İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Suriye’de İsrailli casus Eli Cohen’in kalıntılarının aranmasıyla ilgili ‘dramatik bir gelişme’ olduğunu ifade eden haberi teyit etmesinin ardından geri adım atarak bu haberi yalanladı. Siyasi kaynaklar, Netanyahu’nun yalanlama hamlesinin sızdırılan bilginin gizli kalması hususunda anlaştığı Rusya’nın tepkisinden kaynaklandığını belirttiler. Kaynaklar, “Rus yönetimin meselenin İsrail seçimlerinden önce Netanyahu’ya bir hediye olarak ilan edilmesini kabul ettiğini ancak bu adımı prosedürlerin tamamlanması ve Şam yönetiminin onaylamasının ardından atacağını bildirdiğini, dolayısıyla da Cohen’in kalıntılarıyla ilgili sızdırılan bilginin Moskova’yı zor duruma soktuğunu ve oldukça rahatsız ettiğini” aktardılar.
İsrail'in Yafa kentinden yayın yapan Fransızca devlet kanalı i24News, Pazartesi akşamı aktardığı haberde “Son olarak Suriye’de bulunan ve İsrailli casus Eli Cohen’e ait olduğu düşünülen bir eşya teslim edildi. Bu eşya, 1965 yılında Şam Meydanı'nda idam edilen ve gömüldüğü yeri bilinmeyen casus Cohen'in kalıntılarının aranmasında dramatik bir gelişmeye öncülük etti” ifadelerini kullandı. Kanalın haberinde ismi açıklanmayan Suriye hükümetinden bir kaynak, “Bu eşya bir belge veya Cohen’in elbiselerinden bir kalıntı olabilir. İsrail bu eşyayı, Şam’daki Yermuk Kampı’nda casusun kalıntılarını arayan Rusya’dan teslim aldı” dedi. Kanal, konuyla ilgili detaya girmezken, daha fazla kanıt elde edilmesi amacıyla eşya üzerinde analiz yapıldığını aktardı. Kanala konuşan Suriyeli kaynak ise Suriye iç savaşında Esed rejimine destek veren Rusya ile Suriye yönetiminin, Cohen’in kalıntılarına dair bilgileri paylaşmanın karşılığında neyi talep edecekleri hususunda anlaşmazlık yaşadıklarını söyledi.
Netanyahu, Kanal’ın konuyla ilgili haberinde, “Cohen’in kalıntılarını arama çalışmaları sürüyor” dedi ancak Cohen’e ait olduğu düşünülen eşya ile ilgili yorum yapmadı. Netanyahu, arama çalışmalarında bir gelişme olup olmadığına dair soruya, “Bu doğru ancak sadece bu kadarını söyleyebilirim” diye yanıt verdi. Netanyahu, konuşmasının devamında, ülke sınırları dışında hayatını kaybeden, kaybolan ve alıkonulan tüm İsrail askerlerini ülkeye geri getirme yükümlülüğünü vurgulayarak, Cohen’in aranmasıyla ilgili yeni gelişmenin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile sağlam ilişkileri sayesinde olduğunu belirtti ve bu ilişkileri övdü.
Ancak Netanyahu’nun ofisi daha sonra yayınladığı yazılı açıklamada, Cohen’e ait bir eşya bulunduğuna ilişkin haberleri ‘yalan’ diye niteledi. Fakat Netanyahu kanala verdiği röportaj sırasında bunu yalanlamamıştı. Görünüşe göre Rusların yapılan habere kızması, Netanyahu’yu geri adım atmak zorunda bıraktı. Tel Aviv’deki siyasi kaynaklar ise haberin sızdırılması ve ardından yalanlanmasının, Netanyahu’nun seçim oyunlarından birisi olduğunu ve onun, deneyimsiz ve adı bilinmeyen rakiplerinin aksine Rusya Devlet Başkanı ve diğer dünya liderleriyle dostluk kuran küresel bir figür gibi görünmeyi istediği görüşünü dile getirdiler.
Cohen’in ailesi de başlangıçta yorum yapmayı reddederken, haberin geniş yankı bulmasının ardından Cohen’in kızı Sophie Ben-Dor, “Netanyahu aileyi arama çalışmaları hakkında bilgilendirmedi” diyerek, Başbakan’ın bunu medya organları üzerinden ilan etmesini eleştirdi. Sophie, “Bunun seçimden önce siyasi bir hile olup olmadığı hakkında hiçbir fikrim yok” dedi. Sophie’nin açıklaması, siyasi kaynakların görüşüyle aynı izlenimi veriyor.
Eli Cohen, servetini Latin Amerika’da oluşturan Suriyeli bir iş insanı görüntüsü altında 1950’lerin sonlarında Suriye’ye yerleştirilen bir İsrail vatandaşı olarak biliniyor. Cohen, üst düzey yetkililerle şaşırtıcı ilişkiler kurdu ve neredeyse bakanları atayacak düzeye geldi. Çok sayıda tehlikeli askeri sırlara ulaştı ve bu bilgiler 1967 Savaşı’nda başarısızlıkta etkili oldu. Cohen’in bilinmeyen bir yere defnedildiği söyleniyor. Ancak İsrail ve Rusya’nın yürüttüğü incelemeler, Cohen’in Yermuk Kampı’na defnedildiği kanaatini oluşturdu.
Nitekim Rusya, 1982’deki 2. Lübnan Savaşı’nda kaybolan İsrail askeri Zachary Baumel'in kalıntılarının bulunmasına yardımcı olmuş ve Nisan 2019’da cesedi İsrail’e teslim etmişti. Rusya aynı şekilde geçen ay Suriye sınırını geçtiği için tutuklanan İsrailli bir genç kızın İsrail’e iade edilmesine yardımcı olmuştu.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Şarku'l Avsat
