Tikran Kamiran Yusuf, IŞİD örgütü militanları Irak'ın kuzeyindeki köyünü kuşatarak sakinlerini tutukladığında ve babası, erkek kardeşi, dedesi ve halası da dahil yüzlerce kişiyi öldürdüğünde henüz 15 yaşındaydı. Yusuf, yaklaşık 7 yıl sonra babasının ve IŞİD tarafından toplu mezarlara atılan 103 Ezidinin kalıntılarını defnetmek için Irak’ın kuzeyindeki Sincar ilçesindeki Koço köyüne döndü. Toplu mezarlıklardan çıkarılan cesetlerin kimlikleri DNA örnekleriyle tespit edildi.
Ancak Ağustos 2014’te yaşanan katliamın anıları, şu an 22 yaşında olan ve Almanya'da yaşayan Yusuf’un peşini bırakmadı. Yusuf, Reuters'a yaptığı açıklamada "Yaşadığım en acı an beni babamdan ayırdıkları zamandı. Bu onu son görüşümdü” dedi. Kalan akrabaları henüz tespit edilmeyen Yusuf, "Onları 7 yıl sonra öldürüldükleri yere defnetmek bizim için çok şey ifade ediyor" ifadesini kullandı.
Saldırılarında 3 binden fazla kadını öldüren IŞİD 7 bin kadını da esir aldı. 550 bin kişiden oluşan azınlığın çoğunu Irak'ın kuzeyinde bulunan atalarının evlerinden uzaklaştırdı. Irak'ta terör örgütü IŞİD'ın işlediği suçları soruşturan Birleşmiş Milletler ekibi Mart 2019'dan bu yana Sincar'da 80'den fazla toplu mezarı ortaya çıkardı. Şu ana kadar 104 cesedin DNA örnekleri incelendi..
BM ekibinin lideri Kerim Han yaptığı açıklamada, "Bölgedeki toplu mezar sayısından IŞİD’ın kontrol ettiği alanın boyutunu görebilirsiniz" dedi.
IŞİD’ın pençesinde geçirdiği bir buçuk yıl boyunca çeşitli bölgelerde yaşayan Yusuf, Musul'da canlı kalkan olarak kullanıldığını aktardı. Yusuf, "Bize Ezidileri öldürmenin caiz olduğunu dayatılar. Fikirlerimizi şekillendirmek için çalıştılar" diye konuştu.
Yusuf açıklamasında, söz konusu dönem ABD liderliğindeki Koalisyon’un Irak'ın kuzeyinde, militanların çoğunlukta olduğu bölgeyi giderek daha fazla bombalamasıyla öldürülmekten veya grup için savaşmaya zorlanmaktan endişe ettiğini söyledi. 2016'nın başlarında annesi ve kız kardeşi ile Irak Kürdistanı’na kaçan Yusuf, “Başlangıçta çok zordu. Psikolojik olarak kafam karışmıştı. Kendime IŞİD’ın bana öğrettiği şeyi unutmamam gerektiğini tekrarlıyordum” dedi.
Yusuf, annesi ve kız kardeşi ile bir yıl önce, Irak dışında IŞİD esaretinden kurtulan Ezidilerin tedavisi ve rehabilitasyonu amacıyla kurulmuş kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Air Bridge Irak’ın yardımıyla Almanya'ya sığındı.
Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih ve Başbakan Mustafa el-Kazımi 4 Şubat'ta, halen terk edilmiş ve harabe olan Koço'da, gömülmeden önce kimliği tespit edilen 104 Ezidi kurbanın cenazesine katıldı. IŞİD esaretinden kurtulan Ezidi kadınlar yasası (tazminat yasası), Irak Parlamentosu’nun onayını bekliyor. Ancak yasa, Yusuf gibi örgütün eline düşen erkekleri ve gençleri kapsamıyor.
Ezidiler, çektikleri acıların soykırım olarak yasal düzeyde tanınması da dahil olmak üzere daha fazlasını talep ediyor. Kerim Han açıklamasında şunları söyledi:
"Irak'ta hakimlerin IŞİD’ın eylemlerinin soykırım, insanlığa karşı suç veya savaş suçu oluşturduğuna karar vermesine olanak tanıyan hiçbir yasal yapı yok. Sonuç olarak Irak'ta terör örgütü IŞİD'ın işlediği suçları soruşturan BM ekibi, faillerin mahkemeye sevk edilmesi ve yargılanması için delil sağlıyor.”
IŞİD’ın bölgeden çıkarılmasından bu yana Sincar’da yaşayanların yaklaşık yüzde 30'u geri döndü. Ancak bölgede siyasi istikrarsızlık ve temel hizmetlerde eksiklik devam ediyor.
Çoğu dul kalan diğer Yezidi kadınların bulunduğu Koço'da, babasının mezarının başında duran Yusuf topluluğun adaletten başka bir şey istemediğini vurguladı. Yusuf açıklamasında "Dünyanın Irak'ta acı çeken bir azınlık olduğunu görmesini istiyoruz. Dünyanın bizi tıpkı herkes gibi hakları olan insanlar olarak görmesini talep ediyoruz" ifadelerini kullandı.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Şarku'l Avsat
