İsrail ile İslami Cihad Hareketi arasındaki çatışma, beş gün süren karşılıklı saldırıların ardından durdu.

ABD ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından desteklenen Mısır, arabuluculuk yaparak ateşkese varmayı ve iki taraf arasında yeni bir anlaşma sağlamayı başardı.

İlkesel olarak iki tarafın bazı taleplerinin karşılanması, özellikle Mısır tarafının önümüzdeki süreçte olacakları gözlemleyen ve takip eden varlığı ile Kahire'nin iki taraf arasında doğrudan arabuluculuk görevini yerine getirmeye devam edeceğinin önemli bir göstergesi.

Disiplinli hedefler

İslami Cihad Hareketi, mevcut çatışmadan büyük kazanımlar elde etmeye ve hareketin yerel ve bölgesel düzeylerdeki rolünü geri dönüştürmeye çalıştı.

Ayrıca yerel olarak, İsrail'le çatışmada ana ve tek taraf olduğu için siyaset ve güvenlik sahnesinin ön saflarında yer almaya çalıştı.

Özellikle de içinde bulunduğumuz dönemde güvenlik ve askeri cephedeki liderliği, Filistin sahnesindeki müteakip siyasi rolünün onaylanmasına yol açacağından bunu yaptı.

Herhangi bir seçim etkinliğine ve Oslo sürecine katılmadığından Hamas için güçlü bir rakip haline geldi.

İslami Cihad Hareketi'nin daha önce Filistin sahnesine katılıp parlamento seçimlerine giren ve daha sonra ona karşı dönen Hamas'ın aksine, herhangi bir anlaşmayla hiçbir ilgisi bulunmuyor.

İslami Cihad Hareketi, siyasi sahnede yer almayı reddetti ve dahası, Hamas ile birlikte direnişe katılımı sağlam verilere dayanıyordu.

Ancak bugün, özellikle Gazze Şeridi'nde güvenliğin kontrolünden sorumlu olan Hamas Hareketi bunun çok iyi farkında olduğundan hareketin yönelimleri ve sahnenin ön saflarında yer alma arzusuyla ilgili mülahazalar nedeniyle durum ve sahne değişti.

Hamas, son çatışmalar da dahil olmak üzere bu çatışmalara katılmadığı için, hareketle mevcut ve beklenen ilişkilerin doğası hakkında ortaya atılan soru ilgi çekici olacaktır.

Özellikle, Mısır'ın arabuluculuğu aracılığıyla devam eden güvenlik anlaşmaları ve İsrail'in metinlerini taktik olarak da olsa kabul etmesi, üzerinde anlaşmaya varılan hususlar açısından bunlarla başa çıkma yükünü Hamas'a ve arabulucu olan Mısır'a yükleyecektir.

Çatışmaya girmeyen Hamas'ın, mevcut çatışma sona ermeden üzerinde mutabık kalınacak herhangi bir güvenlik anlaşmasına dahil olması İsrail'in en önemli çekincesidir.

Bu nedenle İslami Cihad Hareketi ister Filistin Yönetimi ister Filistin'in iç sesleri karşısında önemli bir rol üstlenmeyi amaçlamadan, Filistin kamuoyu sahnesinde artık varlık kazanıyor.

Bununla birlikte, özellikle hareketin siyasi büro liderleri pozisyon almak veya yasama veya başkanlık seçimleri yapmak istemediğinden, vizyon netleşene kadar Filistin kamuoyuna liderlik etmek için gerçek bir yaklaşım inşa ediyor.

Bu, direniş fikrinin ve devamının gerçekten de kalacağını teyit ediyor.

İslami Cihad Hareketi, Türk ve İran uzmanlığı ile son yıllarda ileri deneyimler kazanmış askeri kanadın yerel unsurlarıyla yaptığı silahlanma sistemini geliştirme ve dönüştürme çabası ışığında gerçek tavizleri kabul etmeyecektir.

Bu, ateşkesin sona ermesinden sonra üst düzey saha komutanlarının bir anda öldürülmesiyle ilişkilendirilen ve İsrail'in büyük bir kazanımı olarak görülen son çatışmada olanlardan bağımsızdır.

