ABD saldırılarından önce Fordo'ya giden kamyonların "alışılmadık faaliyetleri" görüntülendi

Bu araçlarla nelerin taşındığı henüz bilinmiyor

Uydu görüntüleme şirketi, saldırılardan birkaç gün önce yakaladığı görüntüleri yayımladı (Maxar/AFP)

ABD'nin İran'daki Fordo, Natanz ve İsfahan nükleer tesislerine hava saldırısı düzenlemesinden sonra neler olacağı merakla beklenirken Maxar, dikkat çekici fotoğraflar yayımladı.

ABD merkezli uydu görüntüleme şirketi, son saldırılardan iki gün önce Fordo Nükleer Tesisi'ne çok sayıda kamyonun girip çıktığını ortaya koydu. 

İran'ın kuzeyindeki Kum kentinin dağlarının arasında yer alan tesise bağlanan yolda 16 kamyon sayıldı. 

Ertesi gün çekilen fotoğraflar da bu kamyonların çoğunun tesisten bir kilometre uzaklaştığını gösterdi. 

Maxar'ın kıdemli analistlerinden biri, "kamyonlar ve diğer taşıtların alışılmadık faaliyetlerini" bu görüntülerle yakaladıklarını söyledi.  

Ancak bunlarla nelerin taşındığı henüz bilinmiyor. 

Fordo

Fordo Nükleer Tesisi, İsrail için kritik bir hedef olsa da yerin yaklaşık 90 metre altında inşa edildiği için Tel Aviv, ABD'den yardım istiyordu (Maxar/AFP)


ABD Başkanı Donald Trump günün ilk saatlerinde Truth Social hesabından yaptığı açıklamada özellikle Fordo'ya işaret ederek "İran'daki üç nükleer tesise yönelik son derece başarılı saldırımızı tamamladık" deyip bombardımana katılan uçakların İran hava sahası dışına çıktığını duyurdu.

Dünyada başka hiçbir ordunun üç tesisin "tamamen yok edildiği" bu operasyonu gerçekleştiremeyeceğini iddia eden Trump, açıklamasını "ŞİMDİ BARIŞ ZAMANI" ifadesiyle tamamladı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, X hesabından yayımladığı görüntülü mesajla Trump'a teşekkür etti. 

ABD'nin İran'a saldırısının Ortadoğu'yu barışa taşıyacak "tarihi bir dönüm noktası" olduğunu savunan Netanyahu, "Başkan Trump ve ben sık sık güç yoluyla barış deriz. Önce güç gelir, sonra barış gelir. Ve bu gece Başkan Trump ve ABD büyük bir güçle hareket etti" dedi.

Amerikan Axios haber sitesinin İsrailli bir yetkiliden aldığı bilgiye göre, saldırıda B-2 ağır bombardıman uçakları kullanıldı.

ABD'nin CBS News kanalının ülkedeki kaynaklarına dayandırdığı habere göre Washington, İran'daki tesisleri vurduktan sonra Tahran'a diplomatik bir mesaj iletti ve rejim değişikliği gibi bir niyetlerinin olmadığını vurguladı. ABD'nin, son saldırılara İsrail'in karışmadığını aktardığı da haberde belirtildi. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Saldırıdan sonra Donald Trump'la telefonla görüştüğünü canlı yayında söyleyen Fox News sunucusu Sean Hannity, daha önce Fordo için en az 2 adet GBU-57 A/B "Büyük Ordonat Delici" sığınak avcısı (bunker buster) mühimmat kullanılması gerektiğinin dile getirildiğini hatırlattı. ABD Başkanı'yla yaptığı konuşmada 6 sığınak delici mühimmatın kullanıldığını öğrendiğini belirtti.

Hannity, "Diğer iki büyük İran nükleer tesisi olan Natanz ve İsfahan, yaklaşık 645 kilometre uzaktaki Amerikan denizaltıları tarafından fırlatılan 30 Tomahawk füzesiyle yok edildi" ifadesini de kullandı.

İsmiyle görevi paylaşılmayan bir İsrailli yetkili, CNN'e yaptığı açıklamada ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine gece düzenlediği saldırılara yönelik, "Hasar değerlendirmesi için henüz çok erken" dedi.

İran'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Amir Said İravani, ABD'nin kendi topraklarına saldırısının "incelenmesi ve kınanması" gerekçesiyle BM Güvenlik Konseyi'nden (BMGK) "acil oturum" talep etti.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, X hesabından yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı:

Bu sabah yaşananlar kabul edilemez olup kalıcı sonuçlar doğuracaktır. BM'nin her bir üyesi, son derece tehlikeli, kanunsuz ve suç teşkil eden davranış karşısında alarma geçmeli.

Erakçi, Tahran'ın, BM Şartı ve meşru müdafaa hakkı tanıyan hükümleri doğrultusunda "egemenliğini, çıkarlarını ve halkını savunmak için" elindeki tüm seçenekleri kullanma hakkını saklı tuttuğu mesajını verdi.

İran Atom Enerjisi Kurumu uluslararası yasalara aykırı olan bu saldırıların Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UAEA) "kayıtsızlığı ve hatta işbirliğiyle gerçekleştirildiğini" öne sürdü. 

UAEA da ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine gece düzenlediği saldırıların ardından Fordo dahil tesis dışı radyasyon seviyelerinde herhangi bir artış olmadığını bildirdi.

UAEA Başkanı Rafael Mariano Grossi, "İran'daki acil durum kapsamında UAEA Yönetim Kurulu, yarın olağanüstü toplantı düzenleyecek" dedi.

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, "İran'ın nükleer silah geliştirmesine izin verilmemeli, çünkü bu uluslararası güvenliğe tehdit oluşturacaktır" deyip tüm tarafları müzakere masasına dönmeye davet etti.

Ancak ABD'nin İran'daki üç nükleer tesise saldırı düzenlemesinin ardından İran füzeleri Tel Aviv ve Hayfa'yı hedef alırken, İsrail ordusu da İran'a saldırı başlattı.

İran, İsrail'e yönelik misillemesinde ilk defa çoklu başlıklı Hayberşıken balistik füzesinin kullanıldığını açıkladı. Katı ve sıvı yakıtlı 40 füze ateşlendiği kaydedilirken "Ben Gurion Havalimanı, biyolojik araştırma merkezi, alternatif komuta ve kontrol merkezlerinin hedef alındığı" bildirildi.

Hava sahasını uçuşlara kapatan İsrail, yaptığı karşı saldırılarda İran'ın füze fırlatma rampalarını hedeflediğini belirtti.

İsrail, 13 Haziran'da İran'ın çeşitli kentlerindeki nükleer tesisler başta olmak üzere ordunun üst komuta kademesini de hedef alan geniş çaplı saldırılar düzenlemişti.

İran Genelkurmay Başkanı, Devrim Muhafızları Genel Komutanı ve bazı üst düzey komutanlarla 9 nükleer bilim insanı bu saldırılarda ölmüştü.

İran Sağlık Bakanlığı, İsrail saldırılarında toplam sivil can kaybının 430, yaralı sayısının da 3 bin 500'den fazla olduğunu 21 Haziran'da yaptığı açıklamada bildirdi.

İsrail Başbakanlık Ofisi, İran ordusunun yaptığı misillemelerde 24 kişinin öldüğünü, 1272 kişinin yaralandığını aktardı.


Independent Türkçe, Washington Post, AA

DAHA FAZLA HABER OKU