Suriye iç savaşıyla Türkiye'ye başlayan sığınmacı akını 11 yıldan beri farklı polemiklere konu olmayı sürdürüyor.
Son olarak Odatv yazarlarından emekli emniyet müdürü Feramuz Erdin, 26 Mart 2022 Cumartesi günü kaleme aldığı "Polisler iş arıyor: Suriyeliler polis mi olacak?" başlıklı yazısında şu iddiada bulunmuştu:
Hükümetin, kendi içinde bir mantığı olan ancak normalde akla mantığa uymayan mülteci politikasının bir sonraki aşamasının özellikle Suriye kökenli vatandaşlık sahiplerini polis yapmak olacağı artık açıkça beklenebilir. Burada hedeflenen sayının ne olduğu çok önemli ama bu sayı maalesef henüz kamuoyu ile paylaşılmış değil. Muhtemelen 'kültür ve lisan' uyumunu sağlamak mazereti adı altında Suriyeli polis istihdamına çok yakında başlanacaktır.
Erdin, sosyal medyada tartışma yaratan bu iddiasına İçişleri Bakanlığı'ndan gelen "Polis olmanın şartları bellidir" denilerek verilen yalanlamaya da 28 Mart 2022 Pazartesi günü "Ev alınarak T.C vatandaşı olunan ülkede Suriyeliler bal gibi polis olur" başlıklı yazısıyla cevap vererek iddiasını tekrarladı.
Mart 2022 verilerine göre Türkiye'deki Suriyeli sayısı 3 milyon 755 bin kişi. Bunların yaklaşık 194 bini Türk vatandaşı olmuş durumda.
Önemli bir kısmı kaçak olmakla birlikte 500 bin civarında Afganistan uyruklu kişinin Türkiye'de bulunduğu tahmin ediliyor.
Batı ülkelerinin azınlık gruplarına mensup polisleri de emniyet teşkilatında istihdam ederek, özellikle kendi toplumlarıyla alakalı sorunlarda onlardan faydalandığı biliniyor.
20 yaşında göçmen olarak gittiği ABD'de 10 yıl polislik yaptı
Bunun da etkisiyle farklı ülkelerin emniyet teşkilatlarında Türk kökenli polisler var.
ABD'de 10 yıl süreyle polislik yapan ve şu an 38 yaşında olan Erdal Kaya da bu kişilerden biri.
Adanalı ve polis babasının görevi nedeniyle çocukluğunu farklı illerde geçiren Kaya, 20 yaşında ABD'ye göç etti.
Polisliğe ilk defa 2007 yılında başvurdu. Üç başvurusu reddedildikten sonra 2011'de hedefine ulaştı.
10 yıllık meslek hayatının önemli bir bölümünü şehir, eyalet polisi olarak son iki yılını ise FBI'da görevli olarak sürdürdü.
Şu an ise ABD'de de özel sektörde danışmanlık yaparak ve taktik silah atış eğitmenliği vererek hayatına devam ediyor.
"Amerikalı Aynasız" adlı bir YouTube kanalı bulunan Kaya, burada deneyimlerini paylaşıyor.
Kaya ile ABD'deki tecrübesine dayanarak bir ülkede azınlık durumunda olan topluluklardan polis istihdamının faydalarına ve dezavantajlarına dair konuştuk.
"Gerçekten Türkiye'yi seviyorsa hizmet etme şansı verilmeli"
Kaya, öncelikli olarak "Suriyeli polis olur mu olmaz mı?" tartışmalarını kendi bakış açısıyla değerlendirdi.
Bu konuya iki açıdan bakmak gerektiğini belirten Kaya, "Bazıları aynı fikirde değil. Burada da aynı şekilde. Ben bir Türk olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne göçmen olarak gitmiş bir kişi olarak Amerika'da polislik anlamında en yüksek seviyelere çıkabildim" dedi.
Şimdi Türkiye'de bir Suriye sığınmacı gerçeği olduğunu ve ülkede milyonlarca Suriyelinin yaşadığını dile getiren Kaya, "İlk başta artılarından bahsedeceğim. Biz olaya sadece Suriyeli değil de yani bir insan olarak baksak. Yani kim olursa olsun önce insan olsun. Bir Suriyeli Türkiye'de yaşıyorsa gerçekten Türkiye'yi seviyorsa, Türk bayrağını seviyorsa, Türk halkını seviyorsa, Türkiye'ye bir katkıda bulunmak istiyorsa, Türk olmak istiyorsa neden bir Ahmet'e Mehmet'e göre daha kötü bir performans göstersin ki?" diye konuştu.