Ancak İsrail İç İstihbarat Servisi Şin Bet'e (Şabak) şu soru kalıyor:

İslami Cihad Hareketi neden askeri tesisleri vurmadı?

Neden nükleer reaktörleri vurmadı? Neden askeri liderleri, hatta ordudaki orta derecelileri bile hedef almadı?

Neden İsrail ordusundan asker esir almadı? İsrail havaalanları ve limanlarındaki ticaret neden kesintiye uğramadı?

Ve İsrail'de şu anda ve çatışmaların sona ermesinden sonra tartışılacak diğer sorular…

Bölgesel olarak hareket, karar verme yetkisinin sahibi olduğunu ve İran'la olan ilişkisine rağmen her zaman Filistin'in iç bölgelerinin ana referansının ulusal proje olduğunu beyan ediyor.

Filistin halkının çıkarlarını savunmak için İran ve diğer ülkelerle ilişkiler sistemini dikkate alarak karar verme özgürlüğünü ve ana çıkarlarıyla özdeşleştiğini teyit etmek istiyor.

Mevcut çatışmalar bağlamında İslami Cihad Hareketi, daha önceki dönemlerde sahra suikastları politikasına son verildiği gibi genel güvenlik anlayışlarına ulaşmayı kabul edecektir.

Bu, İslami Cihad Hareketi'nin, İsrail'e baskı uygulayabilen ve onu bu konuyu kabul etmeye zorlayabilen (arabulucu) Mısır aracılığıyla güven önlemleri oluşturma arzusunu teyit ediyor.

İslami Cihad Hareketi ayrıca, Hamas'ın talep ettiği önceki çatışmalarda olduğu gibi, Gazze Şeridi için belirli faydalar ve kolaylıklar elde ediyor.

Daha çok, Gazze Şeridi'ndeki vatandaşlara yönelik hizmetlere odaklanan ve İsrail cezaevlerindeki mahkumların dosyasıyla bu konuda özel anlaşmalara dayanan belirli kontroller ve kriterlere göre ilgilenen kamu tesisleri gibi faaliyette bulunuyor.

Hıdır Adnan'ın ölümü son çatışmanın ana nedenlerinden biri olduğu için İsrail, günlük anlaşmalardaki maddeleri reddediyor.

Bunun anlamı, İslami Cihad Hareketi'nin, İsrail hükümetiyle sürekli anlaşmazlık içinde olan bazı sorunları çözme ve hükümet bakanlarının hareketin liderleriyle yalnız kalma ve bu çatışmada veya dışarıda periyodik olarak tasfiye etme fırsatını kaçırma arzusuna odaklanmasıdır.

Özellikle, hareketin liderleri arasında Hamas ile pozisyon farkının daha fazla sonuca yol açacağına dair gerçek inanışlar mevcut.

Dolayısıyla önümüzdeki dönemde yaşanacak sorunlar, bölünme sahnesinin devam ettiği iddiasının ışığında, iki taraftan hiçbiri bu konuda yorum yapmak istemezken, tüm gruplarla koordinasyonun devam ettiğini ve bazılarının mevcut çatışma sahnesinin yönetimine aktif olarak katıldığını doğruluyor.

İslami Cihad Hareketi, iç önceliklere odaklanacak ve diğer herhangi bir çatışma bağlamında yeni angajman kuralları koyacak.

İsrail'in, Gazze Şeridi'ndeki Filistin direniş hareketi İslami Cihad liderliğinden korktuğu için ana odağına koyduğu şey budur.

Diğer yandan Hamas, İsrail'le ilişkilerinde önceliklerini yeniden düzenlemesi ve siyasi bir harita oluşturması yönünde kendisine uygulanan baskılar çerçevesinde bir siyasi partiye dönüşmüştür.

Hamas, hareketin meşhur tüzüğünü ihlal ederek ilkeler belgesini yeniden onayladığında gerçekte olan buydu.

Bu, hareketin siyasi rolünü döndürmeye çalıştığını ve Ramallah ile donmuş siyasi sahne, cumhurbaşkanlığı ve yasama seçimlerinin süresiz olarak ertelenmesi ışığında hükümetin meşruiyetini elde etmeye çalıştığını doğruluyor.

