BRICS Plus ve üç kutuplu bir dünya

Çok kutuplu dünya düzeni, Soğuk Savaş boyunca hüküm süren iki kutuplu sisteme hizmet eden, değişmeyen ve dünyayı tarihsel ve inanılmaz bir açmaza sürükleyenden farklı şablonlara ihtiyaç duyuyor

Görsel: Wikimedia Commons

Uluslararası güç dengeleri haritasının özelliklerinin ve dönüm noktalarının değişimi göz önüne alındığında, uluslararası kutuplaşmanın durumundan bahsetmek mümkün hale gelir.

Belki de Rusya-Ukrayna savaşı farklı bir dünyanın başlangıç noktası oldu.

O halde Karl Marx, 'Savaş, tarihin aracısıdır' şeklindeki sözünde haklı mı çıktı?


Geçtiğimiz günlerde hakkında net sinyaller verilen "BRICS Plus" toplantısı, olayların yüzeyinde süzülmek ve geleneksel ikili klişeyi değiştirmeye katılmak için uluslararası ihtiyacın ürettiği yeni bir kutbun habercisi gibi görünüyor.

Bu, ünlü ABD'li dış politika teorisyeni Richard Haas'ın 2008'den beri takip ettiği çok kutuplu bir dünya vizyonunun doğruluğu anlamına geliyor.

Goldman Sachs'ın Eski Başkanı Jim O'Neill 2001 yılında, büyük uluslararası yükselen piyasaları tanımlamak için BRIC terimini kullandı.

BRICS terimi, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'nın ekonomilerini kastetmek için kullanılır.

Veciz bir şekilde ifade edecek olursak, 'BRICS' ülkelerinin ekonomileri umut verici görünüyor.

Ekonomik olarak başlayan bu topluluğun nüfusu, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 40'ını, coğrafi alanı ise dünya yüzölçümünün yüzde 27'sini oluşturuyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Belki de 'BRICS' ülkelerinin toplam üretiminin G7 ülkeleri, ABD, İngiltere, Almanya, Japonya, Fransa ve Kanada'yı aştığını düşünmek ilginç olabilir.

Rusya-Ukrayna krizi, diğer şeylerin yanı sıra uluslararası alanda endişe uyandıran ekonomik işaretler oluşturdu.

Belki de ekonomik açıdan, ABD ve Avrupa üzerindeki ekonomik bahisler konusunda paniğe yol açtı.

Haciz, tedbir, dondurma ve hatta Rus varlıklarına ve Rus yatırımlarına el konulması politikaları, sahnenin özellikle de Sam Amca ile çelişmesi veya çatışması durumunda, diğer ülkelerle tekrarlanma olasılıkları hakkında derin ve radikal sorularla birlikte bir korku dalgasını tetikledi.


İleri düzeyli kaygı, savaşın koşulları tarafından şartlandırılmış ve sona ermesi ile zamanlanmış bir deneyim olsa bile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in petrolü ruble ile satma deneyiminde bulunmasına yol açtı.

Güvenilir olmasa bile düşünülebilecek bir yol. Bu nedenle, ön plana çıkan Rus rublesi, Çin yuanı ve ileri bir aşamada belki de Japon yeni'nin bulunduğu bir döviz sepeti fikrini üzerinde düşünmeye geri dönüldü.

Bu da demek oluyor ki İkinci Dünya Savaşı'nın bitiminden günümüze kadar devam eden Bretton Woods rejiminin etkisi, milletlerin ve halkların kaderlerini belirlemede uzun süre dayanamayacak.


Pekin ve Moskova tarafından son birkaç gün içinde yayınlanan iki açıklama, miktar olarak takip ve dikkati hak eden kutupsal gelişmelere dikkat çekti.

25 Mayıs'ta Çin, BRICS grubunu Mısır, Arjantin, Endonezya, Kazakistan, Nijerya, BAE, Suudi Arabistan, Senegal ve Tayland ülkelerini içerecek şekilde genişletme sürecini başlatmayı teklif ettiğini duyurdu.  

