Bu konuyu konuşurken hep “güler misin, ağlar mısın” duygusunu yaşarım. Hele bir de körlerin oy kullanma meselesini düşününce “Gel de tepen atmasın” duygusuna geçiş yapıveriyorum. Bunların hiçbirini yaşamak zorunda olmadığımızın, insanoğlunun kendi kendine yaptığı kötülüğü başkasının yapamayacağının da oldukça farkındayım. Haksız mıyım, buyrun siz karar verin.
Hatırlayalım, İstanbul seçimleri oldu. Seçimlerle ilgili birçok yönden itiraz oldu. Fakat seçimlerin en kesin iptal sebebi ne olur biliyor musunuz? Şu anda her iki aday arasındaki fark 13.729 ve bundan bir fazla sayıda zihinsel engelli oy kullanmışsa tartışmasız, direk seçimler iptal olur. Bu seçimlerde de, daha önceki yıllardaki seçimlerde de, hep bu sebeple iptaller oldu. Peki zihinsel engelliler kimdir ve seçimleri iptal ettirecek kadar bunların oy kullanmasının zararı nedir?
Zihinsel engelliler halk arasında “saf”, “geri zekâlı”, “deli”, “kafadan gariban” gibi ifadelerle tarif edilen kişiler. Neredeyse hiçbirinin kimseye herhangi bir zararı yoktur. Hile, sahtekârlık, üç kağıt falan bilmezler ve yapamazlar. Yalan dolan işlerini yapmaya kapasiteleri müsait değildir. Sevdiğini karşılıksız ve menfaatsiz severler. Nadiren de olsa hoşlanmadıkları kişiler varsa, sezgisel sebeplerle hoşlanmıyorlardır. Eminim sizler de zihinsel engellilerin hoşlanmadıkları o kişilerden çoğunlukla hazzetmezsiniz. Zaman zaman “keşke herkes zihinsel engelli olsa da güvende olsak” dediğim oluyor. “Saldırgan” dedikleri kişiler ise ilave psikeatrik sorunu da olan kişilerdir. İlaçları düzenli verildiği müddetçe saldırgan da olmazlar. Bunlara pek sık rastlamayız. Sayıları azdır.
Zihinsel engellilerin oy kullanmalarını sakıncalı görenlerin temel gerekçesi şu: Bunlar iyiyle kötüyü ayıramazlar. O yüzden de yanlış kişilerin iktidara gelmesine sebep olabilirler. Yanlış anlaşılmasın zihinsel engelliler oy kullandıklarında da herkes gibi YSK’nın seçime girmelerinde sakınca görmediği aday ve partilere oy vermek zorundadırlar. Gidip oy pusulasından başka birine oy verme şansları yok zaten. Tabii insanın aklına şu soru geliveriyor: Madem bu pusuladaki parti ve adaylar arasında sakıncalılar var, niye seçime sokuyorsun; sakıncalı adaylar yoksa eğer zihinsel engellinin seçmesinde ne mahsur görüyorsun?
Tamam, bunu anladık - hak vermesek de. İyi de madem zihinsel engelli vatandaşlar oy kullanınca kullandığı oy iptal edilecekti peki neden oy kullandırılmasına müsaade edildi? İşte zurnanın zırt dediği yer burası. Sandık başkanı ve görevlileri oy kullanmaya gelen seçmenin zihinsel engelli olup olmadıklarını nasıl anlayabilirler? Anlayamıyorlar, anlayamazlar da. Görüntü olarak zihinsel engellilerin çoğu zaten herkes gibi görünüyor. Oy kullanmaya gelen kişinin zihinsel engelli olup olmadığı anlaşılmadığı sürece de hiçbir seçimin iptal edilip edilmeyeceği kesinleşemez. Kim aradaki farktan bir fazla zihinsel engellinin oy kullandığını ispatlarsa seçimi iptal ettirir. Komplo teorisi yazmak istemem ama bunların organizasyonu da pekâlâ mümkündür.
Gelelim, “Mevcut şartlarda oy kullanmadan önce bir kişinin zihinsel engelli olup olmadığı teknik olarak belirlenebilir mi?” sorusuna. Bir kişinin böyle bir engeli olduğuna dair raporu olanları veya mahkeme kararıyla vasi tayin edilmişleri devletin kayıtlarından bulmak mümkündür. Şu anda her tür engel grubundan, birçok rapor almamış kişi var. Ya bunların durumu ne olacak? Eğer bizim amacımız onların oy kullanmalarını engellemekse, belgesi olmayan engelli vatandaşların oy kullanma hakkını engelleme şansınız yok. O zaman şöyle bir anlam çıkıyor: Esasen zihinsel engelli olmak oy kullanmaya mania teşkil etmez, zihinsel olduğuna dair rapor almak oy kullanmaya engeldir. Bunun da kanunda bir karşılığı yok.
Yani raporu olmayan iki zihinsel engelli, oy kullandıktan sonra hastaneye sevk edilmesi sonucunda, zihinsel engelli olduğunun anlaşıldığını varsayalım. Aradaki fark da 1 olsun. Oysaki bu kişilerin engeli oy kullandıklarında da vardı… Ne olacak şimdi? Seçimler mecburen iptal. Raporlu veya vasi tayin edilmiş engelli vatandaşlar oy kullanmasalar da kusura bakmayın, o seçimlerin iptal edilmeyeceğinin garantisi yok.
Bu işin garantili iki çözümü var: Biri, bırakın zihinsel engelliler de oylarını rahat rahat kullansınlar. Korkmaya gerek yok, yalancılar, dolandırıcılar, düzenbazlar, kalpazanlar, ahlaksızlar, sahtekarlar bile oy kullanınca bu ülke batmıyorsa, bunların hiçbirine aklı ermeyen zihinsel engellilerin oy kullanmasıyla hiç batmaz. Eğer yine de zihinsel engellilerin oy kullanmaları istenmiyorsa geriye tek çare kalıyor: Oy kullanmaya gelen herkes, 65 yaş üstü vatandaşların aldığı gibi, son 24 saatte alacakları bir sağlam raporuyla oy kullanmaya gelmeliler.
Takdir kamuoyumuzun.
© The Independentturkish