Eğer bir insan gerçekten ülkeyi seviyor ve o ülkeye hizmet vermek istiyorsa, onlara ülkeye hizmet verme fırsatı verilmesi gerektiğini savunan Kaya, "Düşüncem budur. Umarım birçok Türk insanı da böyle düşünür" ifadelerini kullandı.
"İnsanlar kendinden birisini gördüğü zaman daha yakın hissediyor"
Kaya, yabancı uyruklu polis görevlendirmenin faydalarını şu şekilde anlattı:
"Türkiye'de milyonlarca mülteci var. Olaya stratejik olarak baktığınız zaman şimdi örnek veriyorum. Ben ve sen birbirimizi tanımıyoruz. Japonya'da yürüyorum. Sen de yürüyorsun. Türkçe konuştuğumu duyuyorsun. Yakın hissetmiyor musun kendini? İnsanlar kendinden birisini gördüğü zaman daha yakın hissediyor. İnsanlar kendinden olan kişilere daha fazla güvenir. Genel anlamda bahsediyorum. Türkiye’de 4-5 milyon Suriyeli varsa bu ciddi bir popülasyon. İster istemez aralarında sorunlar da olacak. Kavga olacak, bilmem ne olacak, cinayet olacak? Polislerin müdahale etmesi gereken olaylar olacak. Orada bir Suriyeli polis, Suriyelilerin yaşadığı mahallelere gidip o insanlarla konuştuğu zaman biraz daha etkili olacaktır."
"Türkiye'de beş milyon Suriyeli varsa Suriyeli polislerin olaylara müdahalesi daha etkili olacaktır"
Kaya, ABD'de yaşadığı deneyimlerden bu konuda örnekler vererek sözlerini sürdürdü:
"Çünkü burada biz bunu Meksikalılarla defalarca kanıtlıyoruz yani. Amerika'da Meksikalılar o kadar çok ki değil zaten dil sorunu bayağı var. Ben kaç defa yaşadım. Olay yerine gidiyorum. Adam Meksikalı İngilizce bilmiyor. Telsizden 'Bana İspanyolca bilen polis gönderir misiniz?' diyor. Bizim öteki Meksikalı polis arkadaş geliyordu, olayı çözebiliyorduk. Dil ev kültür artısı var. Mesela mağdurlardan bilgi almak. Mağdur kendisinden birisi gelip onunla konuştuğu zaman daha fazla bilgi vermeye eğilimlidir diye düşünüyorum. Yani Türkiye'de beş milyon Suriyeli varsa bugün Suriyeli polislerin olması bence o olaylara müdahalelerde biraz daha etkili olacaktır. Bu genel anlamdaki artıları."
"Suriyeli polisleri sevmeyen milliyetçi Türkler olacak"
Kaya, ardından Suriyeli polis görevlendirme durumunda olası dezavantajlarına dair şu iddialarda bulundu:
"Suriyeli polisler sadece Suriyeli mahallelerine gidip polislik yapmayacak. Normal Türk mahallelerine de girecek. Burada bunu sevmeyen aşırı milliyetçi Türkler olacak. Sen kimsin muhabbetine girecek. Yani daha az saygı gösterilecek diye düşünüyorum. Çünkü bunu aynı zamanda burada kendimiz görüyoruz. Hatta bana söyleyen birkaç kişi oldu. Genelde insanlar benim Amerikalı olmadığımı bilmiyordu ama Hindistanlı, Meksikalı polislere ırkçı bir şekilde davranıldığını görüyordum. Bazı insanlardan, sen kimsin ya, git bana beyaz polis gönder falan gibi sözleri duyuyordum. Bu bence Türkiye'de de yüzde yüz olacak. Onu sevmeyen Türkler olacaktır."
"Caddelerde Türkçeyi bir Türk gibi konuşabilmelisin"
Kaya, yaşanabilecek bir dezavantajın da dile hakimiyet olduğunu belirtti. Bir Suriyelinin, Türk dilini Türk gibi konuşabilir duruma gelmesinin önemli olduğunu vurgulayarak, "Caddelerde Türkçeyi bir Türk gibi konuşabilmeli. Sonuçta telsizden konuşacak. Bizde Bosnalı bir polis arkadaş vardı. İşten çıkartmak zorunda kaldılar adamı. Adam nasıl mülakatı geçti bilmiyorum. İngilizce konuşamıyordu. Telsizde bir şeyler söylediğinde anlayamıyorduk. Ayrıca Türk kültürü ile Suriye kültürü birbirinden biraz farklı" ifadelerini kullandı.