Bu ülkelerin isimleri, büyük bir ekonomik gücün geleceğine işaret ediyor.

Demografik kompozisyonlarını ve coğrafi varlıklarını hesaplarken, askeri yeteneklerinin miktarını da göz önünde bulundurduğunuzda, 'BRICS' ülkeleri fikrinin neredeyse bir kutup grubuna dönüştüğü sonucuna varılıyor.  

'BRICS Plus', kaçınılmaz olarak yaklaşan bir dönüm noktası olacaktır.
 


'BRICS Plus' mutlaka Batı karşıtı bir uluslararası kutup anlamına gelmez. Bunun aksine kalkınma yollarını araştırma ve son 100 yılda geleneksel insan merkezcilikten bağımsızlık marjı sağlama fırsatı anlamına gelir.

Devlet Başkanı Putin aynı dönemde, 27 Mayıs'ta İran ile tam bir serbest ticaret anlaşması yapmak için müzakerelerin aktif olarak sürdüğünü açıklarken, 'Çar', Mısır, BAE ve Endonezya ile benzer müzakerelerin yapılması gerektiğini vurguladı.

Kremlin'in Efendisi, NATO ülkelerine ülkesinin varlıklarına el koyan ve donduran bir göndermede bulunmayı da ihmal etmedi. Başkalarından çalmanın asla iyiye yol açmayacağına dikkat çekti.

Uluslararası bağımsızlık fikri, özellikle de ya kırk katır ya da kırk satır yöntemini kullanarak bahşeden ya da yasaklayan dünya polisi fikri konusunda artık çok geç olduğuna dair tartışmasız bir inanca sahip olduğu için, Putin'in zihnine hakim görünüyor.

Yaratılışın başlangıcından Allah'ın yeryüzünü ve üzerindekileri miras bırakana kadar kozmik bir diyalektik içinde gerçekleşen dönüşüm, değişim ve bağımsızlık süreçlerini durdurabilecek küresel bir güç yoktur.

Ruslar, ilk başta Çin'in önerisine pek sıcak bakmadılar. Burada meseleye, uluslararası rekabetin makul ve kabul edilebilir penceresinden bakılabilir.


Bununla birlikte her durumda, başlangıçta bir siyasi-ekonomik gruplaşmanın ortaya çıkması, ilerlemesi ve daha sonra askeri iş birliğinin konu ve endişeleri üzerinde düşünülmesi için şu veya bu şekilde bir fırsat var gibi görünmektedir.

Dünya koşulları, geleneksel düalizm dünyasından farklı bir çoğulculuğu ve 21'inci yüzyılın gerçekleriyle gerçekçi bir şekilde başa çıkabilen ve İkinci Dünya Savaşı'nın mirasından uzak uluslararası kurumları gerektirmektedir.


Çok kutuplu dünya düzeni, Soğuk Savaş boyunca hüküm süren iki kutuplu sisteme hizmet eden, değişmeyen ve dünyayı tarihsel ve inanılmaz bir açmaza sürükleyenden farklı şablonlara ihtiyaç duyuyor.

Ayrıca beşlinin veto ya da itiraz hakkının sonucunda felç olan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin durumu gözden geçirilmelidir.

'BRICS Plus' ve benzeri buluşmalardan bahsetmek birçok ülkeye ve Bush Jr.'a göre, çağdaş dünyamızın tarihinin karanlık bir anında, sınır kavramını ve bizimle olanlar ile bize karşı olanlar arasındaki zorunlu seçimleri bilmeyen yeni bir dünya düzeni oluşturma sürecinde müzakere pozisyonlarını güçlendirmeleri için altın bir fırsat…

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Independent Türkçe için çeviren: Adem İpekyüz

Şarku'l Avsat

DAHA FAZLA HABER OKU