Sözcü yazarı Çiğdem Toker, Meclis’ten geçen Nükleer Düzenleme Kanunu kapsamında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na (EPKD) elektrik üretim fiyatlarına müdahale yetkisi verildiğini söyledi.

Toker, bugünkü “AKP’den elektriğin alım fiyatına narh” başlıklı köşe yazısında hafta sonu TBMM’den geçen kanunda önemli bir değişiklik olduğunu vurguladı.

Yazısında “narh” kelimesinin anlamını “ihtiyaç maddeleri için sabit bir fiyat belirlemek anlamına geliyor” şeklinde açıklayan Toker, şunları söyledi:

Elektrik Piyasası Kanunu'nun 17. maddesine eklenen fıkrayla EPDK'ya, üretim fiyatlarına müdahale yetkisi verildi. Kurum, elektrik üretiminin girdisi olan doğalgaz, kömür, rüzgar, güneş kaynaklarının maliyetini değerlendirerek, ‘destekleme bedeli' belirleyecek.

“Amaç, arz güvenliği ve tüketiciyi korumak”

Yeni sistem şöyle çalışacak: EPDK piyasalara bakacak. Elektrik enerjisi üretiminin girdisi olan emtia (kömür, gaz vd) fiyatlarında, maliyetler arasındaki farklar, ‘makul'u aşarsa altı ayı geçmemek üzere, destekleme bedeli belirleyebilecek. Üretim maliyeti düşük üreticiden karşılanacak bu bedel, üretim maliyeti yüksek üretici için kullanılacak.

“Meclis'te maddeye eklenen yeni düzenlemenin gerekçesi, üstü örtülü itiraf gibi” diye devam eden Toker, şu ifadeleri kullandı:

YEKDEM mekanizmasındaki teşvik ve fiyatlarla  aslında bir kesime fazla kazandırıldığı kabul edilmişe benziyor. Buyurun: ‘Hidrolik, rüzgar, güneş, jeotermal, yerli kömür, ithal kömür ve doğalgaz gibi birbirinden farklı kaynaklar vasıtasıyla aynı miktarda elektrik enerjisi üretilmesi için katlanılan maliyetler, birbirinden oldukça farklılık gösterebilmektedir. Maliyet farklılıkları birbirine yakın olduğu dönemlerde piyasada sıkıntı oluşturmazken, üretim kaynak maliyetleri arasındaki farklarda yaşanan artışlar, serbest piyasa fiyatlarında makulün üstünde artışa neden olmuştur.'

“Gerçek sebep çıldırtan faturalar”

Asıl sebep, elektrik faturalarıyla birlikte vatandaşın da çıldıracak hale gelmesi. Ve bu tablonun ekonomideki krizle birlikte AKP'deki iktidar krizini de derinleştirmesi. Ancak iktidar, bu çıplak gerçeği kendi medyasında, Rusya'nın Ukrayna savaşıyla birlikte artan enerji fiyatlarına çözüm olarak sunmaya başladı bile. Elektrik fatura artışında kendi yanlış politikalarının, imtiyazlı şirketlere sağlanan ölçüsüz teşviklerin, faiz inadının rolü yokmuş da tek sorumlu ‘kökü dışarıda enerji fiyatlarıymış' gibi.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle tırmanan enerji fiyatlarının ‘içeriye' yansımaması tabii ki düşünülemez ama bu savaş, asli neden değil, Türkiye'deki enerji fiyat krizinde ‘bardağı taşıran damla' işlevi görüyor. Her şeyi unutalım da o korkunç zamlı tarifelerin yeni yıla girerken ilan edildiği de unutulacak yani öyle mi? Rusya işgalinden iki ay önce yani. Kimse saf değil.

“Bakan bir gün önce şirketlere söyledi”

EPDK'ya verilen, üretim fiyatlarına müdahale yetkisi, yasaya eklenmeden bir gün önce çevrimiçi bir toplantıda konuşulmuştu. Enerji Bakanı Fatih Dönmez, cuma günü Enerji Üreticileri Derneği (EÜD) ile bir araya geldi. (Gama, Enerjisa, Zorlu, Limak, Akkuyu Nükleer, Borusan, Alarko, İçtaş'ın aralarında yer aldığı yaklaşık 60 büyük üretici şirketten söz ediyoruz.) Fatih Dönmez Şirketler kaygılarını anlatmış. Son indirimden hoşnut değillermiş. Çevrimiçi toplantıda Bakan Dönmez'in ‘tavan fiyat' getirilme hazırlığından söz ettiğini öğrendik. (Narha benzettiğimiz tavan fiyatın enerji sektöründeki kavramsal karşılığı, ‘price cap') Ne var ki, enerji şirketleri yanlış buldukları bu karara o gün tepki göstermiş. Böyle bir kararın ciddi sonuçlar doğuracağı kesin görünüyor.

Sözcü, Independent Türkçe