Hapse at! Olmadı mı zehirle! O da olmaz ise öldür!
Vladimir Putin döneminde eski KGB geleneği FSB'ye (Federal Güvenlik Servisi) devredilmiş, yurt içi ve dışı muhalifler takibe alınmıştır.
Tehditle veya başka şekilde susturulamayan muhalif gazeteci veya siyasetçiler başta işsiz bırakılmış, daha sonra çeşitli suçlamalarla mahkemelerde hükmedebilmiş, hata akıl hastanelerine kapatılmışlardır.
Bütün bunlar muhalif Aleksandr Navalnıy'nin zehirlenerek komaya girmesi ile bütün dünya basınında da haber olunca tekrar gündeme geldi.
20 Ağustos'ta Sibirya'daki Omsk'tan Moskova'ya uçarken fenalaşan Aleksandr'ı uçaktan indirip acilen ilk yardıma aldılar.
Akabinde hemen zehirlendiği hakkında haberler yayıldı. Sibirya hastanesindeki doktorlar 24 Ağustos'ta hayatını kurtardıklarını ve herhangi bir zehir izine rastlamadıklarını belirttiler.
Ancak Almanya'daki Charite Berlin Hastanesi doktorları Navalnıy'in açıkça şaibeli Sovyet sinir zehiri Noviçok gurubuna ait bir zehire maruz kaldığını bildirdiler.
Bunun üzerine Kanzlerin (Başbakan) Merkel ve Dışişleri Bakanı Maas olayın sorgulanmasını talep ettiler.
44 yaşındaki Navalnıy, 2018 seçimlerinde Putin'e karşı aday olmak istemiş; ancak seçim kurulu, hakkında mahkûmiyet kararı olduğu gerekçesiyle adaylığını reddetmişti.
Yıllardır Kremlin karşıtı pek çok protestonun öncüsü olan ve defalarca gözaltına alınan Navalnıy'nın internette her perşembe akşam canlı yayınladığı programı, gündeme getirdiği yolsuzluk iddiaları ile yankı yaratıyordu.
Şimdi tarihe bir yolculuk yapalım.
Tutuklanan muhalifler ve gazeteciler
2020 Mart ayında 64 yaşındaki GULAG tarihçisi Yuri Dmitriyev tutuklandı, haziran ayında hakkında 15 yıl hapis cezası istendi.
On yıllarca, diktatör Josef Stalin döneminde katledilip toplu mezarlara atılanları inceleyen bu tarihçinin suçu ne idi?
Stalin'in ülkede tekrar popüler hale getirilmesine bir engel olarak mı görüldü?
Diğer yankı yaratan bir tutuklama ise Rusya Uzay Ajansı (Roskosmos) Başkanı Dmitriy Rogozin'in danışmanı, eski gazeteci İvan Safronov'un "vatan hainliği" suçlamasıyla gözaltına alınması oldu.
Kendisi NATO'ya bilgi aktarmak ve vatana ihanetle suçlanıyor ve 12 ila 20 yıl hapis cezası isteniyor.
Sürgün edilen Mihail Hodorovski'nin "Açık Rusya Demokrasi Harekâtı" ileri gelen üyesi Mihail Pivavorov tutuklandı. Dernekle ilgili dokuz suçlama dosyası varmış.
6 Temmuz 2020'de mahkeme Svetlana Rokopyeva'yı "terörizmi desteklemede" suçlu buldu. 500 bin ruble (7 bin dolar) ceza ödemeye mahkûm etti. Rusya şartlarına göre hayli yüksek bir meblağ.
Rusya'da son 23 yılda en az 21 gazeteci ağır hapse çarptırıldı.
Suikastlar
- Temmuz 2003'te gizemli bir hastalıkla ölen Yuri Şçekoçihin 1999'da "Novoya Gazeta" binasına yapılan bombalı saldırıyı inceliyordu.
- Aynı Yuri Şçekoçihin gibi bombalama olayını inceleyip arkasında Putin hükümetinin olduğuna inanan Sergey Yuşenkov 2003 yılında evinin önünde kurşunlanarak öldürüldü.
