Yüksek zam ve vergiler, vatandaşı sahte içkiye yönlendiriyor… "Artan fiyatlar ve yılbaşı talebi sahte içki üreticilerinin iştahını kabarttı"

Bir hafta içinde 10 ilde 43 kişi sahte içkiden öldü. Her yılbaşı öncesi sahte içkiden kaynaklı ölümlerde artış görülüyor. Bunun nedenlerini ve alkol zehirlenmelerinin belirtilerini konunun uzmanlarına sorduk

Son yıllarda özellikle yılbaşına doğru sahte içki kaynaklı ölümlerde artış görülüyor.

Bu yıl da benzer bir durum yaşanıyor. İstanbul Valiliği'nin açıklamasına göre 46 kişinin sahte içki zehirlenmesi şüphesiyle hastanelere başvurdu. 11'i yabancı 22 kişinin hayatını kaybetti. 5'i yabancı 16 kişinin hayati tehlikeleri olduğu ve tedavileri sürüyor. 8 kişi de taburcu edildi.

Ölüm vakaları İstanbul'da yaşananlardan ibaret değil. Sahte içki nedeniyle 10 Aralık'tan bu yana İstanbul'un da arasında olduğu 10 ilde 43 kişi hayatını kaybetti.

 

eroldündar.jpg
Erol Dündar / Fotoğraf: Independent Türkçe

 

"Artan fiyatlar ve yılbaşı talebi sahte içki üreticilerinin iştahını kabarttı"

Yılbaşına doğru sahte içki kaynaklı ölümlerin artmasının nedenleri nedir?

Tekel Bayiileri Yardımlaşma Derneği Başkanı Erol Dündar'a göre, bu her yılbaşında yaşanan sorunlardan biri.

"Yılbaşı gecesi artan talep sahte alkol üreticilerinin iştahını kabartıyor" diyen Dündar, "Yasal yollardan üretilen alkolün fiyatlarının yüksek ve erişiminin zor olması ayrıca akşam 22.00'dan sonra satışının yasak olmasından dolayı bu sahte alkol üreticilerini, kalpazanların da iştahını kabartıyor. Her yılbaşı piyasaya gereğinden fazla sahte alkol sürülüyor. Bundan kaynaklı olarak vakalar artış gösteriyor. Normalde yıl içinde de bu vakalar yaşanıyor ama zamana yayıldığı için basında gündeme gelmiyor" diye konuştu. 

sahtealkol.jpg
Her yıl sahte içkiden çok sayıda kişi ölüyor / Fotoğraf: acilcalisanlar.com

 

"Bu fiyat politikası devam ederse ölüm artışları devam edecek"

Dündar sahte içkiden yaşım kaybı olaylarının artabileceğini dile getirerek şöyle devam etti:

"Devlet, bu fiyat politikasıyla devam ederse maalesef bu ölüm artışları devam edecek. Denetimler yetersiz. Yasal tüketim ürünlerini satan bayiler üzerindeki bu baskılar maalesef kaçak ve internet üzerinden yapılan satışlara uygulanmıyor. Akşam 22.00’dan sonra bir tane alkollü içecek satan yasal bayiye 73 bin 320 lira ceza kesilirken merdiven altında ve internette çok rahat bir şekilde kaçak alkollerin satışının yapıldığı bir dönemde bunların üzerinde yeterli denetim ve baskı yapılmıyor." 

kaçakiçki.jpg
Alkol fiyatlarındaki artış sahte içki üretimini de tetikliyor / Fotoğraf: AA

 

"ÖTV'nin artması sahte içki üretimini artırıyor"

Dündar'a göre ölümlerin önüne geçmenin birinci yolu öncelikle devletin alkolden aldığı Özel Tüketim Vergisi'nin (ÖTV) düşürmesinden ve uyguladığı fiyat politikasından vazgeçmesinden geçiyor. 

Dündar, bu konudaki görüşünü şu şekilde gerekçelendirdi:

"Devlet vergi kaybına uğruyor bu şekilde. Sayıştay'ın 2018 yılındaki raporuna göre sahte içkiden dolayı devletin sadece o günün parasıyla uğradığı vergi kaybı 1,5 katrilyon. Alkolün ÖTV'sini arttırarak daha fazla vergi elde edilmiyor. Tam tersine kayıp kaçak alkolün önü açılıyor. ÖTV düşürülürse insanlar sağlıklı, yasal ürüne daha makul fiyata ulaşacağından bu ölümler de düşecektir. İnsanlar ucuz olan bir şeyin sahtesini yapmaya çalışmayacaktır." 

"Tanıdığınız, yasal bayiden alışveriş yapın"

"Vatandaşlar neye dikkat etmeli, kendilerini nasıl korumalılar?" sorusuna Dündar, bilinen ama en güvenli çözüm yolunu söyleyerek cevap verdi:

Birincisi kendi sağlıklarının her şeyden önemli olduğunu düşünerek böyle bir şey tüketmek istiyorlarsa da normal, ruhsatlı tekel bayilerinden özellikle dernekle logolarının olduğu bayilerden alışveriş yapmaları. Buralarda kesinlikle sahte alkol ve içkiye rastlanmaz. O nedenle bildikleri tanıdıkları tekel bayisinden alışveriş yapmalarını öneriyoruz

hamidhancı1.jpg
Prof. Dr. Hamid Hancı / Fotoğraf: ankaenstitusu.com

 

"Sahte rakılarda ucuz diye etil alkol yerine metil alkol kullanılıyor"

Alkol zehirlenmelerine ne neden oluyor? Bu zehirlenmelerin belirtileri nelerdir?

