Üç soruda Batı’nın Ukrayna’ya sağlayacağı güvenlik garantileri

30 ülkenin katılacağı bir savunma sistemi üzerinde çalışılıyor

Trump, Avrupa ülkeleri aracılığıyla Ukrayna ordusuna Patriot tedarik edilmesini geçen ay onaylamıştı (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın, Beyaz Saray'da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve Avrupalı liderlerle pazartesi günü yaptığı görüşmenin yankıları sürüyor. 

Toplantıya Zelenski'nin yanı sıra NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz katılmıştı.

Görüşmede, Ukrayna’ya verilmesi planlanan güvenlik garantileri gündeme getirilmişti. Çeşitli analizlerde, ABD ve AB’nin Kiev’e sağlayabileceği güvenlik garantileri masaya yatırıldı. 

NATO tarzı koruma sistemi kurulacak mı?

Rutte, dünkü açıklamasında Britanya ve Fransa liderliğinde 30 ülkenin Ukrayna için güvenlik garantisi çerçevesi üzerinde çalıştığını söyledi. NATO genel sekreteri, Washington’ın da plana dahil olacağını belirtti. Ayrıca Ukrayna’nın NATO üyeliğinin mevcut görüşmelerin parçası olmadığını vurguladı. 

Diğer yandan İtalya lideri Meloni, NATO'nun 5. maddesine benzer ama ittifak dışında kurulacak bir garanti mekanizması öneriyor. Trump da Alaska zirvesinden sonra Rusya lideri Vladimir Putin'in "güvenlik garantilerine" açık olduğunu söylediğini belirtmişti. 

5. madde kapsamında bir NATO üyesi ülkenin saldırıya uğraması durumda tüm üyelerin ona askeri destek sağlaması talep ediliyor. 

ABD nasıl katkı sağlayacak?

Guardian’ın analizinde, masadaki seçeneklerden birinin Ukrayna’ya caydırıcı güç olarak asker konuşlandırılması olduğu belirtiliyor. Fransa ve Birleşik Krallık, bu seçeneğe sıcak baktıklarını bildirmişti. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Trump, Ukrayna’ya güvenlik desteği sağlanmasında ABD’nin önemli rol oynayacağını açıkladı fakat asker konuşlandırma seçeneğini kullanmayacağını söyledi. Wall Street Journal’ın (WSJ) aktardığına göre Washington, Avrupalı ülkelerin kara kuvvetlerine hava desteği vermeyi planlıyor. 

Beyaz Saray, hava desteği planının detaylarını paylaşmadı ancak analizde Ukrayna yakınındaki üslere uçaklar konuşlandırılabileceği belirtiliyor. Bunlar arasında savaş uçakları ve gözetleme amaçlı insansız hava araçları (İHA) yer alabilir. 

ABD ayrıca kargo uçaklarıyla hem mühimmat hem de Avrupalı birliklerin sevkıyatını sağlayabilir. Askeri istihbarata ek olarak Avrupa güçlerine yer tabanlı hava savunma sistemleriyle destek verilebilir. 

Analizde, Britanya ve Fransa’nın cephede ateşkes sağlanması durumunda Ukrayna’ya konuşlandırılacak “güvenlik gücüne” destek için aylardır Washington’a baskı yaptığına da dikkat çekiliyor. 

Avrupa ülkelerinin, ABD güçlerinin müdahale edebileceğine dair güvence olmadan Ukrayna'ya asker göndermeye yanaşmayacağı yazılıyor.
 


Rusya ne diyor?

Trump, Putin’in “güvenlik garantilerine açık olduğunu” söylemesine rağmen analizlerde, Kremlin’in NATO’nun 5. maddesine benzer bir savunma paktını kabul etmeyeceğine dikkat çekiliyor. 

Ayrıca Putin yönetimi, Ukrayna’ya asker konuşlandırılmasına da başından beri karşı çıkıyor. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, dünkü açıklamasında şunları söyledi: 

Ukrayna'da, NATO ülkelerinin katılımıyla askeri bir birliğin konuşlanmasıyla ilgili herhangi bir senaryoyu kabul etmediğimizi tekrarlıyoruz.

Zaharova, Batılı devletlerin atacağı böyle bir hamlenin “öngörülemez sonuçlar yaratacağını” da vurguladı. 


Independent Türkçe, Guardian, Wall Street Journal, BBC, AA

Derleyen: Yasin Sofuoğlu

DAHA FAZLA HABER OKU