Cezayirlilerin tarihe açılan kapısı Şehitler Meydanı

Şehitler Meydanı'nın adı, Ketşave Camii'nin koruyucularına ateş açan Fransız sömürgecileriyle ilişkilendiriliyor

Cezayirliler, Şehitler Meydanı'nı ziyaret etmekten kaçınıyor (İnternet siteleri)

Milyonlarca Cezayirli, Şehitler Meydanı'nı başkentin seçkin ve önemli bir yeri olarak değil, Kuzey Afrika ülkesinin hafızasındaki önemli aşamaların tarihi bir tanığı olarak görüyor.

Bazıları, başkent Cezayir'deki Şehitler Meydanı'nın, adını 1962'de Fransız sömürgeciliğine karşı ülkenin bağımsızlığına yol açan kurtuluş devrimi sırasında şehit düşen savaşçılardan aldığını düşünebilir.

Ancak gerçek şu ki, hikâye Fransız kuvvetlerinin ülkeye girdiği 1830'ların başına kadar uzanıyor.
Meydanın adı, karşısındaki Ketşave Camisi ile ilişkilendiriliyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Meydan, camiye sadece birkaç metre uzaklıkta bulunuyor. O sıralarda Fransız sömürge yönetimi camiyi katedrale dönüştürme kararı çıkardı.

Bunun üzerine dört bin Cezayirli kararı uygulamaya yönelik tüm girişimleri engellemek için aceleyle camiye akın etti.

Cezayirlilerin bu hareketi, camiye baskın yapan ve protestocuları zorla uzaklaştıran ve onları Osmanlı döneminde Maiz Meydanı olarak adlandırılan karşı meydana götüren Fransız güçlerini kışkırttı ve onlara ateş açmasına yol açtı.

Olay, 1962'de Cezayir'in bağımsızlığını kazanmasına kadar tarih kitaplarına ve başkentlilerin hafızalarına kazınmış olarak kaldı.

Bağımsızlıktan sonra Cezayirli yetkililer, katedralden haçları kaldırıp eskisi gibi camiye dönüştürdü ve buraya eski Osmanlı dönemindeki adı yerine Şehitler Meydanı adını verdi.

Bu kararı, Cezayir eski Cumhurbaşkanı Ahmed Bin Belle verdi ve ismin hikayesi nesiller boyu anlatılmaya devam etti.

Hükümet meydanının adı ise, 1842 yılında "Orléans Dükü" heykelinin inşa edilmesinden sonraki Fransız sömürgeciliğine kadar uzanıyor. 

Cezayirliler Şehitler Meydanı'nı ziyaret etmekten kaçınırken, çevre mahallelerde yaşayan farklı milletler meydana ilgi gösterip ziyaret etti.

Ünlü romancı Albert Camus'nün Yabancı adlı romanında anlattığı gibi, Avrupalıların aşağılamasından korkarak meydana ilgi göstermekten kaçınan halk, kenarda kalmakla yetindi.   

Şehitler Meydanı, Osmanlı Cezayir'inin başkenti olarak ünlenen Kasba bölgesinde, denizin karşısında, özellikle Şarlman'ın 1541'de bölgeyi işgali sırasında gemilerinin enkaza döndüğü yerde bulunuyor.

Batısında, Cezayir'in en büyük ve ünlü mahallelerinden biri olan, yoğun nüfuslu, 19'uncu yüzyılın sonlarında kurulan Bab El Vad mahallesi yer alıyor.

Mahalle, Fransız sömürgeciliği sırasında Endülüs'ten kaçan Yahudilerin yaşadığı bir yerdi ve  Akdeniz kentsel dokusu içinde İspanyol, Malta, İtalyan ve Fransız aileleri barındırıyordu.

Doğu tarafında, Eski Şehir'in kapılarından biri olan Bab Azzun mahallesi, Osmanlı varlığının ve mahalleyi inşa eden Fransız sömürgeciliğinin tanığı olarak yer alıyor.

Şehitler Meydanı'nın arkasında Kasba veya Eski Şehir veya başkent sakinlerinin tercih ettiği adıyla Mahrusa şehri uzanıyor.

Şehir özellikle Osmanlı döneminde, aristokrat ve burjuva ailelerin ikametgahı olduğundan birçok efsane, hikâye ve söylenti ile anılıyor.
 


Arkeolojik keşifler

Şehitler Meydanı hakkındaki hikayeler, özellikle bölgede yapılan metro yolunun birçok sırrı ortaya çıkarmasından sonra bitmiyor.

Arkeologlar, bölgenin Roma ve Osmanlı dönemleri arasındaki iki bin yıllık tarihini özetleyen yapılar ve alanlar keşfettikçe, meydan gezginler için açık bir müze haline geldi.

Cezayir'deki Arkeoloji Uzmanı Kemal Sititi, Şehitler Meydanı'ndaki alanı ilk keşfeden kişi oldu ve keşfi hakkında şunu söyledi:

Bu inanılmaz bir şeydi, bir bakışla iki bin yıllık tarihi yeniden yaşayabilirsiniz.


Sititi'nin keşfi, beşinci yüzyıla kadar uzanan mozaiklerden oluşan bir meydan ve yedinci yüzyıldan Bizans dönemine ait onlarca mezarın bulunduğu büyük bir mezarlıktır.

Site üç bin metrekarelik bir alana yayılmıştır. Alandan Roma dönemine ait 385 madeni para ve bir mancınık topu da dahil olmak üzere çoğu kırılmış çok sayıda eser ve alet toplandı.

Kemal Sititi'ye göre Fransızlar 1831'de Cezayir'i sömürgeleştirmeye başladıklarında meydanı inşa etmek için yıktıkları ve Osmanlılar tarafından inşa edilen "Seyyide" caminin bazı bölümleri, kazılarda ortaya çıktı.

Meydan, ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1962 yılından bu yana Şehitler Meydanı adını taşıyor.

 

 

Independent Arabia

DAHA FAZLA HABER OKU