- 2006 yılında bir Londra otelinde eski KGB ajansı Alexander Litvinenko çay içerken zehirlenmişti. Çayına polonium-210 zehrini FSB ajansları Lugovoi ve Kovtun'un koydukları anlaşıldı. Litvinenko üç hafta içinde ıstırap çekip sonunda öldü. FSB'den ayrıldıktan sonra Putin'i ve gizli servisi sorgulamaya başlamış, 1999 bombalamasında kurumu suçlamıştı.
- 8 Ekim 2006'da tanınmış "Novoya Gazeta" muhabiri Anna Politkovskaya, Moskova'da evinin asansöründe başına kuşun sıkılmış şekilde bulundu. "Putin'in Rusyası" adlı eserinde Kremlin liderini ülkeyi polis devletine çevirmekle suçlamıştı. Ayrıca Çeçenistan'daki yolsuzlukları gündeme getiriyordu.
- 15 Temmuz 2009'da gazeteci Natalia Estemirova evinin önünden kaçırılmış, vücuduna ve kafasına birkaç defa ateş edilmiş, ormanlık bir alana atılmıştı. Çeçenistan savaşı esnasında Rus ve Çeçen militanları arasında kalan sivil halkın çektiklerini ve çeşitli yolsuzluklar üzerine yazıyordu.
- 2009 Ocak ayında insan hakları avukatı Stanislav Markelov ve "Novoya Gazeta" muhabiri Anastasia Baburova Moskova'da Kremlin önünde silahlı saldırıya uğrayarak öldürüldüler. Markelov Rus ordusuna karşı sivil Çeçenlerin haklarını koruyordu.
- 10 Kasım 2012'de 2005'ten beri yurtdışında Putin'i tenkit eden Aleksandr Perepilçinıy, 44 yaşında Londra'da apartmandan düşerek öldü.
- 2013 yılında Rus milyarder Boris Berezovsky, kapalı banyosunda ölü bulundu. Ölümünü, bir zamanlar iş birliği yaptığı Putin'le arasının bozulmasına ve onu suçlamasına bağlayanlar var.
- Şubat 2015'te Sovyet sonrası siyasi yıldız dönüşen, genç reformcu, Yeltsin döneminde bir süre Başbakan Yardımcılığı da yapan Boris Nemtsov sırtından dört defa vurularak öldürüldü. Kendisi mitingler düzenliyor ve gençler arasında çok tutuluyordu. 2011 parlamento seçimlerine resmi yolsuzluk yapıldığını yazdı ve Putin aleyhine gösteriler düzenlemişti. Öldürülmeden önce de sıkça tutuklanmakta idi.
- 23 Ekim 2017'de Moskova'da tanınmış muhalif gazeteci Tatyana Felgengauer, ciddi bir bıçaklı saldırıya uğramış ve tesadüfen hayatta kalmıştı.
- 4 Temmuz 2020'de Avusturya'da Viyana civarındaki Gerasdorf kasabasında yaşana 43 yaşındaki Çeçen sığınmacı Mumihan Umarov suikasta kurban gitti. Bir müddet önce polisten koruma istemişti. Son yıllarda Türkiye'de bazı Çeçenler aynı şekilde suikasta kurban gitmişlerdi.
Yukarıdaki birkaç örnekten de Rusya içinde veya dışında Putin'i tenkit etmenin tehlikeli olduğu anlaşılıyor.
Dünyada bir hayli ülke, benzer metotlar kullanarak muhalefeti ve halkın hür fikir beyan etmesini engelliyor.
Belarus'daki başkanlık seçimine hile karıştırdığı şüphelenilen Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun sarayına elinde Kalaşnikof marka tüfeği ile gelmesi muhalefete aba altından sopa gösterme değil mi?
Anlaşılan demokrasinin yeterince benimsenmediği ülkelerde liderler iktidarı hiçbir şekilde bırakmak istemiyorlar ve bunun için her yol mubah oluyor.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
