İzmir’de yapımı süren Belevi–Tire Yolu Projesi kapsamında, Tire’nin Çayırlı Mahallesi’nde zeytin ve incir bahçelerini kapsayan arazilerin acele kamulaştırılmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararına Danıştay 6. Dairesi yürütmeyi durdurma kararı verdi.
Ölümlü ve yaralanmalı kazaların yaşandığı güzergâhın yenilenmesi için 16 Ocak 2025’te Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı ile bazı taşınmazların acele kamulaştırılmasına karar verilmiş, zeytin, incir ve çam ağaçlarının kesimine başlanmıştı. Mahalle sakinleri, kararın yürütmesinin durdurulması istemiyle dava açmıştı.
Davacıların iddiaları:
Fazlı Sipahi, Tülay Yıldırım, Emine Fethiye Yıldırım, Süleyman Keskin ve Filiz İçen’in açtığı davada, söz konusu arazilerdeki zeytin ve incir ağaçlarının aile geçim kaynağı olduğu, zeytinliklerin sökülmesinin 3573 sayılı Zeytincilik Kanunu’na aykırı olduğu vurgulandı. Ayrıca, Cumhurbaşkanlığı kararına ekli kamulaştırma listesinde hangi taşınmazların yer aldığı açıkça belirtilmediği için işlemin şekil yönünden de hukuka aykırı olduğu ifade edildi. Mahalle sakinleri, olağan kamulaştırma yöntemi varken acele kamulaştırmaya gidilmesini mülkiyet hakkının ihlali olarak nitelendirdi.
İdarenin savunması:
Cumhurbaşkanlığı ve Karayolları Genel Müdürlüğü, yolun Tire’yi Selçuk ve İzmir–Aydın otoyoluna bağlayan en kısa güzergâh olduğunu, mevcut yolun artan nüfus ve trafik yoğunluğu nedeniyle yetersiz kaldığını belirterek, acele kamulaştırmanın “üstün kamu yararı” amacıyla yapıldığını savundu.
Danıştay’ın gerekçesi:
Danıştay 6. Dairesi, dosyayı inceledi ve tarım dışı kullanım izni alınmadan acele kamulaştırmaya gidildiğini tespit etti. Kararda, İzmir Valiliği Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nün yazısına atıf yapılarak, taşınmazlar için tarım dışı kullanım izninin bulunmadığı belirtildi.
Mahkeme, mülkiyet hakkının yalnızca kamu yararı amacıyla sınırlanabileceğini hatırlatarak, tarım arazilerinin tarım dışı kullanım izni olmadan kamulaştırılmasının hukuka aykırı olduğunu vurguladı.
Buna göre, 16 Ocak 2025 tarihli ve 9416 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı’nın, mahalle sakinlerine ait taşınmazlar yönünden yürütmesi durduruldu.
ANKA