Mevcut seçenekler

İsrail ile İslami Cihad Hareketi arasında yaşanan çatışmaların aksine, İsrail'in hareketin güç kaynaklarını, özellikle de üzerinde çalıştığı yerli füze sistemini kurutmak başta olmak üzere birkaç ana hedefe ulaşmak için çalıştığı açıktır. 

İsrail istihbarat servislerinin liderlerinin siyaset sahnesindeki rollerini fiilen dondurma yönünde arzu ve eğilimleri olduğu açık olduğundan, İsrail'in üzerinde çalıştığı tehlike burada yatmaktadır.

İsrail kamuoyuna, devletin çevresindeki gücü ve sadece Gazze Şeridi'ni çevreleyen alanda değil, devletin tüm topraklarında İsrail vatandaşlarının güvenliğini sağlamak için çalışacağı mesajını iletti.

Dolayısıyla İsrail hükümetinin temel hedefi, mevcut çatışmalar sona erdikten sonra bile İsrail'in tam güvenlik gereklilikleri ve oldu bitti anlayışına uygun olarak çalışmaya devam etmektir.

Bununla birlikte, İsrail'in önümüzdeki dönemde sembolik bir uluslararası veya bölgesel izleme gücünü kabul etmesi veya şu anda mahkumların dosyasının ayrıntılarını inceleme ve bazı önlemleri hafifletme konusunda çalışma sözü vererek belirli güvenlik düzenlemeleri yapması pek olası değil.

Bu, güvenlik servislerinin gerektirdiği güven artırıcı önlemlere tabi olacaktır.

Her halükârda, mevcut çatışmanın sona ermesiyle İsrail, ülkenin güvenliğini tehdit etme konusunda herhangi bir tavizi kabul etmeyecek şekilde güç kullanmaya devam edecek.

Bu, İsrail'in, Hamas'ın en azından şimdilik ateşkes seçeneklerine uyacağı kesinleştikten sonra, İslami Cihad ile gelecekteki herhangi bir çatışmayı çözmek için güvenlik ve askeri hattını sürdüreceğini gösteriyor.
 

Potansiyel sahne

Yaygın inanışın aksine İsrail, İslami Cihad Hareketi'yle çatışmalar sona erdikten sonra, uzun süreli bir çatışma için teçhizatını hazırlayacaktır.

Bunu, İsrail'in iç kesimlerinde bölünmüş konumları yeniden birleştirecek şekilde askeri olarak siyasi eyleme ve mevcut iklime yapılan yatırım olarak yapacaktır.

Zira, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un tarafları bir araya getirme girişimlerine rağmen periyodik gösteriler, yargı değişiklikleriyle ilgili devam eden anlaşmazlıklar ve ulusal diyaloğun başarısızlığı ortada.

İsrail, İslami Cihad Hareketi'ne yönelik siyasi ve askeri hedeflerini gerçekleştirecek şekilde, ateşkesi kabul etmesine rağmen önümüzdeki dönemde askeri seçeneklerine devam edebilecektir.

Bu nedenle, son çatışma sona ermeden İslami Cihad'ın ayaklarının altındaki zemini işlemeyi ve Hamas Hareketi ile bastırılmış farklılıkları devam ettirmeyi seçti.

Bu, İsrail'in önceki çatışmalarda olduğu gibi bir önlem paketi değil, bazı önlemler ve geçici önlemler sunma olasılığı ile her şeyden önce güvenlik ve stratejik hesaplara göre çalışacağını teyit ediyor.

Sonuç olarak, İsrail gerginliği artırma seçeneklerini benimsemeye devam edecek ve uzun bir sükunete razı olmayacak.

Bunun yerine, İsrail'in güvenliğini tehdit etmeye devam edecek olan ve üzerinde mutabık kalınan hususlardan bağımsız olarak periyodik olarak çatışmanın devamını gerektiren İslami Cihad Hareketi'nin ve onun askeri faaliyetinin pozisyonlarını ve yönelimlerini test etmeye devam edecek.

 

 

Independent Arabia