Savaş veya çatışma anında aracını, silahını terk ederek karşı tarafın eline geçmesine neden olan askerlere ne oluyor?

Rusya - Ukrayna savaşında iki taraf da birbirlerine ait birçok araç ve silahı ele geçiriyor. Kimi zaman araçların çalışır halde terk edildiği oluyor. Peki gerek savaşta gerekse terörle mücadelede silah, araç terki hangi şartlarda yapılıyor? Cezası ne?

Ukrayna ve Rusya arasında devam eden çatışmalarda tarafların en çok propagandasını yaptığı konuların başında karşı tarafa ait ele geçirilen silah ve araçlar oluyor.

Tank, zırhlı araç, kamyonlar, toplar hatta hava savunma sistemleri çoğu zaman hasarlı, kimi zaman ise sağlam bir şekilde ele geçiriliyor.

Özellikle Rus ordusuna ait çok sayıda tank, zırhlı araç şu ana kadar ya tahrip edildi ya da Ukrayna ordusunun eline geçti.

Kış koşullarında çamur ile ağırlaşan araziye saplanıp kalan birçok aracın kimi zaman sağlam bir şekilde terk edildiği görülüyor.

Savaşlarda tarafların birbirlerine ait silah ve mühimmatı ele geçirmesi olağan bir olay.

Bu sadece ülkeler arası savaşlarda değil iç çatışmalar, isyanlarda ve terör olaylarında da olabiliyor.

Terörle mücadele sırasında zaman zaman baskın ve pusu gibi ani gelişen durumlarda kimi ferdi silahların PKK'lıların eline geçebildiği durumlar yaşandı.

Gerek savaş gerekse terörle mücadele sırasında karşı tarafın eline geçen silah, araçlarla ilgili olarak bunları kullanan ve yaşanan olaydan sağ kurtulan personel hakkında bir işlem yapılıyor mu?

ahmetkoç.jpg
Ahmet Koç / Fotoğraf: Independent Türkçe

 

"İdari soruşturma açılıp, kasıt var mı bakılır"

Emekli askeri hakim Ahmet Koç, öncelikle silah kaybının ardından idari bir soruşturma açıldığını söyledi. 

Açılan soruşturmada bir kasıt olup olmadığına bakıldığını aktaran Koç, "Kasıt yoksa zorunluluktan dolayı silah veya araç terk edildiyse takipsizlik verilir, kaybedilen araç veya silah envanterden düşülür. Ancak kasıt var ise dava açılır" dedi.

Yabancı ülkelerde de benzer uygulamaların olduğunu söyleyen Koç, "Sarıkamış bölgesinde görev yaparken NATO'nun bir tatbikatı kapsamında ABD'lilerin bir tankı uçuruma yuvarlandı. Bırakıp gittiler. Zorunluluktan kaynaklanan bir kayıpsa yapacak bir şey yok" şeklinde konuştu.

murataltay.jpg
Murat Altay / Fotoğraf: Independent Türkçe

 

"Üç yıl hapis cezası var"

Emekli astsubay olan ve halen ağırlıklı olarak askeri davalara bakan avukat Murat Altay ise silah kaybı hali Askeri Ceza Kanunu'nun 137. maddesinde düzenlendiğini hatırlattı. Altay, ilgili maddede "Vazife veya hizmette tekasül dolayısıyla bir gemi veya tayyarenin veya esliha (silah) ve harp malzemesinden birinin mühimce hasara uğramasına sebep olan üç seneye kadar hapsolunur" ifadelerinin yer aldığını aktardı. 

terkedilenşilka.jpg
Rus askerlerinin bıraktığı Şilka zırhlı araç / Fotoğraf: Twitter

 

"Terörle mücadelede silah kaybı mutlaka soruşturma konusu yapılır"

Altay da Koç gibi bu tür durumlarda öncelikle "kasıt" olup olmadığına bakıldığını vurguladı. 

Yapılan inceleme sonunda kasıt olmadığı, mecburiyetten silahın ya da aracın bırakıldığının anlaşılması halinde dava konusu yapılmayacağına işaret eden Altay, terörle mücadelede silah kaybının mutlaka soruşturma konusu yapılarak olayın gelişimine göre karar verildiğini ancak bu tür durumlarda önceliğin insan hayatının korunması olduğunu kaydetti.

 

mithatışık.jpg
Mithat Işık / Fotoğraf: Independent Türkçe

 

"Ferdi silahların mümkün olduğunca bırakılmaması lazım"

1974 yılındaki Kıbrıs Barış Harekatı'na katılan ve uzun yıllar boyunca terörle mücadelede bulunan eski Özel Kuvvetler Alay Komutanı Mithat Işık da öncelikle Ukrayna'daki Rus ordusunun araç kayıplarına değindi.

Sağlam görünen birçok aracın bir arıza veya çamura saplandığı için terk edildiğine dikkati çeken Işık, şöyle konuştu:

Ferdi silahların mümkün olduğunca bırakılmaması gerekir. Ama zırhlı araçlarda durum farklı. Zırhlı araçlar bir konvoy halinde ilerler. Şayet o sırada konvoy bir saldırıya uğrar, bazı araçlar vurulursa ve araçlar o an kaçacak yer yoksa personelin güvenliği için bir süreliğine araç terk edilerek uygun bir yerde mevzilenilebilir. Ama saldırı durursa bir an önce araca dönülmelidir.

ukraynatankı.jpg
Terk edilen bir Ukrayna tankı / Fotoğraf: Twitter

 

"Zorunlu olduğuna emin olunursa işlem dava açılmaz"

Işık da silah, araç terkinde önce olayı anlatan bir raporlamanın yapıldığını ve bu raporlamaya göre soruşturma başlatılabileceğini kaydederek, "Öncelikle zorunlu olup olmadığına bakılır. Zorunlu olduğuna emin olunursa dava açılmaz. Yoksa her önüne gelen ilk sıkıştığında aracı terk eder kaçar. Burada belirleyici olan alınan disiplinde" değerlendirmesinde bulundu.

"Araç veya silah terki oradaki komutanın inisiyatifinde"

Işık, araç terk kararının çoğu zaman anlık gelişen bir durum olduğu için o an orada bulunan komutanın da inisiyatifinde olduğunu da kaydetti.

Işık ancak zaman var ise de üstlere bilgi verilerek onlardan gelecek cevaba göre de hareket edilmesi gerektiğini de söyledi.

Terörle mücadelede de benzer bir durumun olduğunu hatırlatan Işık, "Bazen ani bir baskın anında asker silahından uzak olabiliyor ve canını kurtarmak için çekilmesi gerektiğinden silah ele geçebiliyor. Burada da olayın gelişimine göre hareket edilir" diyerek sözlerini tamamladı.

 

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU