Türkiye’nin birçok kentinde Çin’in Doğu Türkistan'da uzun yıllardır asimilasyon ve yıldırma politikaları yürüttüğü, Müslüman Uygurların hak ihlaline maruz kaldığı gerekçesiyle eylem yapıldı.

 İHH İnsani Yardım Vakfı, birçok STK’nın desteğiyle İstanbul’da ve Türkiye'nin farklı şehirlerinde  meşalelerle sessiz bir yürüyüş ve basın açıklaması gerçekleştirdi.

İstanbul'daki eylemde Doğu Türkistanlılar için Fatih Camisi'nden Beyazıt Meydanı'na kadar yürüyüş yapıldı.

Fatih Camisi'nin avlusunda toplanan kalabalık, "Kardeşini öldüren sessizliğindir" yazılı pankart açarak, ellerindeki meşaleler ile Türk ve Doğu Türkistan bayraklarıyla yürüyüşe geçti.

Beyazıt Meydanı'na kadar yürüyen grup, burada tekbirler getirerek, "Doğu Türkistan yalnız değildir", "Zalimler elbet hesap verecek" ve "Müslüman uyuma kardeşine sahip çık" sloganları attı.

İHH İnsani Yardım Vakfı Genel Başkanı Bülent Yıldırım, burada yaptığı konuşmada, Doğu Türkistan'ı yalnız bırakmadıkları için kalabalığa teşekkür etti.Yıldırım, "Bugün tüm Türkiye'de Doğu Türkistan mitingleri yapıldı. Kürt kardeşlerimizin yaşadığı illerde de yapıldı, bu eylemler. Yaşasın İslam kardeşliği. Türk dünyasına çağrım var. Neden sahip çıkmıyorsunuz Doğu Türkistan'a? Ey Arap dünyası, siz neden Doğu Türkistan için bir araya gelmiyorsunuz? Ey İslamcılar, Kemalistler, Ülkücüler. Bir konuda birleşelim. Toplumsal barışı sağlayalım. Doğu Türkistan için bunu yapalım."

TÜGVA Genel Başkanı Enes Eminoğlu da bu birlikteliklerinin daim olmasını dileyerek, "Bugün baktığımız zaman tüm dünyada akan kan Müslüman kanı. Eğer biz Allah yolunda, Resulullah yolunda ilerlersek bu akan kanlar duracak." dedi.

Anadolu Gençlik Derneği İstanbul Şube Başkanı Yunus Genç ise "Doğu Türkistanlı kardeşlerimiz için tek vücut olmak adına buradayız. Selam, hidayete tabi olanlara. Selam biz kardeşiz diyenlere." ifadelerini kullandı.

Siyer Vakfı Kurucusu Muhammet Emin Yıldırım: “Hepimiz burada mazlumun yanında olup zalime karşı olma noktasında buradayız. Söze çok gerek yok. Tüm dünyaya söz söyleyen sizlersiniz... Biz Müslümanız. Hiçbir zaman zalimin yanında yer almadık. Mazlumlara kurtuluş adına buradan Rabb’imize duamızı ortaya koyuyoruz. Son nefesimize kadar kim olursa olsun mazlumdan yana olacağımızı haykırmaya devam edeceğiz.” 

Program, Ömer Döngeloğlu’nun Doğu Türkistan için ettiği duanın ardından son buldu

 

Ege Bölgesi'ndeki birçok şehirde sivil toplum kuruluşları, Çin'in Doğu Türkistan'daki uygulamalarını protesto etti.

"Sessiz Çığlık" adı altında yapılan yürüyüşte çeşitli sloganlar atıldı. Gruplar, "Doğu Türkistan'a özgürlük" yazılı pankart ile Türk ve Doğu Türkistan bayrakları taşıdı.

İzmir’de yapılan eylemde grup adına açıklama yapan İHH yetkilisi Halit Çelik, Doğu Türkistan'da uzun yıllardır asimilasyon ve yıldırma politikaları yürütüldüğünü, Müslüman Uygurların hak ihlaline maruz kaldığını söyledi.

Çelik, Türkiye'nin dört bir yanından Çin yönetimine çağrıda bulunduklarını vurgulayarak, "İnsan hakları örgütlerini, İHH'yı serbest bırakın ve Doğu Türkistan'a girelim. Zulüm iddialarının doğru olup olmadığını görelim. Zulüm yok ise tüm dünyaya ilan edelim. Talebimiz, çağrımız budur. Çin'e bunu söylüyoruz. Uluslararası örgütlere de Çin'e baskı yapması konusunda çağrı yapıyoruz" dedi.

Denizli

Denizli'de de İHH İnsani Yardım Derneği öncülüğünde İlim Yayma Cemiyeti, Hak-İş, Anadolu Gençlik Derneği Denizli şubeleri ile Denizli Gönüllü Teşekküller Platformu gösteri düzenlendi.

