NYT: Koronavirüs Çin’in salgını başlarda örtbas etmesi nedeniyle yayıldı

Hastalığın ilk görüldüğü sıralarda çalıştığı hastanenin karantinaya alındığını duyuran Çinli doktorun hemen sorguya çekildiği ve yaptığı uyarının “yasadışı davranış” teşkil ettiğine dair bir açıklamayı zorla imzaladığı iddia edildi

Çin'in birçok bölgesinde hayat salgından olumsuz etkilenirken halk hastalıktan maske takarak korunmaya çalışıyor (AFP)

New York Times gazetesi, Pekin yönetiminin Çin’den başlayarak çok sayıda ülkeye yayılan koronavirüs salgınının ilk aşamalarında sergilediği tavrın sağlık krizinin bu aşamaya gelmesinde etkisi olduğunu öne sürdü.

“Yeni koronavirüs yayılırken Çin’in eski alışkanlıkları mücadeleyi geciktirdi” başlıklı haberde, Çinli yetkililerin kritik dönüm noktalarında meseleyi gizlemeye çalıştığı ileri sürüldü.

Habere göre adı konmmamış gizemli hastalığın 7 kişiyi etkilediği hastanede görev yapan doktor Li Wenliang, 30 Aralık 2019’da online sohbet grubunda yazdığı mesajla tıp fakültesinden arkadaşlarını uyararak acil servisin karantinaya alındığını belirtti.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Bu mesaja yanıt verenlerden biri, 2002’de Çin’de ortaya çıkan ve yaklaşık 800 kişinin ölümüne neden olan salgına gönderme yaparak “Çok korkutucu. SARS geri mi geliyor?” diye sordu.

Daha sonra adı koronavirüsün doğum yeri olarak anılacak Vuhan’da sağlık kurumu yetkilileri o gece yarısı Dr. Li’den gelmesini emrederek neden böyle bir bilgiyi paylaştığına dair izahat istedi. Üç gün sonrasındaysa polis, Çinli doktora yaptığı uyarının “yasadışı bir davranış” teşkil ettiğine dair bir açıklamayı zorla imzalattı.

Li’nin mesajının sohbet grubu dışında yayılmasıyla birlikte yetkililer anlatılanları kontrol altında tutma gayretine girdi. Polis salgınla ilgili dedikodu yaymakla suçladığı 8 kişinin soruşturulduğunu duyurdu.

Ancak bahsi geçen hastalık SARS değil ona benzer bir salgının habercisiydi: Koronavirüs adını alacak hastalık Vuhan’dan çıkıp önce Çin’in diğer bölgelerine, sonra da dünyaya yayılarak 300’den fazla kişinin ölümüne neden olacaktı.

 

 

New York Times’ın haberinde “(Çin) hükümetinin salgını başlangıçta ele alış şekli, virüsün dirençli seviyeye ulaşmasına kapı araladı. Kritik anlarda, yetkililer halkın telaşa kapılmasından ve siyasi utançtan kaçınmak için büyüyen krize açıkça karşı koyma öncesinde meseleyi gizli tutmayı seçti” ifadelerine yer verildi.

Kent sakinleri, doktorlar ve yetkililerle yapılan 20’den fazla görüşmenin yanı sıra Çin medyasında yer alan haberler ve hükümetin açıklamalarına bakıldığında aralık ayının başlarında ilk semptomların ortaya çıkışıyla yönetimin Vuhan’a giriş-çıkışları kapatma kararı arasında kritik öneme sahip 7 haftalık bir süre geçtiği belirtildi. 

"11 milyon Vuhanlı habersiz bırakıldı"

“Bu süre zarfında yetkililer doktorları ve tehlikeyi haber veren diğer kişileri susturdu, krizin tehlikelerini halka önemsiz gösterdi ve kendilerini koruması gereken 11 milyon şehir sakinini meseleden habersiz bıraktı” ifadelerinin yer aldığı haberde, yetkililerin virüsün yayıldığı söylenen bir gıda pazarını kapattığı ancak yabani hayvan ticaretini kapsamlı bir şekilde durdurmadığı öne sürüldü.

Haberde şu ifadeler yer aldı:

Yerel yetkililer ocak ayında yapacakları yıllık kongreye hazırlanırken siyasi nedenlerden ötürü meseleyi halka duyurma konusunda kısmen isteksiz davrandılar. Hatta vaka sayısı hızla artarken bile daha fazla enfeksiyon görülmesinin ihtimal dahilinde olmadığını defalarca dile getirdiler.

Halk sağlığı uzmanlarına göre Çinli yurttaşları uyarmada daha istekli hareket edilmemesi nedeniyle Pekin hükümeti hastalığın salgına dönüşmesini engellemek için elindeki en büyük fırsatlardan birini kaçırdı.

Dış İlişkiler Konseyi’nde Çin araştırmaları uzmanı Yanzhong Huang, “Bu bir eylemsizlik meselesidir. Vuhan Sağlık Müdürlüğü halkı bu tehdit konusunda uyarmak için hiçbir eylemde bulunmadı” dedi.

Habere göre ilk vaka aralık ayının başlarında görüldü ancak yetkililer 20 Aralık’ta harekete geçtiğinde hastalık zaten mücadele etmesi güç bir tehdit haline gelmişti.

Çin'de Ulusal Sağlık Komisyonu’ndan yapılan açıklamaya göre ülke geneline yayılan Hubey eyaleti merkezli 2019-nCoV salgınında ölü sayısı 304'e, salgından etkilenenlerin sayısıysa 2 bin 110'u ağır olmak üzere 14 bin 380'e çıktı.

Salgından etkilenme durumu şüpheli olanların sayısı 19 bin 544 olurken, enfekte vakalarla temasa geçtikleri gerekçesiyle müşahede altına alınanların sayısı 137 bin 594 kişiye ulaştı. Ayrıca bugüne kadar iyileşerek taburcu edilen kişilerin sayısı 328'e çıktı.

 

Independent Türkçe, New York Times, AA

DAHA FAZLA HABER OKU