Erdoğdu: Yurtdışına 11 ayda iki tane Üçüncü Havalimanı parası kadar kaynak aktarıldı

CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, dün açıklanan ödemeler dengesi verilerini değerlendirdi. Aykut'a göre cari işlem açığındaki daralma durgunluk ve kriz ortamının sonucu

CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu 

CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) ödemeler dengesinin aylık cari fazla, yıllık cari açık verildiğini açıklamasının ardından bir açıklama yayınladı. 

Kasımda 986 milyon dolar cari fazla verildiğini bunun da bir önceki aya göre cari fazlada yaklaşık üçte bir oranında azalma anlamına geldiğini ifade ederek şunları söyledi:

“Cari fazlanın neredeyse yarısı, 523 milyon dolarlık dış ticaret fazlasından kaynaklanıyor.

Hizmetler sektörünün ise Kasım ayında 1,47 milyar dolar katkısı olmuş. Yabancıların Kasım ayında portföy ve hisse senedi ile DİBS alımlarından elde ettiği kâr ve faiz gelirlerinin toplamı ise 1,2 milyar dolar.2018 yılının 11 ayında bu kalemden yurt dışına 11 milyar dolar kar payı ve faiz ödenmiş. Yani dışarıya 11 ayda iki tane Üçüncü Havalimanı kadar kaynak aktarmışız. 

Ekonominin kötü yönetilmesinin sonucu yabancıya yüksek faiz ödeyen, faiz batağına gömülmüş bir iktidar söz konusu. 

Türkiye ekonomisinin her dış ticaret verisi açıklandığında, büyük bir müsamere haline gelen dış ticaret rakamlarına baktığımızda kur şokunun ortaya çıktığı mayıs ayından itibaren Türkiye ekonomisinin ihracat potansiyelini ancak 1,1 milyar dolar kadar arttırabildiğini görüyoruz. 

Ağustos ayında 11 aylık potansiyelinin en dip noktasını gördükten sonra izlenen artış ise Haziran öncesine yetişemiyor bile. İhracat pazarlarında işçi ücretleri dışında rekabetçi bir avantajı olmayan bir üretim yapısının ihracat rekoru böyle olur.”

“Kasımda cari işlem fazlası kadar kayıt dışı giriş var”

“Ekimden kasım ayına gelindiğinde ise toplam ihracatta artış değil, 200 milyon dolarlık azalma var. Bu azalma Türk Lirası’nın son 3 ay içinde dolar karşısında yüzde 19 değer kazanmasına ek olarak gerçekleşti. Diğer bir deyişle TL az da olsa değerlenir değerlenmez bunun ihracatı yavaşlatıcı etkisi görüldü.

İhracat geçen yıla göre 9 milyar dolar artmış, yani her ay her yaklaşık 827 milyon dolarlık ek ihracat gerçekleşmiş. Yabancıların sermaye hareketleri ekim ayına göre iki kat artarak 1,5 milyar dolar olmuş Ancak bu giriş önceki 2 ayda görülen 5,6 milyar dolarlık çıkışı telafi edici nitelikte olmamış. 

Mayıs ayından itibaren bakıldığında da yabancı sermaye hareketleri çıkış yönünde. Net 500 milyon dolarlık çıkış var. Yabancıların sıcak para hareketleri ise iki ay istisna dışında mart ayından beri çıkış yönünde. Mart ayından itibaren toplam sıcak para çıkışı 7,4 milyar dolar. 

Sadece kasım ayında 1,4 milyar dolar sıcak para çıkışı olmuş. Kasımda neredeyse cari işlem fazlası kadar 994 milyon dolar kayıt dışı para girişi gerçekleşmiş.

Kasım ayının şaşırtıcı bir yönü sıcak para çıkışı olmasına rağmen 4 milyar dolarlık rezerv biriktirilmiş olması. Bu şöyle yorumlanabilir: Yabancıların getirdiği 1,4 milyar dolar, yerleşiklerin getirdiği 893 milyon dolar, kayıt dışı giren 994 milyon dolar ve 986 milyon dolarlık cari fazlanın tamamı rezerv birikimine aktarılmış.”

“Cari açığın finansmanı rezervler ve kayıt dışı paradan”

“11 aylık performansa bakıldığında cari işlem açığında önemli bir daralma görülüyor. Cari açık, geçen yılın 11 ayında 39,6 milyar dolar iken 2018 yılındaki durgunlaşma ve kriz koşullarında 26,1 milyar dolara geriledi.  Cari işlem açığındaki daralma durgunluk ve kriz ortamının sonucu.

 Ancak AKP’nin taktığı bir nişan olarak, Türkiye ekonomisi, artık küçülürken veya durgunlaşırken bile cari açık veren bir yapıya sahip. 11 aylık yabancı sermaye girişinde önemli bir daralma, yüzde 67 oranında, var. Yerleşiklerin yurt dışına çıkardığı paranın toplam büyüklüğü 19 milyar dolara yaklaşmış. 

Yabancıların sıcak para hareketleri 11 ayda 3,2 milyar dolar çıkış yapmış, doğrudan yatırımları ise yerinde saymış. Yerleşiklerin yurt dışındaki doğrudan yatırımlarında yaklaşık 1 milyar dolar kadar artış var. Bu, yerleşiklerin hem servetlerini hem de finansal varlıklarını taşıma eğilimine işaret olabilir. 

Ülkeye toplam 19,5 milyar dolar kayıt dışı para girişi olmuş, rezervler 10,7 milyar dolar erimiş. 11 aylık cari açığın finansmanı rezervlerden ve kayıt dışı para girişinden karşılanmış.”

DAHA FAZLA HABER OKU