"Suça müdahalede kendi toplumlarından da tepki gösteren olacaktır ama az"
"Azınlık mensubu polisler, kendi insanlarına müdahale ettiklerinde onlardan kendilerine ihanet etmekle suçlanmak gibi duygusal tepkilerle karşı karşıya kalıyorlar mı" sorusuna Kaya, "Diyen olacaktır ama o kadar değil. Bir sürü siyah polis arkadaşım var. Genelde Meksika ve siyahilerin mahallelerinde polislik yaptım. Uncle Tom diye bir şey var burada. O ne oluyor? Tom Amca. Sen siyah bir adamsın, bir köle olarak devlete, beyaz adama çalışıyorsun diyorlar" diye konuşarak cevap verdi.
Siyahilerin ağırlıkta yaşadıkları mahallelere gittiklerinde "Siyahi arkadaşlarına 'Sen beyazlara çalışıyorsun' diye bağırıldığını aktaran Kaya, "Ancak siyahi arkadaşımız tabii ki profesyonel. 'Sen birisini silahla vurdun. Ve bu bir suç. Ondan dolayı ben buradayım, ben işini yapmak zorundayım. Kim olursa olsun yani bu kabul edilecek bir davranış değil' diye cevaplıyordu. Dolayısıyla bu tür durumlar o kadar fazla değil. Genelde üniformadan nefret ediyor insanlar" şeklinde konuştu.
"Türkiye'nin bir standardı olmalı"
"Türkiye'ye, Suriyeli veya Afgan polis istihdam edilmesini tavsiye eder misiniz?" sorusuna Kaya'nın cevabı şöyle oldu:
| "Amerika Birleşik Devletleri'ne bir göçmen olarak geldim. Sadece polislik yapmadım burada. Çok yüksek seviyelere geldim. FBI özel ajanlığını yaptım. Devlet sırları bana verildi. Bunun seviyesini düşünün. Ben bir Müslüman, Türk göçmen olarak geldim. Neden bu bana verildi? Standartları, bir sürü eleme seviyeleri var. Kendini göstermek zorundasın. Güvenli birisin. Temiz bir kafan var yani. İyi bir kişiliğin var. Çalışkansın. Kültürü çok iyi biliyorsun. Dili çok iyi biliyorsun. Ya birçok şeyi, standardı geçiyorsun. Türkiye Cumhuriyeti'nin de bir standardı olmalı bu konuda. Bu standardın içerisinde Türk vatandaşı olmalı. Maalesef duyuyorum son zamanlarda Türk vatandaşlığı çok kolay veriliyormuş. O standartlar içerisinde öyle bir test edilmeli ki bu insanlar polislik konusunda gerçekten o Türk dilini, Türk kültürünü iyi kavrayan, iyi bilen, geçmişi tertemiz olan insanlar seçilmeli. Bunlara sahipse benim cevabım yüzde yüz evettir." |
"Suriyeli, Afganistanlı birisi polis Türk emniyet teşkilatında polislik yapabilmeli mi?" sorusuna "Cevabım gözü kapalı evet değil" diyen Kaya, "Çok göçmenler var burada. ABD'yi sevmiyor ya da umurunda değil. Hala kendi ülkesine bayağı bağlı. Tek amacı para yapmak, takılmak, daha iyi yaşamak. Bu şekilde yaşıyorsa orada Afganlı Suriyeli kesinlikle hayır. Tamam adam Suriye'de doğdu. Suriye'den nefret et demiyorum. Ama Türkiye sana böyle bir imkan sağladı, kucak açtıysa, sen bir Türk olmak istiyorsan, dilini, kültürünü geliştirmişsen, o ülkeye hizmet vermek istiyorsan, güzel bir geçmişin varsa, arkadaşların çalışan işte müdürlerin, komşuların falan tarafından bayağı sayılan, sevilen bir insansan neden sen Türkiye'de gelip benim yanımda polislik yapmayasın ki? Senin Ahmet'ten, Mehmet'ten, Özge'den Esra'dan ne farkın var ki? Benim için yok. Ben onu demek istiyorum. Kişilik önemli. Suriyeli değil de o kişiye odaklanmayı tercih ediyorum" değerlendirmesinde bulundu.
Kaya'dan uyarı: Dikkatli seçilmezlerse birçok Türk vatandaşı, başka uyruklu kişilerin onlara polislik yapmasını kabul etmez
Erdal Kaya, Zoom üzerinden yaptığımız görüşmenin ardından e-posta yoluyla ilettiği ve haberde yer vermemizi rica ettiği ek görüş de belirtti.
