayetlerini kapsayan alan, muhaliflerin elindeki son bölge olmayı sürdürürken, Han Şeyhun’un geri alınması Devlet Başkanı Beşar Esad için önemli bir kazanım. Kasaba 2014’ten bu yana muhaliflerin kontrolündeydi.

Esad güçlerinin saldırarak muhaliflerin önemli kalelerini yeniden ele geçirmeye başlamasının ardından İdlib, binlerce isyancı ve sivilin kuzeybatıya taşınmasıyla çok sayıda muhalif savaşçının yuvası haline geldi.

 

afp 1.jpg
Suriye hükümet güçleri, muhaliflerin kontrolünde bulunan İdlib bölgesinin güney kırsalındaki Han Şeyhun kasabası yakınlarında toplanıyor (AFP) 

 

Suriye rejimi nisan sonunda kuzeybatı bölgesine yönelik askeri operasyonlarını hızlandırdı, bölgeyi evlere ve altyapıya zarar veren ve sivilleri felaketin eşiğine getiren hava saldırılarıyla dövdü.

Ülkenin kuzeybatısındaki tıbbi tesislere destek veren ABD merkezli Tıbbi Bakım ve Yardım Kuruluşları Birliği (UOSSM), o zamandan bu yana 730’dan fazla sivilin hükümet veya Rus kuvvetleri tarafından öldürüldüğünü belirtiyor. Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İşler Koordinasyon Ofisi’yse çatışmalarda 500’ü aşkın sivilin yaşamını yitirdiğini kaydetti.

Suriye Amerikan Tıp Toplumu’na (SAMS) göre bölgedeki 40 hastane, 29 su şebekesi ve 50 okul da saldırıların hedefi oldu.

İnsan hakları grupları, uluslararası yardım kuruluşlarının bölgeye erişimi rejim tarafından engellendiği için vahim koşullarda bulunan bölgede sıkışıp kalmış insanların durumuna dikkat çekiyor.

The Independent’a konuşan SAMS yetkilisi Muhammed Katib, “Bölgedeki kamplar zaten yerlerinden edilmiş insanlarla dolup taşmış durumda ve üç ay içinde 540 binden fazla insan evinden oldu. (…) Bu sayı bölgede faaliyette bulunan insani kuruluşların kapasitelerinin ve kaynaklarının çok ötesinde. Uluslararası toplum ve BM kuruluşları bu korkunç ve feci duruma acilen müdahalede bulunmalı. (…) Kadınların ve çocukların bu tür yerlerde nasıl yaşadıklarını tahmin bile edemezsiniz” ifadelerini kullandı.

Katib ayrıca, bölgeye sıkışmış insanların içme suyuna erişiminin giderek güçleştiği uyarısında bulundu.

 

afp 2.jpg
Beyaz Miğferler, İdlib bölgesinin kuzeyindeki, Maaret el Numan'ın kuzeyinde bulunan Beinin köyündeki rejim yanlısı güçlerin hava saldırısıyla çöken binaların arasında kurbanları arıyor (AFP)

 

İdlib’e yönelik askeri harekat aynı zamanda, Ankara’yla Şam arasında gerilimi tırmandırıyor.

Türkiye, pazartesi günü Suriye’ye önemli sayıda asker ve tank gönderdi. Bu, Han Şeyhun kasabasını güçlendirmeye yönelik gibi görünüyor.

İsyancı kaynaklar Türk askeri konvoyuna daha sonra Suriye hükümeti tarafından hava saldırısı düzenlendiğini söyledi.

 

 

Türkiye Savunma Bakanlığı, konvoyun Morek’deki gözlem noktasının güvenliğini sağlamak, ikmal yollarını açık tutmak ve Suriye ordusunun saldırısı sonrası bölgedeki sivilleri korumak için gönderildiğini açıkladı.

Suriye devlet medyasıysa konvoyun gönderilmesini saldırı eylemi diye niteledi.

Suriye’nin kuzeybatısında bazı muhalif grupları destekleyen Türkiye, bunların sınırdaki bir Kürt bölgesi özlemine karşı tampon görevi göreceğini düşünüyor. Bu amaçla Türkiye, Rusya’yla anlaşarak bölgede bir düzine askeri gözlem noktası kurdu.

Halihazırda 3,6 milyon Suriyeliye ev sahipliği yapan Ankara, sınıra doğru daha fazla sığınmacı akışını durdurabilmek için de bu grupların varlığını sürdürmesini istiyor.

Interfax haber ajansı salı günü Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un İdlib’de sahada Rus askerlerinin bulunduğu ve “gelişmeleri yakından izledikleri” yönündeki açıklamasına yer verdi.

Reuters'a konuşan Şam yanlısı kaynaklar, Türkiye’yle Rusya arasında Türk mevzisinin tamamen çekilmesine ilişkin müzakerelerin sürdüğünü söyledi. Her iki ülkeyle de güçlü bağları bulunan Rusya, Karadeniz kenti Soçi’de yapılan bir dizi görüşme ve mutabakatla Şam ve Ankara’yı bir araya getirmeye çalışıyordu.

Türk Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise salı günü yaptığı açıklamada Türkiye’nin Suriye’nin kuzeybatısındaki askeri gözlem noktasını terk etmeyeceğini söyledi.

Han Şeyhun aynı zamanda 2017 yılında 92 kişinin öldüğü ve 200 kişinin yaralandığı ölümcül sarin gazı saldırısının yaşandığı yerdi. Bu olay, ABD’nin Suriye hükümetine yönelik füze saldırısı yapmasına neden olmuştu.

BM ve Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü tarafından yürütülen soruşturmada o dönemki sarin gazı saldırısından Suriye hükümetinin sorumlu olduğu belirtilmişti. Şam’sa bu tür silahlar kullandığını reddediyor.

 

 

* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east

Independent Türkçe için çeviren: Cenk Korkmazer

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU