Habertürk TV Ankara Temsilcisi Bülent Aydemir pandeminin ‘kırmızı kitap’ olarak bilinen Milli Güvenlik Siyaset Belgesi’ne ilk olarak 2010’da girdiği, 2019’da da bir güncelleme yapıldığını yazdı.

Aydemir, haberturk.com’da yayımlanan yazısında “Pandemi, Milli Güvenlik Siyaset Belgesi'ne (MGSB) 2010 tarihli güncellemede girmişti ve alt belgelerde, ulusal güvenlik eylem planlarında salgınla nasıl mücadele edileceğinin detayları yer almıştı” bilgisini paylaştı ve şunları söyledi:

MGSB, geçen yıl sonunda tekrar güncellendi. Belgede, Suriye'nin kuzeyinden gelen tehdit algısı güçlendirildi ve bölgedeki devlet altı yapılanmalara verilen dış desteğe dikkat çekildi. MGSB, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Güvenlik Mimarisi'ne uygun hale getirildi.

Koronavirüs Pandemisiyle birlikte, acaba MGSB'de ve ulusal eylem planlarında bir değişiklik yapıldı mı diye merak edip yetkililere sordum ve şu yanıtı aldım:

13 Nisan 2019 tarihli Cumhurbaşkanlığı kararnamesine bakın. Türkiye'nin salgınlarla ilgili ne tür hazırlıklar yaptığını orada göreceksiniz. Türkiye, buna hazırlıklıydı. 80 milyonluk bir ülkeden söz ediyoruz. İnşallah etkilenme oranı düşük kalır ve virüs kısa sürede kontrol altına alınır. Ancak Türkiye genelinde il il planlamalar yapıldı.

Yazısında 13 Nisan 2019 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla "Küresel Grip Salgını (Pandemi)" başlıklı genelgeyi hatırlatan Aydemir, şöyle devam etti:

Genelgede, İnfluenza (grip) virüslerinin yol açtığı küresel çapta salgınların yeni tipte virüslerden kaynaklı enfeksiyonlara yol açabildiği belirtilerek, nüfusun büyük çoğunluğunu etkileme ihtimalinin bulunduğu vurgulanıyor.

 Genelgede, kamu kurum ve kuruluşlarının alması gereken önlemler şöyle sıralanıyor:

- Sağlık Bakanlığı koordinasyonunda hazırlanan ve bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının pandemiye yönelik görev ve sorumluluklarının belirtildiği, "Pandemik İnfluenza Ulusal Hazırlık Planı" www.grip.gov.tr adresinde yayımlanacak. Konu ile ilgili ayrıntılı bilgilendirmeler ve güncel duyurular bu adresten düzenli olarak yapılacak.

- Pandemi sırasında yapılacak çalışmaların belirlenmesi ve pandeminin toplumdaki etkisinin azaltılması amacıyla valiliklerin koordinasyonunda, planda belirtilen usûl ve esaslara uygun olarak, "Pandemik İnfluenza İl Hazırlık ve Faaliyet Planı" hazırlanacak, sekretarya il sağlık müdürlüklerinde yürütülecek.

- Küresel bir grip salgınında hizmet sunumunun aksamaması amacıyla il sağlık müdürlükleri ile işbirliği içinde pandemi hazırlık çalışmaları yapılarak hastaneler ve tedavi merkezlerinin yanı sıra, kamu kurumlarında da sağlık hizmeti verilebilmesi için ilde ihtiyaç duyulan ek hizmet, birim, alan, araç ve malzemelerin tedariki ile bunların hizmete sunulması planlanacak.

- Kamu kurum ve kuruluşlarının bilgilendirilmesi amacıyla merkezde Sağlık Bakanlığı, illerde ise valiliklerin koordinasyonunda il sağlık müdürlükleri tarafından bilgilendirme ve işbirliği toplantıları düzenlenecek, uygulamalar Sağlık Bakanlığı'nca takip edilecek.

Aydemir, Pandemik İnfluenza Ulusal Hazırlık Planı’nın 208 sayfadan oluştuğunu ve tüm illere faaliyet planı hazırlamaları için görev verildiğini belirterek belgede yer alan bilgileri alıntıladı:

Pandeminin Evreleri; Evre 1-3: Nadir insan enfeksiyonu, Evre 4: İnsandan insana bulaş, Evre 5-6: İnsanlar arasında yaygın enfeksiyon, Pik Sonrası: Tekrar olasılığı, Pandemi Sonrası: Mevsimsel düzeyde hastalık aktivitesi. 

Eylem Planı'nda toplumsal-ekonomik yaşamın sürdürülebilirliğinin sağlanmasına yönelik tedbirler, pandemi tatbikatları, laboratuvar testleri, izolasyon, pandemide görevli halk sağlığı laboratuvarları ve bunların hazırlıkları, riskli grupların belirlenmesi ve bunlara yönelik çalışmalar, aşı geliştirme ve aşılama süreçleri, göçmen politikaları ve göçmenlere yönelik çalışmalar gibi birçok başlıkta faaliyetler yer alıyor.

Bunlar yeterli mi? Değil. Daha yapacak çok iş var. Dediğim gibi bu salgın da gelip geçecek ve Türkiye, kendi meselelerine, bu meselelerin çözümlerine odaklanacak. Ülkenin önünde çözüm bekleyen yığınla sorun var...

Kırmızı kitap nedir?

Kamuoyunda ‘Kırmızı kitap’ olarak bilinen belgenin gerçek adı Milli Güvenlik Siyaset Belgesi.

“Devletin gizli anayasası” olarak nitelendirilen belge Milli Güvenlik Kurulu tarafından hazırlanıyor.

Kırmızı kitap hakkında detaylı bilgi ilk defa 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın Başbakanlık görevini yürüttüğü sırada müsteşar olarak görev yapan Hasan Celal Güzel tarafından verilmişti.

“Bakanlara verilmez çünkü devletin asıl sahibi bürokrasidir”

Güzel, 2003 tarihinde verdiği bir söyleşide şunları söylemişti:

Bu, anayasa büyüklüğünde kabı kırmızı olan 'Milli Siyaset Belgesi'dir. Bu kitabı devlete ancak müsteşar olduktan sonra görürsünüz. Kırmızı Kitap bakanlara verilmez, müsteşarlara verilir. Çünkü devletin asıl sahibi bürokrasidir, bakanlar değildir. Bakanlar, idare edilmesi gereken çocuklardır. Ben bakan olup da kırmızı kitaptan haberdar olana pek rastlamadım. Bu kitap MGK'da son haline getirilir. Başbakanlık müsteşarı olduktan sonra bir MİT mensubu geldi bana. Evvela arkadaki odaya kozmik evrakı saklamam için koca bir kasa koydular. Sonra da ilk kozmik evrak olarak kırmızı kitabı getirdiler.

Güzel, açıklamalarına şöyle devam etmişti:

Bu kitap gerektiğinde 'gizli anayasa' gibi kullanılıyor ve engelleyici oluyor. 'Milli Siyaset Belgesi'nin falanca maddesine uymuyor' denildiğinde, o kanun veya kararname çıkarılamıyor. Yani ikinci bir anayasa olarak Demokles'in kılıcı gibi üzerinizde sallanıyor.

Kitabın iç ve dış tehditler olmak üzere iki bölümden oluştuğu, yıllar içerisinde içeriğin birçok kez güncellendiği ifade edilmiştiş.

haberturk.com, Independent Türkçe