Konunun yanlış anlaşılmasını istemediğini belirten Kaya, "Altını çiziyorum. Cevabım sadece ve sadece Türk vatandaşı olan, Türkiye'yi kalpten seven, hizmet etmek isteyen, Türk bayrağını bayrağı olarak gören, akıllı, güzel karakterli, çevresindeki insanlar tarafından sayılan sevilen kişilere evettir" dedi.
Kaya'ya göre bu konu çok ince ve hassas bir mesele. Birçok Türk vatandaşı, başka bir ülke uyruğu olan kişilerin onlara polislik yapmasını, emir vermesini, gözaltına almasını, ceza yazmasını falan kabul etmez.
"O yüzden çok çok dikkatli bir şekilde seçilmeli bu kişiler" uyarısında bulunan Kaya, "Ben kendimden örnek vererek söylüyorum. Yoksa cevabım maalesef hayırdır. Öteki durumda Suriyeli bir polisin getireceği pozitif yanlar, getireceği negatif yanlardan çok daha az olacaktır" yorumunda bulundu.
"ABD'de yaşayan Türkler suça bulaşmıyor, genelde mağdur oluyor"
Suriyeli sığınmacıların polis olup olamayacağının ardından biraz da ABD'ye döndük.
Bu ülkede 250 bin kadar Türk yaşıyor. "ABD'de Türkler genelde hangi nedenlerden karakolluk oluyor?" sorusuna Kaya şu cevabı verdi:
Genelde Türk vatandaşları mağdur oluyor. Ben suçlu olarak mesela bir iki tane Türk vatandaşına ceza yazmıştım. Birinde bayağı tehlikeli araba kullanıyordu. Bir bayandı. Daha merhaba ben eyalet polisi Erdal Kaya demeden başladı bana bağırmaya. Ben de kendi kendime içimden 'Devam et, her bağırma da bir ceza yiyorsun' dedim. Ehliyetini verdiği zaman baktım ya Türk'müş. Oradan birkaç ceza yazmıştım. Benim Türk olduğumu hiç bilmedi o hiç.
Çete bölgesine giden Türk pizzacı soyuldu
Kaya başında geçen başka bir anısını ise şu şekilde anlattı:
"Bir defa da bir mağdurdu. Adam yeni gelmiş Türkiye'den. Geleli bir ay falan olmuştu. Pizza satıyordu. Neyin ne olduğunu bilmiyordu. Çetelerin olduğu bir yere gitmişti. Adamı gördüğüm zaman ne yapıyorsun burada dedim. Amerika’nın en tehlikeli yerlerinden biriydi. Oranın ortasında adam arabasıyla doğru düzgün İngilizce bilmeden pizza dağıtıyordu. Ve çeteler bunu alıp silahla soyuyorlar. Genelde o şekilde ama suçlu olarak şahsen hiçbir Türk'le karşılaşmadım."
"'Kavga sırasında seni öldüreceğim' dedi, ben de 'bugün değil' dedim”
Görevi sırasında tehlikeli olaylarla karşılaştığını da ifade eden Erdal Kaya, bir ihbar üzerine gittiği bir yerde karşısına çıkan bir suçlu ile yaşadığı bir ölüm kalım kavgasını anlatarak sözlerini tamamladı:
"Gittim bir tane siyahi arkadaş. Genç,18 yaşında. Bayağı atletik. Benim boyuma yakın bir boyda. Baktım bayağı kızmış. Tektim olay yerinde. Olayı anlamaya çalışırken bana saldırdı. Bir yumruk attı, burnum kırıldı. Kavga esnasında 'bugün öleceksin' dedi. Ben de ona 'bugün değil' dedim. En sonunda kazanabildim. Kavga, kameralar önündeydi. Kavga bitti. Yere düştük. Yerde ben bunu kontrol edebildim. O zamanlar dövüş sporları eğitimlerine aktif bir şekilde gidiyordum. Önce ortağım gidecekti olay yerine. O önce gitseydi büyük bir ihtimal onu öldürecekti. Çocuk, polisleri sevmiyordu. Bir sürü aramaları vardı. Amacı silahımı belimden alıp vurmaktı. Beni öldürmek istiyordu. Çünkü bu olay bittikten sonra hastaneye gittim. Çocuk da hastaneye kaldırıldı. Hastanede ifadesinde 'Polislerden nefret ediyorum, polisi öldürmek istiyordum. Şimdi yapmadım, bir gün yapacağım' demişti. Hapse girdi."
© The Independentturkish
