Görevden alınan Pakistan Başbakanı İmran Han'ın kariyerindeki dönüm noktaları

Ülkesine ilk dünya şampiyonluğunu getirdikten sonra durmadı

Ülke tarihindeki hiçbir başbakanın 5 yıllık görev süresini dolduramadığı Pakistan'da İmran Han, güvensizlik oylamasıyla görevden alınan ilk başbakan oldu (AFP)

2018'de seçildiğinde pek çok Pakistanlı ilk kez bir başbakanın 5 yıllık görev süresini tamamlayabileceğini düşünüyordu. Ancak hem koalisyon ortakları hem de kendi partisindeki bazı milletvekilleri kendisine verdikleri desteği çekince bu ihtimal ortadan kalktı. 

Pazar günü güvensizlik oylamasını kaybederek Pakistan Başbakanlığını bırakmak zorunda kalan İmran Han, 69 yıllık yaşamına pek çok farklı tecrübeyi sığdırdı. 

1971'den 1992'ye kadar milli sporcu olan İmran Han, 1982'de kaptan seçildi.

1992'de İngiltere'yi yenerek ilk kez Kriket Dünya Kupası'nı kazandıklarında ulusal kahraman oldu. Avustralya ve Yeni Zelanda'nın ev sahipliği yaptığı turnuvanın sonrasında emekliliğini açıklayan Han, bu ünü kullanarak siyasete girdi. Yolsuzluk karşıtı söylemleriyle dikkat çekmesini bildi.

Diana ve İmran Han
İmran Han ve o dönemki eşi Jemima Goldsmith, 1997'de Lady Diana'yı Lahor'daki hastanede ağırlamıştı (AFP)


Şampiyonluk sonrası kurulan Pakistan Adalet Hareketi 

1996'da Pakistan Adalet Hareketi'ni (PTI) kursa da bir sene sonraki seçimlerde partisi yüzde 1'den az oy alarak meclis dışında kaldı. 2002'de biraz daha iyi performans sergiledi fakat bu da sadece kendisini Pakistan Ulusal Meclisi'ne taşıdı. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

2007'de General Pervez Müşerref'in cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmasını protesto için meclisten istifa eden siyasetçiler arasında yer aldı. 1999'daki askeri darbeyle iktidara gelen Pervez Müşerref, olağanüstü hal ilan edince Han da diğer muhaliflerle birlikte kısa bir süre hapse girdi.

Han, Müşerref yönetimini protesto için 2008'deki seçimleri partisiyle boykot etti.

10 sene sonraysa parlamentoya iktidar olarak girdi. Özellikle gençlerin desteğini alan Han, yolsuzluk ve ekonomik eşitsizlik konusundaki söylemleriyle puan topladı. Afganistan'ı işgal eden ABD'nin Pakistan topraklarına füze atmamasını talep ederek de ilgi çekti.

İmran Han
İmran Han, 2002'de kendi memleketinde yaptığı mitingde alanı doldurmasını bilmişti (AFP)


Anamuhalefet liderliği

PTI, 2013 genel seçimlerinde gösterdiği ciddi performansla iktidar yürüyüşünde önemli mesafe katetmişti. 

Parti, Navaz Şerif liderliğindeki Pakistan Müslüman Ligi-Navaz'ın (PML-N) ardından en çok ikinci oyu aldı. Ancak meclisteki sandalye sayısı, PML-N'nin sahip olduğunun yarısından azdı. 

PTI, bu seçimlerde Hayber Peştunya eyaletinin yönetimini ele geçirerek ilk kez bir yerde iktidara gelmiş oldu.

2014'te Han, PML-N'nin seçimlerde hile yaptığını belirterek kitlesel protesto gösterileri düzenledi. Navaz Şerif yolsuzluk suçlamalarıyla 2017'de başbakanlıktan alınarak ömür boyu siyasetten mahrum edildi. 

İmran Han
2018'de yemin eden Han, görevinin son dönemlerinde ABD'yi doğrudan hedef aldı (AFP)


Yolsuzluk ve yoksulluk karşıtlığıyla gelen başbakanlık 

2018'deki seçimlere girerken toplumun geniş kesimleri için yolsuzluk ve yoksullukla mücadelenin sembolü Han'dı. 

PTI, yıpranmamış temiz kişileri siyasetçi yapma ve milyonlarca kişiyi yoksulluktan kurtulma vaatleriyle birlikte Temmuz 2018'deki seçimlerden zaferle çıktı. 

Hem parti hem de ordu bu iddiaları reddetse de, Han'ın askerden de örtük destek aldığı algısı da her yere sirayet etmişti. 

Parlamentonun bağımsız üyelerinin desteğiyle birlikte 18 Ağustos 2018'de başbakanlık koltuğuna oturdu. 

Dış açıkla mücadele ederken Çin, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi dost addedilen ülkelerden borç almak zorunda kaldı. 

İmran Han
Pakistan'da İmran Han'ın kaderini ordunun belirlediği yorumları sıklıkla yapılıyor (AFP)


Han'a karşı birleşik cephe: Ordunun kuklası

Pandemi Pakistan ekonomisini vurunca enflasyonla dış borçtaki artış ve bunların topluma yansımaları tepki çekti. 

2020 sonlarında Butto hanedanının Pakistan Halk Partisi (PPP) ve Navaz Şerif'in kardeşi Şahbaz Şerif'in lideri olduğu PML-N'nin de yer aldığı Pakistan Demokratik Hareketi kuruldu. Muhalif cephe, Han'ı ordunun kuklası olmakla ve ekonomiyi kötü yönetmekle suçlayarak istifa çağrısında bulundu.

2021 sonlarında İmran Han, ordunun yönetiminde kimin etkili olacağını belirlemeye çalışırken askerin de gözünden düştü. 

İmran Han karşıtları
Navaz Şerif'in kızı Meryem, Benazir Butto'nun oğlu Bilavel ve İslam Ulema Camiası-Fazl (JUI-F) partisi lideri Mevlana Fazlurrahman, 2020 sonunda birlikte İmran Han karşıtı protesto gösterilerine katıldı (AFP)


Kaçınılmaz güvensizlik oyu

Verdiği vaatleri gerçekleştirmekten uzak kalarak artık ülkedeki kötü giden her şeyin sorumlusu olarak görülen Han, mart itibarıyla güvensizlik oyu teklifiyle mücadele etmek zorundaydı. 

Bütün engelleme çabalarına rağmen oylama yapıldı ve Pakistan yönetimindeki Han sayfası şimdilik kapandı. 220 milyonu aşkın kişinin yaşadığı nükleer güç Pakistan, şimdi sorunları başka bir yönetimle çözmeye çalışacak. 
 

Independent Türkçe, Arab News, Reuters

DAHA FAZLA HABER OKU