5 maddeyle ABD-AB ticaret anlaşması

Almanya'daki sanayiciler mutsuz

AB ülkelerinin ABD ürünlerine gümrük tarifesi uygulamamayı kabul etmesi dikkat çekti (Reuters)

Sonunda beklenen oldu ve ABD'yle Avrupa Birliği (AB) ticaret müzakerelerinde anlaşma sağladı. 

İskoçya'da AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'le pazar günü gerçekleştirdiği görüşmenin ardından basın mensuplarına konuşan ABD Başkanı Donald Trump, Avrupa'dan ithal ettikleri çoğu ürüne doğrudan yüzde 15 gümrük tarifesi uygulayacaklarını duyurdu. 

AB'nin ham petrol ve sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) gibi ABD menşeli enerji ürünlerine üç yılda toplam 750 milyar dolar harcayacağını söyleyen Trump, "AB, ayrıca ABD'de 600 milyar dolardan fazla yatırım yapacak" dedi. 

"Bence bu şimdiye kadarki en büyük ticaret anlaşması" ifadesini kullanan Trump'ın yüzde 30 gümrük vergisi tehdidinden vazgeçmesiyle dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ticaret savaşı savuşturulurken bazı uzmanlar bu anlaşmayı "ABD için büyük kazanım" diye yorumladı.

Kanada merkezli yatırım bankası TD Securities'den Prashant Newnaha, ABD ürünlerine hiç gümrük vergisi getirilmemesinin dengesizliğine dikkat çekip Trump'ın 1987'de yayımlanan The Art of the Deal (Anlaşma Sanatı) kitabını hatırlattı:

Avrupa mallarına yüzde 15 gümrük tarifesi getirilmesi, ABD'nin enerji ürünleri ve askeri ekipmanlarının zorla alınması ve Avrupa'nın yüzde 0 gümrük vergisiyle karşılık vermesine müzakere değil, anlaşma sanatı denir.

Guardian, Birleşik Krallık mayısta yüzde 10 gümrük tarifesini kabul ettiğinde pek çok Avrupalı liderin bunu kötü bir anlaşma diye yorumladığını hatırlattı.

Londra merkezli gazete, anlaşmada dikkat çeken 5 maddeyi sıraladı.

1. Hâlâ belirsizlik var

Trump, AB ülkelerinden çelik ve alüminyum ithalatına yüzde 50 gümrük vergisi uygulamasının süreceğini açıklasa da AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen daha fazla müzakereyle gümrük vergisinin kaldırılıp kota sisteminin getirilebileceğini ifade etti. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Tıbbi ürünler konusunda da belirsizlik var. Trump gümrük vergisine tabi tutulmayacaklarını söyledi. Ancak sonrasında kendi ülkesinden üst düzey bir yetkili, bu ürünleri yüzde 15 gümrük tarifesi uygulanacaklar arasında saydı.

Von der Leyen, tüm hava araçları ve parçaları, belirli kimyasallar, belirli eşdeğer ilaçlar, yarıiletken ekipmanlar, belirli tarım ürünleri, doğal kaynaklar ve kritik önemdeki hammaddelerin yüzde 0 gümrük tarifesi kapsamındaki AB ürünleri olduğunu bildirdi. 

Şarapçılık gibi bazı iş kollarının gümrük vergisine tabi tutulup tutulmayacağıysa henüz netleşmedi. 

2. Trump anlaşmanın koşullarını değiştirebilir

ABD merkezli danışmanlık şirketi Teneo'nun yöneticilerinden Carsten Nickel, pazar günü yüksek düzeyde siyasi uzlaşma sağlandığını ancak bunun dikkatle hazırlanmış bir ticaret anlaşması olmadığını söyledi:

ABD-Japonya anlaşmasının hemen ardından görüldüğü gibi, farklı yorumlar yapılma riski var.

ABD'den üst düzey bir yetkili de, Avrupa ülkelerinin belirlenen yatırımları yapmaması halinde Trump'ın gümrük vergilerini yükseltebileceğini vurguladı. 

3. İrlanda'daki tarifeler farklı

Birleşik Krallık'ın yüzde 10'luk gümrük vergisini kabul ettiği anlaşma, Kuzey İrlanda'yı da kapsıyor. Ancak komşusu İrlanda, yüzde 15 ödeyecek.

Guardian, adanın Brexit'le sarsılan istikrarının bu anlaşmayla bozulabileceğini bildiriyor. 

4. Almanya'daki sanayiciler mutsuz

Almanya Başbakanı Friedrich Merz bu anlaşmayla ticaret savaşının engellenmesinden mutluluk duyduğunu söyledi. 

Avrupa devinin ihracata dayalı ekonomisi özellikle otomobil sektörüne yönelik yüzde 27,5'i bulabilen gümrük vergileri devam etseydi büyük darbe alabilirdi. Örneğin Volkswagen, ABD'nin gümrük tarifeleri yüzünden yılın ilk yarısındaki kârında 1,3 milyar euroluk azalma olduğunu bildirmişti.

Alman Sanayi Federasyonu (BDI) yöneticilerinden Wolfgang Niedermark ise "Yüzde 15'lik gümrük vergisinin bile ihracata dayalı Alman endüstrisine yönelik olumsuz etkileri yoğun olacak" dedi. 

5. Gümrük vergileri geçmişe kıyasla çok yüksek

Von der Leyen, "istikrar" ve "öngörülebilirlik" vurgusu yaparak iyi bir anlaşma sağladığını savunsa da Brüksel'in başta amacı her iki tarafın da gümrük vergisi ödememesiydi.  

Almanya merkezli Berenberg Bank'ın baş ekonomisti Holger Schmieding anlaşmayı şöyle yorumladı:

Felç edici belirsizlik büyük oranda bitti. AB bu anlaşmaya katlanabilir. Trump bu asimetrik anlaşmanın kendisini için bir kazanım olduğunu iddia edebilir. Ancak sonuç, Trump'ın ticaret savaşlarını başlatmasından önceki duruma göre hâlâ daha kötü.

AB ürünlerine yönelik gümrük vergilerinin yükünü büyük oranda ABD'deki tüketicilerin çekmesi bekleniyor. Pek çok ekonomist, ABD için enflasyon uyarısı yapıyor.

ABD Başkanı Trump, göreve gelmesinin ardından AB ülkelerinden çelik ve alüminyum ithalatına yüzde 50, otomotiv sektörüne yüzde 25 ve diğer ürünlere de yüzde 10 gümrük vergisi tarifesi getirmişti.

Trump, AB'ye gönderdiği tarife mektubundaysa 1 Ağustos'tan itibaren AB ülkelerinden ABD'ye gönderilen tüm ürünlere sektörel tarifelerden ayrı olarak yüzde 30 gümrük vergisi uygulanacağını bildirmişti.

Brüksel'in verilerine göre, AB geçen yıl ABD'ye 532,3 milyar euroluk mal satarken 335 milyar euroluk ürün aldı. Bu ticaret sonucunda AB tarafı 197,3 milyar euro fazla verdi. Trump, özellikle AB'nin yüksek ticaret fazlasından rahatsızlık duyuyordu.


Independent Türkçe, Guardian, Reuters, AA

Derleyen: Eren Umurbilir

DAHA FAZLA HABER OKU