ABD'nin Suudi Arabistan'a satacağı F-35'lerin İsrail'in elindekilerle aynı teknolojiye sahip olmayacağı iddia ediliyor.
ABD Başkanı Donald Trump ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, salı günü Beyaz Saray'da bir araya gelmişti.
Trump, Riyad yönetimine F-35 satışını onayladıklarını duyurmuş, bunların İsrail'in elindeki F-35'lerle aynı teknolojiye sahip olacağını söylemişti.
Ancak Reuters'ın haberinde, ABD'nin Suudi Arabistan'a satacağı savaş jetlerinin daha alt seviyede olacağı ileri sürülüyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Mitchell Havacılık ve Uzay Araştırmaları Enstitüsü'nün direktörü Douglas Birkey'e göre, beşinci nesil F-35'ler için geliştirilen havadan havaya füze sistemi AIM-260 Joint Advanced Tactical Missile'ı (JATM) Suudi Arabistan'a satılmayabilir.
En az 200 kilometre menzile sahip JATM, F-35'ler için üretilen en hassas füze sistemlerinden biri. 2024'te üretilen bu sistemin İsrail'e sunulması öngörülüyor.
Haberde, ABD'nin imtiyazıyla İsrail ordusunun elindeki F-35'leri modifiye edebildiğine de dikkat çekiliyor. İsrail'in kendi geliştirdiği silah ya da anti-radar sistemlerini ABD'nin onayına gerek duymadan savaş jetlerine entegre edebildiği aktarılıyor.
Bunlara ek olarak İsrail Hava Kuvvetleri'nde halihazırda iki F-35 filosu bulunduğuna işaret ediliyor. Tel Aviv yönetimi üçüncü filoyu da sipariş etti. Diğer yandan Suudi Arabistan ise tedariki birkaç yıl sürecek iki F-35 filosuna sahip olacak.
İsrail ordusu yaklaşık 8 yıldır bu son teknoloji savaş jetlerini kullanıyor. Analizde, İsrail'in Suudi Arabistan'a kıyasla F-35'ler hakkında çok daha deneyimli olduğuna dikkat çekiliyor.
ABD Kongresi'nin 2008'de onayladığı yasayla Washington, İsrail ordusunun bölgedeki "niteliksel askeri üstünlüğünü" (qualitative military edge – QME) sağlıyor. Ortadoğu'da F-35 savaş uçağına sahip olan tek ülke İsrail.
Reuters'a konuşan kaynaklar, Suudi Arabistan'a F-35 satışının Kongre tarafından onaylanması gerekeceğini, bu süreçte QME ilkesine göre hareket edileceğini söylüyor. Washington'da İsrail lobisinin aldığı desteğin Riyad adına süreci zorlaştırabileceği ifade ediliyor.
Suudi Arabistan'a F-35 satışı Tel Aviv'den tepki çekmişti. İsrailli haber sitesi Ynet, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF) Trump-Selman görüşmesi öncesinde pazar günü Tel Aviv yönetimine olası uçak satışına dair bir rapor gönderdiğini aktarmıştı.
Raporda, İsrail'in bölgedeki hava üstünlüğünün beşinci nesil F-35'lerle düzenlediği uzun menzilli operasyonlara dayandığı belirtilmişti. Suudi Arabistan'a da aynı kalibrede uçaklar satılmasının İsrail ordusunun bölgedeki hakimiyetini zayıflatacağı uyarısında bulunulmuştu.
Independent Türkçe, Reuters, Times of Israel
Derleyen: Yasin Sofuoğlu