 

Vergi Dairesi önünde toplanan vatandaşlar, 15 Temmuz Delikliçınar Şehitler Meydanı'na kadar sloganlar attı. Doğu Türkistan'daki insanların maruz kaldığı hak ihlallerine dikkati çeken grup, bir süre elleriyle ağızlarını kapatarak yürüdü.

Denizli İHH Başkanı Hasan Ali Solak, uzun yıllardır asimilasyon ve yıldırma politikaları yürütülen Doğu Türkistan'ın tüm dünya gündeminden saklandığını, Müslüman Uygurların her türlü hak ihlaline maruz bırakıldığını belirtti.

Manisa

Kentteki çeşitli sivil toplum kuruluşlarının oluşturduğu Manisa Sivil Dayanışma Platformu (MASİDAP) üyeleri, Emekliler Parkı'nda buluşup, ellerinde taşıdıkları bayrak, pankart, döviz ve meşalelerle 15 Temmuz Demokrasi Meydanı'na kadar yürüdü.

Burada basın açıklamasını okuyan İHH Manisa İnsani Yardım Derneği Başkanı Mehmet Turhan, Çin Komünist Partisi hükümetinin bütün Uygurları "suçlu" olarak kabul ettiğini, din ve geleneklerine bağlı Uygurları terörist olarak gördüğünü, haklarını ihlal ettiğini ifade etti.

 

Pek çok Uygur'un toplama kamplarında insanlık dışı muamelelerle karşılaştığını anlatan Turhan, ayrıca komünist rejimin Uygurların kendi inançlarını değiştirmeye ve ideolojisine boyun eğmeye zorladığını vurguladı.

Aydın

İHH Aydın İnsani Yardım Derneği öncülüğünde Bey Camisi önünde toplanan vatandaşlar, "Zulme dur de" yazılı pankartla Kent Meydanı'na kadar yürüdü.

Burada konuşma yapan İHH gönüllüsü Erdal Verir, Çin'in yaptığı zulmü en sert dille kınadıklarını söyledi.

Kütahya

Kütahya'da da çeşitli sivil toplum kuruluşları, Çin yönetimince Doğu Türkistan'daki Uygur Türklerine yönelik insan hakları ihlallerini "Sessiz Çığlık" eylemiyle protesto etti.

Yatsı namazının ardından Ulu Cami önünde toplanan grup, üzerinde "Doğu Türkistan'da zulme dur de" ve "Doğu Türkistan için ses ver" yazılı dövizlerle Cumhuriyet Caddesi'ndeki Karagöz Camisi'nin önüne kadar yürüdü.

Burada grup adına açıklama yapan İHH Kütahya İnsani Yardım Derneği Başkanı Mustafa Yenipazar, Türkiye'nin geçmişte olduğu gibi bugün de tüm dünyanın vicdanı olmaya devam ettiğini, mazlumların yanında yer aldığını belirtti.

Çin'in kendi yasaları ve taraf olduğu uluslararası antlaşmalara aykırı olan politik eğitim kamplarını hemen kapatmalarını istediklerini kaydeden derneğin yönetim kurulu üyesi Murat Aydoğdu da STK’ların taleplerini içeren metni okudu.

Kentteki birçok sivil toplum kuruluşu ile siyasi parti temsilcilerinin destek verdiği etkinlik, Doğu Türkistan'daki Müslümanlar için dua edilmesinin ardından sona erdi.

Uşak

Uşak'ta da belediye önünde toplanan vatandaşlar, ellerindeki pankart ve dövizlerle İsmetpaşa Caddesi'nden 15 Temmuz Şehitleri Meydanı'na kadar yürüdü.

Burada basın açıklaması yapan İHH Uşak Üniversitesi Gençlik Kolları Başkanı Ahmet Salih Işıktaş, ülkelerin Çin'in uyguladığı asimile politikalarına sissiz kaldığını dile getirdi.

Çin'in yüz binlerce Uygur Türk'ünü kamplara kapattığını, binlerce insanın işkenceler sonucu yaşamını yitirdiğini savunan Işıktaş, bu zulme son vermek için herkese görev düştüğünü söyledi.

Yalova’da 4 partiden Çin'e kınama

Yeniden Refah Partisi, CHP, İYİ Parti ve BBP, Yalova'da Cevdet Aydın Parkı’nda yaptıkları ortak açıklama ile Çin hükumetinin Doğu Türkistan’daki uygulamalarına tepki gösterdi.

Yeniden Refah Partisi Yalova İl Başkanlığı’nın çağrısı üzerine CHP, İYİ Parti ve BBP Cevdet Aydın Parkı’nda bir araya geldi.

Cuma namazı sonrasında gerçekleşen ortak basın açıklamasında Çin’in Doğu Türkistan’daki Türkleri sistematik olarak işkenceye ve baskıya tabi tuttuğu dile getirildi.

Çorum’da boykot çağrısı

Çorum’da, Doğu Türkistan’daki zulümler kınanırken, Çin malı ürünlere boykot çağrısı yapıldı.

 

Independent Türkçe, Ajanslar