Bu soruları 13 Ekim 2020 günü yaptığımız haberde Ankara Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. Nevzat Artık ile Adli Bilimciler Derneği Başkanı Prof. Dr. Hamid Hancı'ya sormuştuk. Çünkü yine o günlerde 4 günde 34 kişi sahte içki nedeniyle yaşamını yitirmişti.

Ülkemizde alkol üretimi için Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan üretim izni almanın zorunlu olduğunu hatırlatan Hancı, tüketicilerin bandrolu olmayan, açık, ucuz alkol ve rakıları satın almamalarının çok önemli olduğunu, çünkü sahte alkol üreticilerinin etil alkol yerine ucuzluğu nedeni ile metil alkol kullanmakta olduklarını söyledi.

nevzatartık.jpg
Prof. Dr. Nevzat Artık / Fotoğraf: AA

 

Boğma rakılar da riskli

Sahte rakı ve votkadaki metil alkolün gözleri kör ederek insanın kısa sürede ölümüne neden olabileceğini söyleyen Prof. Dr. Artık da sözlerini şöyle sürdürdü:

Sahte rakı dışında Anadolu'da "boğma rakı" olarak adlandırılan ev yapımı rakının da halk sağlığı açısından çok riskli olduğu bilinmelidir. Çünkü uygun olmayan işlemle üretilen ve damıtılan rakı veya herhangi bir damıtık içkide yüksek miktarda "metil alkol" kalmaktadır. Metil alkol; kalp ve kas zayıflaması, kramp, titreme nöbeti, görme zayıflıkları, körlük ve görme sinirlerinde iltihaplanmalar oluşmaktadır. Bazen derhal ölüme bile sebebiyet vermektedir. Bu normal damıtma işleminde yapılan hata ile ortaya çıkan bir durumdur.

"Öldürücü doz 50-75 gram ama 11,5 gram bile yeterli"

Artık, metil alkol için öldürücü doz 50-75 gram olmakla birlikte, ölüm olaylarının 11,5 gram metil alkol de bile görülebileceğini belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:

"Metil alkol vücutta önce formaldehit ve sonra formik aside dönüşmekte ve zehirlenmeye neden olmaktadır. Bu nedenle tüketicilerin bandrolsuz içki tüketmemeleri, rakı ve votka gibi içkileri orijinal şişesinde istemeleri ve çok ucuza satılan alkolleri tüketmemeleri yaşamları için çok önemlidir."

"Sahte rakıyı kimse bakarak ayırt edemez"

"Sahte rakıyı bakarak anlayabilir miyiz?" sorusuna Hancı'nın verdiği cevap "Hayır" 

"Sahte rakıyı kimse bakarak ayırt edemez" diyen Hancı, "Bu amaçla geliştirilmiş analiz aygıtları (HPLC veya GC) kullanılmaktadır. Ayrıca Tarım ve Orman Bakanlığı sahte alkol denetimi için denetim sayısını artırmalıdır" dedi.

"Alkol yerine dezenfektan ve metil alkol karışımı kullanıldı"

Hancı ve Artık, son zehirlenme olayında alkol yerine dezenfektan ve metil alkol karışımı kullanıldığının söylendiğini belirterek, "Bilinçsiz tüketiciler, ucuz alkol alırken yaşamlarını kaybetmişlerdir" ifadelerini kullandı. 

kaçakiçkiüretimi.jpg
Operasyon sonucu ortaya çıkarılan bir kaçak içki üretim merkezi / Fotoğraf: AA

 

Zehirlenme belirtileri 12 saate kadar çıkmayabilir

Zehirlenmelerin sorumlusu olarak görülen metil alkollün özellikleriyle ilgili Hancı, şu bilgileri verdi:

- Odunun damıtılmasıyla elde edilir.

- Sanayideki çözücülerde (solvent) kullanılır.

- Birçok üründe bulunur

- Zehirlenme belirtileri 12.-18. saate kadar çıkmayabilir.

- Etanolle birlikte alınırsa, belirtilerin görülmesi gecikebilir.

alkolzehirlenmesi.jpg
Alkol zehirlenmelerinin şiddetli karın ağrısı da var / Fotoğraf: Twitter

 

Alkol zehirlenmesi nasıl anlaşılır, işte belirtileri

Prof. Dr. Artık da "Zehirlenme belirtileri nedir?" sorusuna şu cevabı verdi:

- Başlıca belirtiler görme bozuklukları, karın ağrısı, bulantı-kusma, baş ağrısı, baş dönmesi, nöbetler,

- Olguların yüzde 50’sinde görme bozuklukları

- Çift, bulanık, görme keskinliğinde azalma ve önde karlı alan varmış gibi görme ve görme alanında azalma, körlük.

- Saldırgan, asabi hareketler

- Ayakta duramamak

- Bağırarak konuşmak

- Doğru ve sağlıklı düşünememe, hareket edememe, araç kullanamama

- Yorgun hissetme

- Göz ve mimikler de aşırı hareketlilik

- Yüzde kızarıklık

- Nöbet yaşama

- Baş ağrısı ve baş dönmesi

- Duyularda azalma

- Derin uyumak ve koma görülebilir

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU