Reuters: CHP kurultayının merkezinde olduğu siyasi kriz derinleşebilir

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Özgür Özel'in başkanlığa seçildiği 2023 yılındaki kurultayın iptali için açılan davanın duruşması Pazartesi günü görülecek

Fotoğraf: AA

Belediyeler başta olmak üzere parti aleyhine açılan pekçok dava ile CHP üzerinde bir yıla yakın süredir baskı kurulurken, Özel'in görevden alınması ihtimalini de barındıran duruşma, Türkiye'nin demokrasiden otoriterliğe kayış tartışmaları açısından da kritik önem taşıyor.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın en büyük siyasi rakibi olarak görülen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun da aralarında bulunduğu onlarca CHP'li belediye başkanı, yüzlerce belediye yetkilisi ve parti üyesi yolsuzluk ve terör suçlamaları ile karşı karşıya kaldı.

CHP'nin belki de tarihi boyunca görmediği düzeyde baskı altında kalması, kurumların bağımsızlığı hakkındaki endişeleri de akıllara getirdi. Uzmanlar, Erdoğan'ın 22 yıllık iktidarı döneminde mahkemelerden, basına, merkez bankasından silahlı kuvvetlere kadar pekçok kurumun özerklik veya bağımsızlığını kaybettiğine dikkat çekiyorlar.

Geçen yıl yapılan yerel seçimlerde Erdoğan'ın başında olduğu AK Parti'den pekçok büyük şehri uzun yıllar sonra geri alan CHP, aleyhindeki suçlamaları reddediyor. CHP'nin oyları çeşitli anketlere göre AK Parti ile başa baş giderken, partinin lideri Özel de İmamoğlu'nun tutuklanmasından bu yana öne gösterdiği performans ile seçmenin dikkatini çekti.

Mart ayında İmamoğlu'nun tutuklanmasından bu yana çok sayıda protesto gösterisi ve mitingde kendini gösteren Özel, Erdoğan'a potansiyel bir rakip olarak da öne çıktı.

Pazartesi günü yapılacak olan duruşma ve duruşmada ele alınacak olan kongrede usulsüzlük iddiaları Özel'in siyasi geleceğini tehlikeye atabilir. Usulsüzlük kararı verilirse Özel'in kurultayda kazandığı genel başkanlık görevinden alınması mümkün olacak.

Mahkeme, Özel'in genel başkanlığı kaybetmesine yol açacak bir karar alarak partiyi yönetmesi için kayyum atayabilir ya da CHP'nin eski genel başkan Kemal Kılıçdaroğlu'nu yeniden göreve getirebilir. Kararın ertelenmesi de ihtimaller dahilinde.

CHP'nin üzerinde artan baskıya rağmen sessiz kaldığı gerekçesiyle eleştirilen Kılıçdaroğlu, parti tabanının önemli bir bölümünün güvenini kaybetmiş durumda.

Sabancı Üniversitesi öğretim üyesi ve siyasi analist Berk Esen, Özel'in CHP liderliğinden alınmasına durumunda "Ana muhalefete karşı böyle bir yargı darbesi gerçekleşirse, Türkiye'deki çok partili sistemin çöküşü olur" dedi.

Erdoğan'ın eli güçlenir mi?

Mahkemenin kurultay kararlarını geçersiz sayması, muhalefetin içinde bulunduğu kargaşayı derinleştirerek iç çatışmaya sürüklenmesine yol açacağı gibi, Erdoğan'ın iktidarını uzatma ihtimalini artırabilir.

Hakkındaki tüm iddiaların asılsız ve siyasi amaçlı olduğunu belirten CHP, belediyelere aleyhindeki iddiaların da sadece CHP'li belediyeleri hedef aldığını, başka partilere mensup belediye başkanınlarının benzer suçlamalarla tutuklu yargılanmadığına dikkat çekiyor.

Hükümet yargının bağımsız olduğunu ve CHP'de var olduğu iddia edilen yolsuzluğu çözebilmek için yargının zamana ihtiyaç duyduğunu söylüyor.

Erdoğan, bu hafta yaptığı açıklamada mahkeme kararlarını görmezden gelmenin "hukukun üstünlüğüne alenen meydan okuma" olduğunu ve "böyle bir sorumsuzluğa müsamaha gösterilmeyeceğini" söylemişti.

Hükümet yetkilileri ise AK Parti'nin bugüne kadar ki en büyük yenilgisini aldığı 2024 yerel seçimlerine atıfta bulunarak Türkiye'de demokrasi temellerinin hâlâ sağlam olduğunu belirtiyorlar.

"Yargı darbesi"

CHP'lilere yönelik tutuklamalar geçen yıl Ekim ayında başladı. İmamoğlu Mart ayında gözaltına alındığında, TL ve Türk varlıklarında yaşanan değer kayıpları, TCMB'yi faiz indirimlerinden vazgeçmek zorunda bıraktı.

İki hafta önce il kongresinde usulsüzlük yapıldığı iddiasıyla CHP İstanbul İl Başkanı Özgür Çelik'in görevden alınmasına karar verildiğinde borsa yeniden düştü.

İstanbul il başkanına yönelik kararın ardından, polis CHP İstanbul il başkanlığı binasını abluka altına alırken, CHP milletvekilleri usulsüz talimat aldığını belirttiği polisin binaya girmesini engellemek için barikat kurdu.

Bazı uzmanlar, İstanbul 45. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin kararının, Ankara'da Pazartesi günü alınacak kararın habercisi olduğunu ifade ediyorlar. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç da il kongresi hakkında alınan kararın CHP kurultayı davasındaki kararda etkili olacağını belirtmişti.

Ancak anayasaya göre parti kongreleri de dahil olmak üzere seçimleri denetleme yetkisi mahkemelere değil, sadece Yüksek Seçim Kurulu'na (YSK) ait. Özel'in genel başkanlığa seçildiği kurultay da YSK'ya bağlı Çankaya İlçe Seçim kurulu tarafından onaylanmış durumda.

Mahkemeden kayyum kararı çıkması durumunda kayyumun partiye kabul edilmeyeceğini ve Ankara'daki genel merkezde kalacağını açıklayan Özel, gerekirse partinin milyonlarca vatandaşı sokağa çağırabileceğini söyledi.

Olası bir kayyum kararına karşı yaklaşık 1,300'den fazla CHP kurultay delegesinin 900'ü, 21 Eylül'de olağanüstü kurultay çağrısı yaptı. CHP Genel Başkanı Özel, parti tüzüğü uyarınca kurultay çağrısının delegeler tarafından yapılması nedeniyle mahkeme tarafından atanacak kayyumun bu kurultayı iptal edemeyeceğini ifade etmişti.

 

Reuters

DAHA FAZLA HABER OKU